ابرو کم پشت چیست و چگونه بروز می یابد؟
ابروها نقش مهمی در زیبایی ظاهر فرد دارند. ابرو کم پشت (هیپرتریکوز یا ماداروز ابرو)، باعث می‌شود فرد متوجه نازک شدن موها یا لکههای مویی موجود در ابروهای خود شود. این مشکل می‌تواند هم برای مردان و هم برای زنان اتفاق بیفتد. وجود این عارضه چهره فرد را تغییر می‌دهد و می‌تواند باعث از بین رفتن اعتماد به نفس او شود.
این عارضه در اصطلاح پزشکی به انگلیسی Eyebrow hypotrichosis نامیده می‌شود. این عارضه با واژه madarosis نیز شناخته می‌شود. این اصطلاحات به عدم رشد یا ریزش موهای ابرو اشاره دارند.
ماداروز، اصطلاحی یونانی به معنای «سقوط» است. در ابتدا این بیماری فقط به ریزش مژ‌ه‌ها اشاره می‌کرد اما در حال حاضر، علاوه بر مژه به ریزش ابرو نیز ماداروز می‌گویند. هیپوتریکوزیس نیز یک حالت از ریزش یا کاهش غیرطبیعی موی انسان است. در بیشتر مواقع، این ریزش با رشد موهای ریز، کوتاه و شکننده در ابرو همراه است.
علت کم پشت شدن ابرو
ابرو کم پشت علاوه بر افزایش سن می‌تواند دارای علتی ناشناخته یا مرتبط با یک بیماری زمینه‌ای باشد. اگر یک یا هر دو ابرو، دچار این عارضه شوند، می‌تواند دلایلی مانند موارد زیر داشته باشد:
کم پشتی ارثی ابرو
باید این نکته را مد نظر داشت که شکل ابرو، پرپشتی، ضخامت و بلندی موهای آن در افراد مختلف یکسان نیست و با هم تفاوت دارد و عوامل ژنتیکی بیشترین تأثیر را روی آن می‌گذارد.
گاهی مشکل ابرو کم پشت، مادرزادی بوده و به‌عبارتی ژنتیکی و ارثی است و از بدو تولد در نوزاد دیده می‌شود. از شایع‌ترین نمونه‌های مادرزادی این عارضه می‌توان به بی‌مویی، بی‌مویی همراه با بعضی بیماری‌های پوستی یا بعضی بیماری‌های مادرزادی منجرکم پشتی تاج ابرو مانند «کلوبوما» اشاره کرد.
وجود شرایط ژنتیکی خاص در افراد نیز می‌تواند در سنین مختلف سبب ریزش موهای ابرو در فرد شود.
تغذیه
تغذیه تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت پوست و مو دارد. سیستم بدن هر فردی برای داشتن موهای سالم به مواد مغذی خاصی احتیاج دارد. کمبودهای غذایی زیر می‌تواند باعث این عارضه شود:
کمبود اسیدهای چرب
کمبود اسیدهای چرب ممکن است باعث کم پشت شدن ابرو شود. اسید چرب در مواد غذایی مانند ماهی، آجیل و دانه‌های روغنی وجود دارد.
کمبود روی
کمبود روی می‌تواند موجب ابرو کم پشت شود. دانشمندان معتقدند مکمل‌های روی، ممکن است به رشد مو در افراد کمک کند.
کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها
کمبود انواع مواد معدنی و ویتامین‌ها مانند آهن، زینک، کلسیم، بیوتین، سلنیوم، ویتامین D و B12 در بدن فرد، می‌تواند موجب ریزش موی ابرو و مو شود.
استرس
آسیب‌های جسمی یا استرس عاطفی نیز می‌تواند باعث کم‌پشت شدن ابرو شود. استرس در مقاطع مختلف مانند کودکی، نوجوانی، بارداری و اتفاقات ناگوار به سراغ افراد می‌آید و می‌تواند موجب این عارضه شود.
اختلال اکتودرمال دیسپلازی
این اختلال می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر پوست، ناخن و دندان فرد داشته و موجب ایجاد موهای پراکنده یا ریزش مو در ابرو، مژه و سایر قسمت‌های بدن فرد شود.
وجود اختلال در سیستم ایمنی بدن
وجود عفونت، تغییرات هورمونی، جراحت، کم‌‌کاری تیروئید، شیمی‌درمانی، سیستم ایمنی بیش‌فعال، لوپوس و پیسی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را مختل کند و باعث ریزش مو در ابرو و کم پشتی آن شود.
عوامل فیزیکی
هر گونه ضربه به ناحیه ابرو یا وجود ترومایی که بر اثر خالکوبی در این ناحیه ایجاد شده، می‌تواند اثرات منفی بر ریشه ابرو بگذارد. رنگ کردن مداوم ابروها، خالکوبی و تاتو یا هاشور ابرو می‌تواند باعث ریزش ابرو شود. حتی استفاده مکرر از مدادِ ابرویِ نامرغوب و موچین نامناسب هم می‌تواند به‌راحتی ابروهای فرد را از بین ببرد.
مشکلات پوستی
برخی بیماری‌ها می‌توانند باعث خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست شوند. ممکن است افراد بر اثر التهاب پوست، اگزما، خشکی پوست و مالش یا خارشِ ناحیه اطراف ابرو، مبتلا به ریزش مو و ابرو کم پشت شوند. برخی از انواع بیماری‌ها مانند اسکلروز که با ایجاد زخم روی پوست موجب از بین رفتن فولیکول مو می‌شوند نیز می‌توانند موجب تشدید این عارضه شوند.
عدم تعادل هورمون‌های تیروئید
عدم تعادل هورمون‌های تیروئید می‌تواند باعث کم پشتی ابرو و مژه شود. این نوع از ریزش مو به سختی قابل درمان بوده و حتی در صورت درمان تیروئید نیز ممکن است ابرو کم پشت حاصل از این اختلال، هرگز به صورت قبل پر پشت نشود.
نقص سیستم ایمنی بدن
در نقص خودایمنی، سیستم ایمنی بدن، ممکن است به سلول‌های سالم که در رشد مو نقش دارند، حمله کند. این اتفاق می‌تواند به ریزش مو یا لکههای ریزش مو و در نهایت به ابروهایی کم پشت منجر شود.
عوارض جانبی دارو
با مصرف کردن برخی داروها، احتمال رخ دادن ریزش مو به عنوان یک عارضه جانبی وجود دارد. پروپرانولول، کاپتوپریل و کلومیدین از این دسته داروها هستند. بیماران تحت درمان روانپزشک نیز با مصرف داروهایی مانند لیتیوم، هالدول، آمی‌تریپتلین، دوگزپین و ایمی‌پرامین می‌توانند دچار ریزش مو شوند. از دیگر قرص‌هایی که منجر به ریزش مو می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای مرتبط با تشنج مانند فنوباربیتال، اسید والپروئیک و فنی توئین
- داروهای مرتبط با التهابات پوستی مانند ایندومتاسین، ناپروکسن و سولینداک
- داروهایی که برای کاهش وزن تجویز می‌شوند مانند متفورمین، اگزنتاید و پرامیلاتید
- قرص‌هایی که برای برخی اختلالات هورمونی مورد استفاده قرار می‌گیرند مانند قرص‌های ضدبارداری و…
سندرم نترتون
سندرم نترتون از بدو تولد همراه فرد است و بر پوست، سیستم ایمنی بدن و موی او تأثیر می‌گذارد. این سندرم، می‌تواند موهای شکننده یا به اصطلاح «موهای بامبو» روی ابرو ایجاد کند و موجب ریزش و داشتن ابرو کم پشت برای فرد می‌شود. سندرم نترتون، همیشه همراه فرد است و البته با افزایش سن او بهبود می‌یابد. مصرف برخی داروها، انجام یک برنامه روتین شست‌وشوی صورت و همچنین مرطوب نگه داشتن پوست می‌تواند به بهبود این بیماری کمک کند.
دلایل دیگر ابرو کم پشت
از دیگر دلایل کم پت شدن ابروها که کمتر شایع هستند، می‌توان این موارد را نام برد:
تشعشع رادیواکتیو، آمیلوئیدوز، سارکوئیدوز، سوختگی‌های شیمیایی، تریکوتیلومانیا، سرطان سلول بازال، قارچ میکوز فولیکولوتروپیک، سرطان سلول سنگفرشی، سیفیلیس و جذام.
مراجعه به پزشک و تعیین علت ریزش موهای ابرو، می‌تواند به یافتن بهترین روش درمان آن کمک کند.
انواع کم پشتی ابرو
ابرو کم پشت انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌شود:
ریزش سکه‌ای (Alopecia Areata)
ریزش سکه‌ای یاآلوپسی آره‌آتا، نوعی ریزش ژنتیکی است که گاهی اوقات به‌دنبال استرس شدید و حساسیت ایجاد می‌شود و می‌تواند موجب ریزش نقطه‌ای یا به اصطلاح سکه‌ای در ابروها شود.
تلوژن افلوویوم
نوعی ریزش موقتی مو در نواحی مختلف بدن از جمله ابرو است که بر اثر استرس به‌وجود می‌آید و منجر به ابرو کم پشت می‌شود.
ریزش مو ناحیه‌ای بر اثر یک بیماری روانی
در برخی از بیماری‌های روانی مثل تریکوتیلومانیا، فرد دچار حمله شدید اضطرابی می‌شود و به‌دنبال آن، موی خود را خود از ریشه در می‌آورد که باعث از بین رفتن فولیکول‌های مو می‌شود.
ریزش مو بر اثر تیروئید
بیماری تیروئید نیز باعث ریزش مو در یک سوم انتهایی ابرو می‌شود. این نوع ریزش مو، عاملی برای تشخیص بیماری تیروئید است.
ابرو کم پشت بر اثر زائده پوستی
وجود زائده پوستی در ابرو، حتی در صورت موقتی بودن، موجب ریزش مو در آن ناحیه می‌شود. اگزما، تبخال یا درماتیک آتوپیک، از این دسته هستند.
راه‌های پیشگیری از ابرو کم پشت داشتن
تغییر سبک زندگی، استفاده از مقادیر زیادی پروتئین، میوه و سبزیجات، استراحت، کاهش استرس، ماساژ و استفاده از وازلین می‌تواند باعث پیشگیری از این عارضه شود.
ماساژ دادن ابرو به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه، استفاده از روغن زیتون، روغن کرچک و روغن نارگیل، پیروی از یک رژیم غذایی مخصوص، استفاده از محصولات لبنی کم‌چرب و استفاده از ویتامین E و B برای پیشگیری از کم‌پشت شدن ابرو مفید است.
سوالات متداول
آیا کم پشتی ابرو و مژه در سن خاصی رخ می‌دهد؟
خیر. با توجه به علتی که فرد دچار ریزش ابرو شده، ابرو کم پشت می‌تواند در هر سنی رخ دهد. به‌طور مثال، احتمال دارد فرد بر اثر عوامل ژنتیکی در ابتدای تولد یا در سن نوجوانی، بر اثر استرس دچار ریزش ابرو شود. جراحت، پیری، آلوپسی، عفونت و… از دیگر دلایلی است که می‌تواند در هر سنی باعث ایجاد این عارضه شود.
این عارضه در زنان بیشتر است یا مردان؟
تمامی علل ایجاد این عارضه در زنان و مردان یکسان است و تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد. تنها اصلاح مکرر ابرو در زنان می‌تواند به رشد مو ضربه بزند و باعث شود ابروی کم پشت‌تری داشته باشند.
منابع
https://www.ncbi.nlm.nih.gov http://w.researchgate.net https://www.healthline.com
