زگیل صورت: علائم، علت و عوارض

زگیل صورت چیست؟
زگیل صورت، یکی از متداولترین انواع زگیل است. البته احتمال بروز این عارضه در تمام نقاط بدن وجود دارد. زگیلهای صورت معمولا به رنگ قهوهای، خاکستری، مشکی یا صورتی هستند. ناحیه مبتلا به این عارضه، پوست خشک و زمختی دارد. زگیل در صورت معمولا خوشخیم است و ارتباطی با سرطان ندارد. این عارضه بعد از مدتی با انجام درمانهای پزشکی یا درمان خانگی زگیل بهبود پیدا میکند.
اصطلاح زگیل صورت به انگلیسی
هر کدام از زگیلها اصطلاح مخصوص به خود را دارند، اما بهطور کلی آنها را با اصطلاح «warts» میشناسند. به زگیل روی صورت «facial warts» یا «warts on face» گفته میشود. زگیلهایی که روی صورت ایجاد میشوند، دو نوع هستند که نام هر کدام و اصطلاح مرتبط با آنها را در ادامه بیان کردهایم.
- زگیل مسطح: flat warts
- زگیل رشتهای: filiform warts
توضیحات مرتبط با هر کدام از انواع زگیلها در قسمتهای بعدی ارائه شده است.
علت زگیل صورت
بهطور کلی، زگیلها بهدلیل وجود ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV در بدن ایجاد میشوند. این ویروس انواع مختلفی دارد که برخی از آنها منجر به ایجاد این عارضه در صورت و سایر اندامها میشوند. البته در برخی موارد نیز به صورت نهفته در بدن انسان باقی میماند و بعد از گذشت چندین ماه بروز پیدا میکند.
اگر فردی، زگیل فرد دیگر یا زگیل بدن خود را با پوست صورت لمس کند، یا دست آلودهاش را به صورت بزند، ممکن است این عارضه در صورت او ایجاد شود.
علائم زگیل صورت
زگیل صورت زنان و مردان علائم مشابهی ایجاد میکند و مخفی نمیماند. البته در برخی موارد، در ابتدای ظهور بسیار کوچک هستند یا دیده نمیشوند یا بیمار تصور میکند صورت او جوش زده است. متداولترین علائم این بیماری عبارتند از؛
- برجستگیهای کوچکی که روی پوست ایجاد میشوند.
- تغییر رنگ پوست
- تغییر جنس پوست و زبری و زمختی آن
- در برخی موارد نیز این عارضه با ترشح همراه است.
انواع زگیل صورت
زگیلها انواع مختلفی دارند، اما دو نمونه از آنها بیشتر از سایر انواع زگیل روی صورت رشد میکند. در ادامه آنها را توضیح میدهیم.
زگیلهای مسطح
زگیل پیشانی و گونهها از این نوع است. آنها معمولا کوچک و به اندازه یک دانه عدس هستند. البته ممکن است چند تا از این زگیلها به صورت خوشهای روی پوست ایجاد شوند. در این حالت، ظاهر فرد بسیار تحتتأثیر قرار میگیرد. این زگیلها ممکن است همرنگ پوست باشند. قهوهای، زرد و صورتی از دیگر رنگهای متداول برای این نوع زگیل در صورت است.
زگیلهای مسطح نسبت به سایر انواع زگیل، نرمتر هستند. آنها ممکن است کمی برآمده باشند. این عارضه در کودکان و نوجوانان بیشتر ایجاد میشود.
زگیل رشتهای
این نوع زگیل، بسیار زبر و خشن است. زگیل داخل بینی و زگیل روی بینی از این نوع است. زگیلهای رشتهای ممکن است در اطراف دهان یا چشمها نیز مشاهده شوند. رنگ آنها صورتی یا کمی تیرهتر از ناحیه پوستی اطراف آن است. در برخی موارد این زگیلها عوارضی مانند پوستهپوسته شدن و خشکی پوست را بهدنبال دارند که منجر به ایجاد خارش میشود.
در ادامه، عکسهای انواع زگیل صورت را قرار دادهایم. مقایسه نوع زگیل روی پوست بیمار با این تصاویر به تشخیص راحتتر نوع آن کمک میکند.
راه انتقال زگیل
زگیل در صورت و سایر اندامها بهشدت واگیردار است. این عارضه پوستی هم از فردی به فرد دیگر انتقال پیدا میکند و هم ممکن است در بدن خود شخص تکثیر شود. به عنوان مثال، اگر فردی زگیل روی صورت خود را با انگشت دست لمس کند، ممکن است بعد از مدتی انگشت او نیز زگیل بزند. البته انتقال زگیلها قطعی نیست؛ یعنی ممکن است شخصی زگیل را لمس کند، اما مبتلا به این عارضه نشود.
لمس سطوح آلوده نیز از دیگر علتهای انتقال زگیل است. افرادی که در محیطهای عمومی فعالیت میکنند، باید بیشتر مراقب باشند. سطوح آلوده همه جا هستند و همه ما ممکن است روزانه آنها را لمس کنیم. این سطوح عبارتند از؛
- دستگاههای باشگاههای ورزشی و وسایل ورزشی عمومی
- سطوح نیمکتها و میزهای پارکها
- وسایل بازی کودکان
- حولهها، دمپاییها و سایر تجهیزات عمومی موجود در استخرها، سوناها و…
- سطوح مختلف در توالتهای عمومی، رستورانها و…
- لوازم شخصی بیمار
البته منظور این نیست که نمیتوان از این وسایل و سطوح استفاده کرد. تنها کافی است هنگام استفاده از آنها صورت لمس نشود. بعد از پایان کار، دستها و سایر قسمتهایی که با آنها در تماس بوده است، شسته شود.
عوارض زگیل صورت
بهطور کلی، زگیل روی صورت عوارض خاصی بهدنبال ندارد. اما از آنجایی که ظاهر افراد را تا حد زیادی تحتتأثیر قرار میدهد، باعث نگرانی آنها میشود. ممکن است بیماران تصور کنند جای زگیل روی صورت باقی میماند، اما با مراقبتهای صحیح بعد از بهبود، اثری از آن بر جا نخواهد ماند.
ناحیهای که زگیل در آن قرار دارد نیز در عوارض این بیماری موثر است. بهعنوان مثال، رشد زگیل داخل بینی ممکن است تنفس فرد را مختل کند؛ یا اگر روی لب ایجاد شود، ممکن است مانع باز شدن دهان و جویدن صحیح غذا شود.
خارش زگیل روی صورت از دیگر عوارض احتمالی آن است. زگیلها باعث خشکی و پوستهپوسته شدن پوست میشوند و به همین دلیل ممکن است خارش ایجاد کنند. این عارضه در افرادی که پوست حساستری دارند، بیشتر دیده میشود.
راههای پیشگیری
به طور قطعی راهکار یا واکسنی برای درمان یا عدم ابتلا به این ویروس وجود ندارد. متاسفانه ویروسهای پاپیلوما روی تمام سطوحی که انسانها بهطور روزمره با آن برخورد دارند، رشد میکند.
حتی در برخی موارد، این ویروس به صورت نهفته در بدن باقی میماند و بعد از مدت بسیاری باعث ایجاد زگیل صورت میشود.
بنابراین عملا نمیتوان گفت که یک فرد چه زمانی و از چه محلی به این ویروس مبتلا شده است. در ادامه به برخی از نکات پیشگیری از این ویروس اشاره کردهایم.
عدم لمس زگیلهای پوستی
مهمترین نکتهای که برای پیشگیری باید در نظر داشت، عدم لمس زگیلهای فرد دیگر است. کودکان در این باره کنجکاوتر هستند. آنها زمانی که در صورت یا اندام فرد دیگری زگیل مشاهده کنند، آن را لمس میکنند. همچنین اگر در بدن خودشان زگیل وجود داشته باشد، آن را لمس میکنند و ممکن است زگیل را به نقاط دیگر نیز انتقال دهند.
رعایت بهداشت
رعایت بهداشت یکی از مهمترین راهکارها برای پیشگیری از هر ویروسی است. اقدامات بهداشتی شامل موارد زیر هستند.
- استفاده از وسایل شخصی مانند حوله، تیغ، دستمال و…
- شستوشوی ناحیهای که با محیطهای آلوده برخورد داشته است.
- عدم لمس صورت با دستهای کثیف
مراقبت از پوست
پوستهای آسیبدیده بیشتر از پوستهای معمولی ویروس HPV را دریافت میکنند. وجود تاول، تبخال، اگزما، زخم یا حتی جای خراش تیغ ریش تراش به معنی وجود راهی برای ورود ویروس به بدن انسان و ایجاد این عارضه است. بنابراین افرادی که پوست آنها آسیبدیده، باید تا زمان بهبود حساسیت بیشتری در رعایت نکات بهداشتی داشته باشند.
زگیل صورت کودکان
زگیل صورت نوزادان و کودکان عارضهای متداول است. ۵ الی ۱۰ درصد از کودکان در طول دوران طفولیت به این عارضه مبتلا میشوند. البته زگیلها معمولا روی صورت آنها ایجاد نمیشود، چرا که دستها، انگشتها و زانوهای آنها بیشتر با سطوح آلوده در تماس است. اما احتمال بروز زگیل روی صورت نیز وجود دارد. زگیل کودکان نیز معمولا بدون نیاز به درمان و تنها با رعایت نکات بهداشتی و عدم لمس بهبود پیدا میکند.
نوزادان دچار زگیل نمیشوند، چراکه والدین معمولا روی بهداشت آنها حساس هستند. خودشان نیز توان ورود به محیطهای آلوده و بازی را ندارند. زگیل در صورت نوزاد خود به خود بهبود پیدا میکند و معمولا نیاز به درمان ندارد.
سوالات متداول
آیا زگیل صورت خطرناک است؟
زگیل در این ناحیه معمولا خطرناک نیست و بعد از مدتی بهبود پیدا میکند. این زگیلها سرطانی نیستند. اما در صورتی که بعد از گذشت مدت طولانی بهبود پیدا نکردند، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
آیا زگیل صورت خارش دارد؟
زگیلهای صورت با درد و خارش همراه نیستند. مگر اینکه محل ایجاد آنها بهگونهای باشد که با خشکی پوست، دچار خارش شود.