جراحی اسلیو معده (اسلیو گاسترکتومی) چیست؟
عمل اسلیو معده از جمله روش‌های جراحی برگشت‌ناپذیر و دائمی برای کاهش وزن است. در این روش، بخش قابل‌توجهی از معده بیمار (بین 75 تا 80 درصد یعنی حدود سه چهارم) با استفاده از روش لاپاروسکوپی برداشته می‌شود و تنها قسمت اندکی از آن باقی می‌ماند. بخش باقیمانده معده شبیه یک لوله است و حجم بسیار کمی دارد. عضو به جا مانده حدود 120 میلی‌لیتر گنجایش خواهد داشت که به مراتب کمتر از ظرفیت معده‌ای با ابعاد عادی است. به این ترتیب، اشتهای بیمار و به تبع آن، وزن وی کاهش می‌یابد. این جراحی، علاوه بر محدود کردن ابعاد و حجم معده، برخی تغییرات هورمونی موثر را نیز به‌دنبال خواهد داشت. این تغییر و تحولات هورمونی در بهبود شرایطی همچون فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی مرتبط با چاقی نیز تأثیرگذار خواهند بود.
در انیمیشن زیر نحوه انجام عمل اسلیو تشریح گردیده است.
[presto_player id=30440]
اصطلاح اسلیو معده به انگلیسی
جراحی اسلیو معده به انگلیسی با اصطلاحاتی نظیرSleeve Gastrectomy ، Gastric Sleeve Surgery یا Vertical Sleeve Gastrectomy شناخته می‌شود. در زبان فارسی، برخی افراد از این روش با عنوان معده‌برداری آستینی یا گاستروکتومی آستینی لاپاروسکوپی (LSG) یاد می‌کنند.
چه کسانی به عمل اسلیو گاسترکتومی نیاز دارند؟
– افرادی که شاخص توده بدنی آن‌ها 35 تا 40 است. – افرادی که از مشکلات سلامتی مرتبط با اضافه وزن بالا مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا، درد شدید مفاصل، افسردگی ناشی از چاقی، امکان ابتلا به سکته قلبی یا سایر بیماری‌های قلبی ناشی از اضافه وزن بالا و آپنه شدید خواب رنج می‌برند. – اسلیوه معده برای افرادی که به‌شدت دچار عارضه ریفلاکس گاستروازوفاژیال هستند مناسب است – افرادی که به‌واسطه اضافه وزن زیاد به عارضه ناباروری دچار شده‌اند. – افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند کرون، آنمی و آسم شدید دارند یا به هر دلیلی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده می‌کنند. بدن این افراد به‌شدت مستعد ایجاد زخم‌های حاشیه آناستوموز یا محل اتصال بوده و لازم است به جای جراحی بای‌پس معده تحت عمل جراحی Sleeve Gastrectomy قرار گیرند. – افرادی که به هر دلیلی نمی‌توانند حلقه یا جسم خارجی دیگری را در معده خود قرار دهند.
عمل اسلیو معده برای چه کسانی مناسب نیست؟
عمل اسلیو گاسترکتومی برای افراد دارای شاخص توده بدنی کمتر از 35 مناسب نیست. افرادی هم که شاخص توده بدنی آن‌ها کمتر از 40 است، اگر مشکل جدی و غیرقابل تحملی ندارند، بهتر است از سایر روش‌های درمان چاقی استفاده کنند. انجام آزمایش‌های پزشکی مرتبط، میزان آمادگی بیمار برای انجام این عمل را مشخص خواهد کرد. در عین حال، در موارد زیر، عمل اسلیو معده برای فرد روش مناسبی نیست. – فتق هیاتال یا حجاب حاجز – سابقه جراحی معده – التهاب روده – مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدانعقاد خون – بارداری – اعتیاد به الکل، مواد مخدر یا دارو – اعتیاد غیرقابل کنترل به دخانیات – عدم توانایی در تغییر سبک زندگی و رعایت توصیه‌های پزشکی
آمادگی قبل از عمل اسلیو
اسلیو معده هم مانند هر عمل جراحی دیگری نیازمند انجام برخی معاینات و آزمایش‌هاست. پزشک براساس این معاینات، وضعیت جسمی و سلامتی بیمار را به دقت ارزیابی می‌کند. در عین حال، انجام این آزمایش‌ها احتمال بروز عوارض ناشی از عمل را به حداقل می‌رساند. علاوه بر این موارد، بیمار باید پزشک را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهد. حتی توصیه می‌شود درباره استفاده از داروهای بدون نسخه هم با پزشک مشورت کند و تاریخچه دقیقی از وضعیت سلامتی خود را در اختیار او قرار دهد. پس از دریافت نتایج آزمایش‌ها، در صورتی که شرایط عمومی بیمار برای انجام عمل معده‌برداری آستینی مهیا باشد، پزشک متخصص رعایت مواردی را به بیمار توصیه خواهد کرد.
پیش‌نیازهای انجام عمل اسلیو معده
– آزمایش خون برای کنترل شرایط عمومی بدن، شامل شمارش تعداد گلبول‌های خون و ارزیابی میزان قند، سدیم، پتاسیم، آلبومین، کراتین، تری‌گلیسیرید و کلسترول – آزمایش انعقاد خون – آزمایش تیروئید – تست انگل – تست بارداری – نوار قلب – تست ریه – تست نیکوتین – آزمایش میکروب هلیکوباکتری پیلوری – سونوگرافی از محفظه شکمی – رادیوگرافی از قفسه سینه – مشاوره روانشناسی – مشاوره بیهوشی
رژیم غذایی قبل از عمل اسلیو(LSG)
دوهفته قبل از عمل
فرد باید دو هفته قبل از عمل اسلیو معده، رژیم غذایی خاصی را با مشورت پزشک متخصص رعایت کند که شامل موارد زیر است:
• مصرف بیشتر پروتئین
• نوشیدن مایعات به مقدار زیاد؛ • کاهش مصرف کربوهیدرات؛ • خوردن سبزیجات؛
• حذف یا کاهش شیرینی‌جات؛
•ترک دخانیات
یک هفته قبل از عمل اسلیو معده
• فرد باید از خوردن داروها و قرص‌های رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و ادویل خودداری کند. • اگر شخص قرص هورمونی خاصی مصرف می‌کند، باید به پزشک خود اطلاع دهد. • پزشک معالج انجام برخی تمرینات حرکتی را به بیمار توصیه خواهد کرد. روز قبل از جراحی با توجه به اینکه این جراحی در بیهوشی کامل انجام می‌شود، به احتمال قوی، به بیمار توصیه خواهد شد که چند ساعت قبل از عمل، از خوردن و آشامیدن پرهیز کند. در عین حال، درباره مصرف داروهای احتمالی نیز محدودیت‌هایی وجود دارد که توسط تیم درمان و پزشک معالج به بیمار ابلاغ خواهد شد.
مراحل انجام عمل اسلیو معده
در طول جراحی، چند برش کوچک روی شکم بیمار ایجاد شده و از این طریق، لاپاروسکوپ وارد بدن می‌شود. لاپاروسکوپ، وسیله‌ای مجهز به دوربینی کوچک است که تصاویر به‌دست آمده از داخل بدن بیمار را به یک مانیتور ارسال می‌کند. سپس جراح از طریق برش‌های دیگری که روی شکم ایجاد کرده، سایر تجهیزات پزشکی را داخل بدن بیمار می‌فرستد و سه‌چهارم معده را برمی‌دارد. به این ترتیب، لوله‌ای موزی شکل و عمودی باقی می‌ماند که مری بیمار را به روده کوچک او متصل می‌کند.
مدت زمان جراحی در عمل اسلیو معده
این روش جراحی در بیهوشی کامل انجام می‌شود و بیمار پس از بیهوشی، یک تا دو ساعت در اتاق عمل تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. پس از آن، بیمار باید مدتی در بخش ریکاوری و تحت‌نظر کادر درمان بیمارستان بماند تا بتواند بدون هیچ مشکلی هوشیاری خود را بازیابد. بهتر است در طول عمل اسلیو و نقاهت پس از آن، یکی از اعضای خانواده یا دوستان بیمار، وی را همراهی کند.
عمل اسلیو گاسترکتومی توسط چه متخصصی انجام می‌شود؟
جراحان متخصص لاپاروسکوپی بهترین گزینه برای انجام این عمل اسلیو معده به هستند. به افرادی که به این جراحی نیاز دارند توصیه می‌شود، این عمل را در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌های معتبر، تحت نظارت مستقیم تیم درمان و توسط جراحان متخصص لاپاروسکوپی انجام دهند.
مراقبت‌های بعد از عمل اسلیو معده
روز دوم بعد از عمل، بیمار به بخش رادیولوژی منتقل و پس از خوردن ماده حاجب، از معده وی عکسبرداری می‌شود. این کار به‌دلیل اطمینان از عدم نشت محل استاپلرها انجام می‌شود. در صورت عادی بودن وضعیت بیمار، درن شکمی خارج و رژیم غذایی او آغاز می‌شود. علاوه بر این‌ها، به بیمار توصیه خواهد شد که روزی یک‌بار از مکمل کلسیم و مولتی ویتامین استفاده کند. تزریق ویتامین B12 نیز به‌طور ماهانه پیشنهاد می‌شود. در چند ماه نخست پس از جراحی، معاینات پزشکی مکرر برای نظارت بر سلامت بیمار انجام خواهد شد. در عین حال، احتمال دارد بیمار به انجام مجدد برخی آزمایش‌ها نیز نیاز داشته باشد.
علائم هشداردهنده پس از عمل اسلیو گاسترکتومی
جراحی Sleeve Gastrectomy، یکی از کم‌خطرترین انواع جراحی برای کاهش وزن به‌شمار می‌رود. با این حال، هر عمل جراحی ممکن است خطراتی را برای فرد به‌دنبال داشته باشد. برای پیشگیری از خطرات احتمالی، بیمار در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر بع از عمل اسلیو معده باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کند: – تب و لرز شدید – درد با افزایش تدریجی – تهوع و استفراغ مداوم – ناتوانی در بلع مایعات – قرمزی و عفونت محل بخیه
مدت زمان دوره نقاهت
پس از انجام جراحی اسلیو معده و سپری کردن زمان ریکاوری، بیمار دو تا سه روز در بیمارستان بستری شده و تحت‌نظر پزشک معالج و تیم درمان قرار می‌گیرد. پس از ترخیص، بیمار باید باقی دوران نقاهت خود را در منزل سپری کند. به افراد شاغل توصیه می‌شود پس از انجام این عمل، بین سه تا چهار هفته از محل کار خود مرخصی بگیرند و استراحت کنند. در این مدت، بیمار باید از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کند.
محدودیت‌های بعد از عمل اسلیو معده
بعد از انجام این عمل، به‌طور تقریبی چهار تا شش هفته زمان لازم است تا بدن سلامت خود را بازیابد. ممکن است به بیمار توصیه شود که حداقل تا 48 ساعت پس از جراحی استحمام نکند. ضمن اینکه بهتر است بیمار حداقل به مدت 4 هفته از غوطه‌ور شدن در استخر و وان حمام خودداری کند. برای شش هفته نخستِ پس از عمل اسلیو معده، دستورالعملی درباره برخی محدودیت‌های حرکتی در اختیار بیمار قرار خواهد گرفت. توصیه می‌شود پس از این مدت، بیمار به‌طور مداوم و مستمر ورزش کند. بعد از این جراحی، رعایت رژیم غذایی ویژه و برخی محدودیت‌های کوتاه‌مدتِ حرکتی نیز توصیه می‌شود.
محدودیت در رژیم غذایی بعد از عمل اسلیو
بیمار تا دو هفته پس از انجام این عمل، برای جلوگیری از ایجاد هرگونه فشار به معده در هر وعده غذایی باید مقدار اندکی غذاهای رقیق و صاف‌شده استفاده کند. از پایان هفته دوم و در صورت طبیعی بودن وضعیت جسمانی، بیمار به‌تدریج اجازه خواهد داشت خوردن غذاهای نرم و سبک را آغاز کرده و با گذشت حدود چهار هفته، از یک رژیم غذایی عادی پیروی کند.
پس از عمل گاستروکتومی آستینی لاپاروسکوپی، بیمار باید از خوردن غذاهای سنگین، حجیم، قندی و نوشابه‌های گازدار پرهیز کند. در غیر این صورت و به‌ویژه در روزهای نخستینِ پس از عمل، به عارضه نشت معده دچار خواهد شد.
در گذر زمان هم، خوردن مواد غذایی حجیم و گازدار موجب ایجاد درد معده خواهد شد. به علاوه، رعایت نکردن موارد فوق به تدریج می‌تواند موجب افزایش حجم معده شده و روند کاهش وزن را مختل کند.
توقعات بیمار بعد از عمل اسلیو معده
یکی از توقعات بیماران پس از عمل گاستروکتومی آستین، کاهش وزن است که به‌تدریج اتفاق می‌افتد. میزان از دست دادن اضافه وزن تا حدود زیادی با تغییر سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی پس از عمل و انجام تمرینات ورزشی ارتباط دارد. با این حال، انتظار می‌رود بیمار بیش از 70 درصد از وزن اضافی خود را در طول یک سال از دست بدهد. روند کاهش وزن در این روش و با رعایت رژیم و فعالیت بدنی تقریبا به شکل زیر است:
از ماه اول تا سوم، فرد حدود 35 درصد از وزن اضافی خود را از دست می‌دهد. در ماه ششم، فرد تقریبا نیمی از وزن اضافی خود را از دست می‌دهد. در ماه دوازدهم انتظار می‌رود فرد با کمک اولا عمل جراحی، دوما ورزش و سوما رعایت رژیم غذایی مناسب، تا70 درصد از وزن اضافی خود را کاهش دهد.
مزایای عمل اسلیو معده
عمل اسلیو گاستروکتومی به افراد چاق کمک می‌کند تا به‌تدریج اضافه وزن خود را از دست بدهند. علاوه بر کاهش وزن، عمل اسلیو معده در بهبود و درمان بیماری‌های ناشی از چاقی موثر است. انجام این جراحی به بیمار کمک می‌کند پس از مدتی بتواند فعالیت‌های روزمره خود را بهبود بخشد و سطح کیفی زندگی خویش را ارتقاء دهد.
از دیگر مزایای عمده عمل گاستروکتومی آستینی لاپاروسکوپی (LSG) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: – نداشتن عوارضی مانند زخم حاشیه آناستوموز و انسداد روده که ممکن است پس از جراحی‌هایی مانند بای‌پس معده ایجاد شود. – احتمال بروز سندرم دامپینگ، بسیار اندک است. – مشکلات ناشی از قراردادن جسم خارجی نظیر حلقه و بالون را ندارد. (قرارگیری این اجسام در مواردی به انسداد معده منجر خواهد شد.) – مسیر طبیعی عبور و هضم غذا در بدن فرد حفظ خواهد شد. – ریکاوری و بهبود بیمار به مراتب سریع‌تر از سایر روش‌ها مانند بای‌پس معده است. – در این عمل جراحی از روش آسان و کم‌خطر لاپاروسکوپی استفاده می‌شود. – در صورت عدم دستیابی به نتیجه مورد نظر، این امکان وجود دارد که در مراحل بعد، از راهکارهای تکمیلی نظیر بای‌پس و جابه‌جایی دوازدهه نیز استفاده شود. – احتمال بروز عوارضی نظیر تهوع، استفراغ و اسهال به مراتب کمتر از سایر روش‌هاست. – انجام این عمل به مراتب کم‌هزینه‌تر از بای‌پس معده یا جابه‌جایی دوازدهه است. – احتمال ابتلا به ریفلاکس معده بلندمدت به مراتب کمتر از سایر روش‌هاست. – احتمال اتساع مری به مراتب کمتر از سایر روش‌هاست. – درد این روش کم و با دارو قابل کنترل است.
تاثیر اسلیو معده در بهبود دیگر بیماری ها
استفاده از این روش ممکن است در درمان بیماری‌هایی نظیر برداشتن تومورهای خوش‌خیم و غیرسرطانی و پولیپ معده نیز موثر باشد. همچنین منجر به کاهش درد زانو و بهبود سلامت مفاصل فرد می‌شود.انتظار می‌رود عمل گاستروکتومی آستینی لاپاروسکوپی (LSG) علاوه بر کاهش وزن، در کاهش آثار و مشکلات ناشی از اضافه وزن نیز تأثیر بگذارد.
موارد زیر، چند نمونه از بیماری‌هایی هستند که بیمار انتظار دارد با انجام این جراحی و کاهش وزن بهبود یابند: – بیماری‌های قلبی ناشی از چاقی – فشار خون بالا – کلسترول بالا – آپنه خواب انسدادی – دیابت نوع 2 – احتمال بروز سکته مغزی – ناباروری ناشی از چاقی – آرتروز یا درد مفاصل
معایب عمل اسلیو معده
از معایب این جراحی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: – در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی و توصیه‌های پزشکی، انجام این عمل ممکن است با کاهش وزن دلخواه توأم نباشد. – افراد دارای شاخص توده بدنی بالاتر از 50 ممکن است پس از انجام این عمل، به جراحی دیگری نیز نیاز داشته باشند. – در عمل اسلیو معده، خط استاپلر بلند بوده و به همین دلیل، احتمال خونریزی یا نشت هم بیشتر خواهد بود. – انجام این جراحی، روندی برگشت‌ناپذیر دارد. – پس از این جراحی امکان دارد معده برای تحمل برخی مواد غذایی ناتوان شود. – در این روش احتمال ایجاد سنگ کیسه صفرا وجود دارد. عوارض جانبی عمل اسلیو معده هر عمل جراحی به موازات مزایای قابل‌توجهی که دارد، ممکن است با خطرات و عوارض احتمالی هم توأم باشد. از عوارض جانبی احتمالی عمل Sleeve Gastrectomy می‌توان به این موارد اشاره کرد: – درد – احساس خستگی مشابه حالت آنفلوآنزا – احساس سرما – خشکی پوست – ریزش مو – تغییرات خلقی – کمبود برخی ویتامین‌ها نظیر ویتامین D و مواد معدنی – فتق هیاتل( این عارضه در افراد دارای اضافه وزن بالا بسیار شایع بوده و زمانی روی می‌دهد که بخشی از معده به دیافراگم فشار وارد کند.) – نشت یا خونریزی خط استاپلر – افتادگی پوست ناشی از کاهش وزن سریع
افراد مشهوری که عمل اسلیو معده را انجام داده‌اند
از میان افراد مشهور ایرانی که عمل Sleeve Gastrectomy را انجام داده‌اند می‌توان به جواد خیابانی اشاره کرد. او با کمک این عمل و رعایت رژیم غذایی و توصیه‌های پزشکی موفقشده وزن خود را حدود 30 کیلوگرم پایین بیاورد.
بهاره رهنما هم با استفاده از روش اسلیو معده حدود 30 کیلوگرم از وزن خود را کاهش داده است. نعیمه نظام‌دوست و مهرانه مهین‌ترابی هم از این روش کاهش وزن استفاده کرده‌اند. از میان سلبریتی‌ها و افراد مشهور غیرایرانی که با استفاده از روش اسلیو گاسترکتومی لاغر شده‌اند می‌توان به افرادی نظیر رندی جکسون (Randy Jackson)، جان پاپر (John Popper) و استار جونز (Star Jones) اشاره کرد.
هزینه عمل اسلیو معده در ایران
عمل اسلیو را در ایران می‌توان با 35 تا 50 میلیون تومان(طبق قیمت اعلام شده در نیمه دوم سال 1400) انجام داد. گفتنی است در ایران، عمل Sleeve Gastrectomy برای افرادی که شاخص توده بدنی بیشتر از 40 دارند، جنبه درمانی داشته و تحت‌پوشش بیمه قرار می‌گیرد. هزینه اعلام شده برای این عمل در ایران مربوط به جراحی در مراکز خصوصی است. این عمل در بیمارستان‌های دولتی تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی به مراتب با نرخ کمتری انجام می‌شود. اغلب بیمارستان‌های خصوصی تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار ندارند؛ بنابراین لازم است ابتدا هزینه عمل اسلیو معده را به‌طور کامل پرداخت کرده و سپس با ارائه مدارک لازم، بخش قابل‌توجهی از هزینه پرداختی را از بیمه دریافت کنید. در صورتی که بیمه تکمیلی دارید، باید موضوع را به بیمارستان اعلام کرده و از طرف قرارداد بودن بیمارستان با بیمه تکمیلی خود اطمینان یابید.
سایر روش‌های جراحی کاهش وزن
در ادامه سایر روش‌های جراحی کاهش وزن را مشاهده می‌نمایید. بامطالعه آن‌ها می‌توانید بهترین روش درمان مناسب خود را انتخاب نمایید. [main][item src=”https://zibaclick.com/endoscopic-sleeve-gastroplasty/”]پلیکاسیون معده[/item] [item src=”https://zibaclick.com/gastric-balloon/”]بالن معده[/item] [item src=”https://zibaclick.com/gastric-bypass-surgery/”]جراحی بای‌پس معده[/item] [item src=”https://zibaclick.com/laparoscopic-adjustable-gastric-banding/”]حلقه معده[/item] [item src=”https://zibaclick.com/video-category/weight-loss-with-surgery/”]ویدئوها[/item] [/main]
سوالات متداول
بعد از عمل اسلیو معده چقدر وزن کم می‌کنم؟
میزان کاهش وزن در همه افراد یکسان نیست. با این حال، در شرایط عادی انتظار می‌رود بیمار در مدت 18 ماه تا دو سال پس از انجام این عمل، حدود 70 تا 80 درصد از وزن اضافی خود را از دست بدهد.
آیا عمل اسلیو باعث سرطان معده می‌شود؟
خیر. تاکنون هیچ موردی مبنی بر تأثیر این جراحی بر ایجاد سرطان معده مشاهده و گزارش نشده است. با این حال، ممکن است برخی افراد یک ضایعه سرطانی را در معده خود داشته و از آن بی‌اطلاع باشند. انجام این عمل و آزمایش‌های قبل از آن می‌تواند افراد را از این موضوع آگاه کند.
آیا ممکن است بعد از جراحی، معده دوباره جا باز کند؟
بله. در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی و نکات توصیه شده، ممکن است معده فرد تا 15 درصد حجیم‌تر شود. البته با توجه به اینکه بخش بزرگی از معده برداشته شده، می‌توان اطمینان داشت که به اندازه قبل از عمل اسلیو معده برنمی‌گردد.
آیا بعد از جراحی اسلیو گاسترکتومی، همیشه باید رژیم بگیرم؟
کاهش حجم معده، به‌تدریج بر مغز اثر گذاشته و باعث ترشح کمتر هورمون گرلین می‌شود؛ در نتیجه، فرد به مرور اشتهای خود را از دست خواهد داد. کافی است چند سال به توصیه‌های پزشک و متخصص تغذیه عمل کرده و رژیم غذایی خود را رعایت کنید.
آیا عمل اسلیو معده بر عملکرد جنسی تأثیر می‌گذارد؟
به‌طور معمول، چاقی و اضافه وزن بالا، فعالیت‌های جنسی فرد را تا حدودی مختل می‌کند. انجام این عمل و کاهش وزن پس از آن، تأثیر مثبتی بر عملکرد جنسی فرد خواهد داشت.
بعد از عمل اسلیو، باید جراحی پلاستیک کنم؟
به تبع جراحی اسلیو گاسترکتومی با کاهش وزن زیاد، منجر به افتادگی پوست خواهد شد. انجام تمرینات ورزشی تا حدودی می‌تواند روند افتادگی پوست را کنترل کند. در صورت کم بودن این عارضه، می‌توان از روش آراف برای جمع شدن پوست کمک گرفت. در غیر این صورت، ممکن است ناچار به انجام جراحی پلاستیک شوید.
آیا بعد از عمل اسلیو گاسترکتومی، امکان بارداری وجود دارد؟
بله. یک سال و نیم تا دو سال بعد از انجام این عمل می‌توانید برای باردار شدن اقدام کنید.
آیا ممکن است عمل اسلیو معده به مرگ منجر شود؟
همیشه احتمال خطر وجود دارد. با این حال، میزان مرگ و میر ناشی از این عمل بسیار پایین و در حدود نیم درصد است.
منابع
