واژن

واژن که به فرانسوی vagin ، همچنین به نام های (مَهبَل، زِهراه، زهدان راه نیز گفته می شود) یک مجرا در درون دستگاه تناسلی زنان، به طول چند سانتیمتر است. این مجرا مدخلی به قسمت بیرونی فَرج (دستگاه تناسلی زنانه) دارد. گذرگاهی است که خون قاعدگی و سایر مایعات از طریق آن آزاد می شود. همچنین نقش مهمی در رابطه جنسی ایفا می کند و از طریق آن اسپرم به دستگاه تناسلی زنانه در حین مقاربت وارد می شود.

آناتومی واژن

دهانه واژن: ورودی مهبل است و بین مجرای ادرار و مقعد قرار دارد.

کانال واژن: ساختار لوله مانندی است که به دهانه رحم منتهی می شود. دیواره های کانال پوشیده از ماهیچه ها هستند و قابلیت انبساط و انقباض دارند.

دهانه رحم: قسمت پایینی رحم است که به داخل امتداد می یابد و محل ترشح خون قاعدگی است.

غدد بارتولین: دو غده کوچک هستند که در نزدیکی دهانه مهبل قرار دارند و یک مایع روان کننده برای کمک به مقاربت و زایمان ترشح می کنند.

پرده بکارت: یک غشای نازک و الاستیک است که تا حدی دهانه مهبل را می پوشاند. ممکن است در حین مقاربت یا فعالیت های دیگر مانند ژیمناستیک، اسب سواری و گاهی اوقات در اولین مقاربت پاره یا کشیده شود.

ناحیه شرمگاهی واژن

ناحیه شرمگاهی ناحیه ای از پوست و مو است که اندام های جنسی خارجی از جمله فرج، لابیا، کلیتوریس و دهانه واژن را احاطه کرده است. همچنین به نام ناحیه بیکینی یا مونس پوبیس نیز شناخته می شود. موهای ناحیه شرمگاهی نقشی هدفمند در حفظ بافت های داخلی مهبل به خصوص دهانه واژن دارند.

لابیا ماژور واژن (labia majora)

لابیا ماژور “لب” بیرونی فرج هستند. لابیا چین های پوستی گوشتی و پوشیده از مو هستند که از مونس پوبیس تا پرینه (ناحیه بین دهانه مهبل و مقعد) امتداد دارند. لابیا ماژور سرشار از رگ‌های خونی و اعصاب هستند که آنها را به لمس حساس می‌کند. آنها همچنین حاوی عرق و غدد ترشح کننده چربی هستند که به روان و مرطوب نگه داشتن فرج کمک می کنند. لابیا ماژور از سایر قسمت‌های فرج، از جمله کلیتوریس و دهانه واژن محافظت می کنند.

لابیا مینور واژن (labia minora)

لابیا مینور (که به عنوان لابیای داخلی یا لب های داخلی شناخته می شود) چین های کوچکتر و بدون موی پوست هستند که در داخل لابیا ماژور قرار دارند. لابیا مینور در دو طرف دهانه واژن قرار دارند و به دلیل پایانه های عصبی زیادی که دارند، به لمس بسیار حساس هستند. لابیاهای کوچک از بیرون بدن قابل مشاهده نیستند و اندازه، شکل و رنگ آنها نیز می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. عملکرد اصلی لابیا مینور محافظت از کلیتوریس و دهانه واژن با ایجاد یک مانع است که ناحیه را تمیز و مرطوب نگه می دارد.

کلیتوریس واژن (clitoris)

کلیتوریس عضو کوچک و بسیار حساسی است که در جلوی فرج، بالای دهانه واژن و درست زیر استخوان شرمگاهی قرار دارد. کلیتوریس منبع اصلی لذت جنسی زنان است. کلیتوریس حاوی هزاران پایانه عصبی است که آن را به یکی از حساس ترین قسمت های بدن زنان تبدیل می کند. وقتی تحریک می شود قادر به نعوظ است و نقش کلیدی در برانگیختگی جنسی و ارگاسم دارد.

دهلیز واژن (vaginal vestibule)

دهلیز واژن در اطراف دهانه مهبل قرار دارد که آن را از مجرای ادرار و مقعد جدا می کند. دهلیز سرشار از عروق خونی و اعصاب است که آن را به لمس و فشار حساس می کند. غدد بارتولین که در دو طرف دهانه  قرار دارند، یک مایع روان کننده ترشح می کنند که به مرطوب نگه داشتن دهلیز و دهانه مهبل کمک می کند. این ناحیه همچنین محل باز شدن غدد Skene است که در زنان در هنگام برانگیختگی مایع ترشح می کند.

دهانه واژن (vaginal opening)

دهانه واژن که به مدخل واژن نیز معروف است، ورودی مهبل است. بین مجرای ادرار و مقعد قرار دارد و توسط دهلیز  احاطه شده است. دهانه  توسط یک غشای نازک به نام پرده بکارت بسته می شود. دهانه محلی است که خون قاعدگی از آن خارج می شود. اندازه و شکل دهانه می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و در مراحل مختلف زندگی مانند بارداری، زایمان و یائسگی تغییر کند.

پرده بکارت واژن (hymen)

پرده بکارت یک غشای نازک و کشسان است که تا حدی دهانه واژن را می پوشاند. شکل، اندازه و ضخامت آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ظاهر آن در طول زمان تغییر می کند. معمولاً در بدو تولد وجود دارد اما ممکن است در حین فعالیت هایی مانند آمیزش جنسی، زایمان یا ورزش شدید کشیده یا پاره شود. پرده بکارت برای عملکرد مناسب مهبل و دستگاه تناسلی ضروری نیست و وجود یا عدم وجود آن نشان دهنده فعالیت یا سلامت جنسی نیست.

نقطه جی (Gräfenberg) یا G-spot

نقطه G، همچنین به عنوان نقطه Gräfenberg یا اسفنج مجرای ادرار شناخته می شودو به لمس حساس است. در دیواره جلوی واژن، حدود 2 تا 3 اینچ از دهانه  قرار دارد و می‌توان آن را از جلوی دیواره  به عنوان یک ناحیه کوچک و اسفنجی احساس کرد. لمس نقطه جی می تواند موجب ارگاسم شدید در زنان گردد.

واژینوز باکتریایی (Bacterial Vaginosis (BV))

واژینوز باکتریایی (BV) یک عفونت شایع واژن است که در اثر رشد بیش از حد باکتری ها ایجاد می شود.

اغلب به دلیل عدم تعادل در باکتری های طبیعی موجود در واژن ایجاد می شود.

علائم شامل ترشح غیر طبیعی با بوی قوی، خارش و سوزش است.

BV می تواند خطر ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی را افزایش دهد و اگر درمان نشود، می تواند منجر به بیماری التهابی لگن شود.

معمولاً با آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین درمان می شود.

عفونت واژن (Yeast Infection)

عفونت مخمری ناشی از رشد بیش از حد قارچ است.

عفونت های قارچی می تواند در اثر مصرف آنتی بیوتیک ها، بارداری و دیابت ایجاد شود.

علائم شامل خارش، سوزش و ترشحات سفید غلیظ است.

می توان آن را با کرم های ضد قارچ بدون نسخه یا داروهای خوراکی درمان کرد.

با رعایت بهداشت خوب، پوشیدن لباس زیر تنفسی و اجتناب از دوش کردن می توان از این امر جلوگیری کرد.

تریکومونیازیس واژن (Trichomoniasis)

تریکومونیازیس یک عفونت مقاربتی است که توسط انگل تریکوموناس واژینالیس ایجاد می شود.

تریکومونیازیس می تواند خطر ابتلا یا انتقال سایر بیماری های مقاربتی مانند HIV را افزایش دهد.

علائم شامل خارش، سوزش و ترشحات بدبو است.

با آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول یا تینیدازول درمان می شود.

می توان با انجام رابطه جنسی ایمن و آزمایش منظم برای بیماری های مقاربتی از آن پیشگیری کرد.

تبحال تناسلی واژن (Genital Herpes)

تبخال تناسلی یک عفونت مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود.

تبخال می تواند حتی زمانی که علائم قابل مشاهده ای وجود نداشته باشد پخش شود.

علائم شامل تاول ها یا زخم های دردناک در ناحیه تناسلی یا اطراف آن است.

هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما داروهای ضد ویروسی می توانند به کاهش دفعات و شدت شیوع بیماری کمک کنند.

کلامیدیا واژن (Chlamydia)

کلامیدیا یک عفونت مقاربتی است که توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود.

اکثر افراد مبتلا به کلامیدیا هیچ علامتی ندارند.

علائم شامل ادرار دردناک، ترشح و خونریزی بین قاعدگی است.

با آنتی بیوتیک هایی مانند آزیترومایسین یا داکسی سایکلین درمان می شود.

در صورت عدم درمان، کلامیدیا می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند بیماری التهابی لگن و ناباروری شود.

سرویکیت واژن (Cervicitis)

سرویکیت التهاب دهانه رحم است که می تواند در اثر تعدادی از عوامل مختلف مانند بیماری های مقاربتی، تغییرات هورمونی یا تحریک ناشی از برخی محصولات ایجاد شود.

علائم شامل درد یا خونریزی در حین رابطه جنسی، ترشحات غیر طبیعی و درد لگن است.

گزینه های درمانی به علت زمینه ای بستگی دارد و ممکن است شامل آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد ویروسی یا استروژن درمانی باشد.

اقدامات پیشگیرانه شامل انجام رابطه جنسی ایمن، انجام منظم پاپ اسمیر و اجتناب از محصولاتی است که می توانند دهانه رحم را تحریک کنند.

ولوودینیا واژن (Vulvodynia)

ولوودینیا یک بیماری درد مزمن است که بر روی فرج، که اندام تناسلی خارجی زنان است، تأثیر می‌گذارد.

علائم شامل سوزش، خارش و درد است که می تواند شدید و ناتوان کننده باشد.

علت ولوودینیا ناشناخته است و درمان خاصی وجود ندارد.

گزینه های درمانی شامل فیزیوتراپی، بلوک های عصبی و داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج است.

آموزش بیمار و گروه های حمایتی می توانند به مدیریت این بیماری کمک کنند.

کیست تخمدان واژن (Ovarian cysts)

کیست های تخمدان کیسه های پر از مایعی هستند که روی یا داخل تخمدان ها ایجاد می شوند.

آنها معمولاً خوش خیم هستند و هیچ علامتی ایجاد نمی کنند.

علائم می تواند شامل درد لگن، نفخ و فشار باشد.

اکثر کیست ها خود به خود از بین می روند، اما کیست های بزرگ یا آن هایی که علائم ایجاد می کنند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

واژینیسموس واژن (Vaginismus)

واژینیسموس وضعیتی است که در آن عضلات واژن به طور غیرارادی اسپاسم یا سفت می شوند و رابطه جنسی و سایر دخول به واژن را دردناک یا غیرممکن می کند. واژینیسموس می تواند ناشی از مسائل روانشناختی مانند اضطراب، ترومای گذشته یا ترس از درد یا ناشی از مسائل فیزیکی مانند ولوودینیا، عفونت یا یائسگی باشد. درمان واژینیسموس شامل درمان شناختی- رفتاری (یا جنسی درمانی)، فیزیوتراپی و در برخی موارد استفاده از دارو است.

سرطان واژن (Vaginal cancer)

شایع ترین نوع سرطان واژن، کارسینوم سلول سنگفرشی است که از سلول های نازک و صافی که واژن را پوشانده اند شروع می شود.

عوامل خطر این نوع سرطان عبارتند از:

سن بالای 60 سال بودن

داشتن سابقه سرطان دهانه رحم، فرج یا آندومتر

ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV).

داشتن سیستم ایمنی ضعیف

علائم این نوع سرطان

خونریزی واژینال، ترشح یا درد که مربوط به دوره های قاعدگی نیست

درد هنگام مقاربت جنسی

توده

طول واژن (اندازه )

طول کانال واژن می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. به طور متوسط، مجرای واژن زمانی که زن از نظر جنسی تحریک نمی شود، حدود 3 تا 4 اینچ (7.5 تا 10 سانتی متر) طول دارد و در هنگام تحریک جنسی می تواند به حدود 4 تا 6 اینچ (10 تا 15 سانتی متر) منبسط شود. با این حال، این اندازه گیری می تواند بر اساس عواملی مانند سن، زایمان و تغییرات هورمونی متفاوت باشد. شایان ذکر است که طول کانال  تاثیری بر توانایی زن برای لذت بردن از فعالیت جنسی یا توانایی باردار شدن ندارد. همچنین اندازه کانال تعیین کننده اندازه نوزاد در هنگام زایمان نیست. دهانه رحم و استخوان لگن ساختارهایی هستند که نقش مهم تری در روند زایمان دارند.

محل قرارگیری واژن

واژن یک کانال عضلانی است که رحم را به خارج از بدن متصل می کند. در ناحیه لگنی بدن، بین مجرای ادرار و راست روده قرار دارد. ورودی که به آن دهانه واژن نیز می گویند، در انتهای تحتانی فرج، بین لابیا مینور قرار دارد. فرج اندام تناسلی خارجی زن است و شامل مونس پوبیس، لابیا بزرگ و کوچک، کلیتوریس و دهانه است.

نکات بهداشت واژن

از استفاده از صابون‌های تند، دوش‌ها یا سایر محصولات روی فرج و مهبل خودداری کنید، زیرا مهبل مکانیزم خود تمیز شوندگی دارد و این محصولات می‌توانند تعادل طبیعی باکتری‌ها را به هم بزنند.

پوشیدن لباس زیر قابل تنفس از الیاف طبیعی مانند پنبه و اجتناب از شلوارهای تنگ یا مواد مصنوعی

نوشیدن آب فراوان می تواند به دفع سموم و تمیز نگه داشتن ناحیه مهبل کمک کند.

انجام رابطه جنسی ایمن و انجام معاینات منظم زنان

نکات بهداشت واژن در زمان پریودی

از محصولات قاعدگی مانند پد یا تامپون برای جذب جریان قاعدگی استفاده کنید. آنها را به طور مکرر، حداقل هر 4-6 ساعت تعویض کنید تا از بو و عفونت جلوگیری شود.

ناحیه واژن را با شستشو با آب گرم و صابون ملایم تمیز نگه دارید.

از دوش گرفتن خودداری کنید، زیرا این کار می تواند تعادل طبیعی باکتری ها در مهبل را مختل کند و منجر به عفونت شود.

برای کمک به از بین بردن رطوبت، لباس‌های زیر قابل تنفس از الیاف طبیعی مانند پنبه بپوشید.

از لباس های تنگ یا مواد مصنوعی خودداری کنید، زیرا این مواد می توانند رطوبت را به دام بیندازند و منجر به ایجاد بو شوند.

در طول قاعدگی، رعایت بهداشت مناسب در اطراف مقعد نیز مهم است تا از انتشار باکتری از مقعد به واژن جلوگیری شود.

ترشحات واژن

ترشحات واژن یک عملکرد طبیعی بدن است که به تمیز و سالم نگه داشتن مهبل کمک می کند. معمولاً شفاف یا سفید است و می‌تواند از نظر قوام و مقدار بسته به چرخه قاعدگی زنان متفاوت باشد. با این حال، انواع خاصی از ترشحات می تواند نشانه عفونت باشد.عفونت های واژن توسط میکروارگانیسم های مختلفی از جمله باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها ایجاد می شوند.

خارش و سوزش واژن

خارش و سوزش واژن علائم شایعی هستند که می توانند در اثر شرایط مختلفی ایجاد شوند. برخی از شایع ترین علل عبارتند از:

عفونت های مهبل مانند عفونت قارچی، واژینوز باکتریایی یا تریکومونیازیس. این عفونت ها می توانند باعث خارش، سوزش و ترشحات غیر طبیعی شوند.

واکنش‌های آلرژیک یا تحریک ناشی از محصولاتی مانند صابون‌ها، حمام‌های حباب‌دار یا شوینده‌های لباسشویی.

عفونت های مقاربتی مانند تبخال، کلامیدیا یا سوزاک.

بیماری های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس.

تغییرات هورمونی که می تواند در دوران یائسگی یا بارداری رخ دهد.

برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها یا آنتی هیستامین ها.

بوی واژن

بوی واژن یکی از نگرانی های رایج بسیاری از زنان است. مهبل یک بوی طبیعی دارد که بسته به چرخه قاعدگی، رژیم غذایی و سلامت کلی زن می تواند تغییر کند. با این حال، بوی غیر معمول یا قوی می تواند نشانه عفونت یا سایر بیماری های زمینه ای باشد. علل بوی واژن شامل انواع باکتری ها، عدم رعایت بهداشت و تمیز نکردن مناسب محل و رژیم غذایی سرشار از قند و غذاهای تند است.

تشخیص اندازه واژن از چهره

تشخیص اندازه واژن از چهره شخص هیچ منبع علمی ندارد. نمی توان اندازه مهبل افراد را از روی صورت آن ها تشخیص داد. اندازه و ابعاد مهبل توسط عوامل داخلی مانند تون عضلانی، تغییرات هورمونی و برانگیختگی جنسی تعیین می شود و عوامل خارجی مانند ویژگی های صورت تعیین کننده نیستند.

نحوه تشخیص اندازه واژن

تشخیص اندازه واژن به صورت دقیق فقط توسط یک پزشک متخصص زنان و زایمان قابل انجام است. این کار با استفاده از ابزارهای خاصی که در دسترس پزشکان قرار دارد، امکان پذیر است.

بزرگی لبه های واژن نشانه چیست؟

لبه های واژن به لب های کوچک و لب های بزرگ اشاره دارد که “لب” داخلی و خارجی فرج هستند. اندازه، شکل و رنگ لابیاها می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد و در طول زندگی فرد تغییر کند.

 

هیچ اندازه یا شکل “مناسب” برای لابیا وجود ندارد و تغییرات، طبیعی در نظر گرفته می شوند. با این حال، برخی از افراد ممکن است نسبت به ظاهر لابیای خود احساس ناراحتی کنند. در این صورت می‌توانید به یک پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

علت گرمای داخل واژن هنگام نزديكي چیست؟

گرمای واژن در حین مقاربت می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

برانگیختگی جنسی: در هنگام برانگیختگی جنسی، جریان خون در ناحیه مهبل افزایش می یابد و منجر به احساس گرما و گرفتگی می شود.

اصطکاک: در حین مقاربت، اصطکاک می تواند باعث گرم شدن بافت های مهبل و ایجاد احساس گرما شود.

التهاب: التهاب در ناحیه واژن می تواند باعث گرما، درد و ناراحتی در حین مقاربت شود.

عفونت ها: برخی عفونت های مهبل، مانند واژینوز مخمری یا باکتریایی، می توانند باعث التهاب و گرما در ناحیه واژن شوند.

تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی می تواند باعث خشکی و تحریک ناحیه واژن شود که منجر به گرما و ناراحتی در حین مقاربت می شود.

آیا واژن دندان دار وجود دارد؟

واژن دندانه دار ( که همچنین به عنوان “واژن dentata” شناخته می شود)  یک وضعیت افسانه ای است که توسط شواهد علمی پشتیبانی نمی شود. مفهوم واژن دندانه دار در برخی از افسانه های فرهنگی ظاهر می شود، اما این یک وضعیت پزشکی شناخته شده نیست.

 

مطالعه بیشتر