علت بزرگ شدن سينه پسران:علائم و درمان

بزرگ شدن سينه پسران

ژنیکوماستی یا بزرگ شدن سینه مردان، عارضه‌ای است که با بزرگ شدن بافت غدد لنفاوی در سینه مردان و به‌دلایل گوناگون روی می‌دهد. به‌طور کلی، این عارضه مشکلی جدی به‎‌شمار نمی‌رود. اما برای مردان اغلب همراه با احساس خجالت است و باعث عدم اعتماد به نفس آن‌ها می‌شود.

علائم بزرگ شدن سينه پسران

نخستین نشانه این عارضه، بزرگ و برآمده شدنِ سینه مردان است. دلیل اصلی آن بزرگ شدن غدد لنفاوی است. به‌طور معمول، این بزرگ شدن در هر دو سمت سینه مردان، روی نوک سینه، اطراف نوک سینه یا کل نواحی پستان دیده می‌شود. البته این عارضه ممکن است تنها در یک سینه بروز پیدا کند.

ژنیکوماستی در مردان ممکن است با دردهایی در زمان لمس کردن پستان‌ها همراه باشد.

درجه‌بندی ژنیکوماستی(یا بزرگی سینه مردان)

با توجه به ضعف و شدت و همچنین بزرگ شدن سینه در مردان، ۴ درجه‌بندی را برای این عارضه در نظر گرفته‌اند:

ژنیکوماستی نوع یک

در این نوع که از نظر شدت در خفیف‌ترین حالت ممکن است، بزرگ شدن به‌صورت نقطه‌ای و موضعی در اطرافِ نوک سینه رخ می‌دهد.

ژنیکوماستی نوع دوم

در نوع دوم، بزرگ شدن سینه، متوسط است. این بزرگی که فراتر از مرزهای سینه است، در رده خفیف تا برجسته قرار دارد.

ژنیکوماستی نوع سوم

در حالت نوع سوم، بزرگ شدن متوسط پستان، فراتر از نوک سینه پیش رفته و حاشیه‌هایی نیز در اطراف سینه ایجاد می‌کند. این عارضه به صورت برجسته، قابل مشاهده است. این حالت، از نوع خفیف خارج می‌شود.

ژنیکوماستی نوع چهارم

در حالت چهارم که شدیدترین نوع آن به‌شمار می‌رود، بزرگی پستان همراه با پوستِ اضافه است. بزرگی سینه در نواحی آن گسترده شده و حالت زنانه به خود گرفته است.

علت بزرگ شدن سينه پسران

ژنیکوماستی مردان، بیشتر بر اثر عدم تعادل بین هورمون‌های استروژن و تستوسترون ایجاد می‌شود. استروژن، صفات زنانه از جمله رشد پستان را کنترل می‌کند. تستوسترون، صفات مردانه مانند توده عضلانی و موهای بدن را در کنترل خود دارد.

اگرچه هر یک از این هورمون‌ها سبب ایجاد صفات معمول مردان و زنان می‌شوند، اما ترشح هر دو هورمون در هر دو جنس دیده می‌شود. با این تفاوت که در مردان مقدار کمتری استروژن و در زنان مقدار کمتری تستوسترون تولید می‌شود.

افزایش بیش از حد سطح استروژن مردان یا تولید نامنظم تستوسترون، باعث بزرگی سینه‌های آنها می‌شود. از جمله عوامل تاثیرگذار بر ترشح هورمون‌های مردانه، سن است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

ژنیکوماستی در دوران بلوغ

دوران بلوغ پسران در ۱۲ تا ۱۵ سالگی، همراه با سطح ترشح هورمون‌‌ استروژن است. بزرگ شدن سینه‌ها در این دوران معمولا یک طرفه است. این عارضه در این سن، معمولا بین شش ماه تا دو سال پس از آغاز بلوغ از بین می‌رود.

علت بزرگ شدن پستان در نوزادان

پس از تولد، پسرانِ تازه متولدشده، هنوز تحت‌تأثیر استروژن دریافتی از مادران خود به‌واسطه بند ناف، هنگام رشد در رحم قرار دارند. از این‌رو، بیش از نیمی از پسران تازه متولد شده با سینه‌های بزرگ متولد می‌شوند. البته این بزرگ شدن سینه‌ها در ۲ تا ۳ هفته پس از تولد از بین می‌رود. بروز این عارضه در دوره نوزادی به ژنیکوماستی فیزیولوژیک معروف است.

علت بزرگ شدن سینه مردان در دوران پیری

بزرگ شدن سینه‌ها برای مردان بین ۵۰ تا ۷۰ سالگی و در دوران پیری هم رخ می‌دهد. این عارضه معمولا با کاهش ترشح هورمون‌‌های مردانه یا همان تستوسترون و به صورت دو طرفه ایجاد می‌شود. بزرگ شدن سینه‌های مردان در پیری یک عارضه رایج به‌شمار می‌‌رود و از هر ۴ مرد، یک نفر را درگیر می‌کند.

سایر عوامل بزرگ شدن سينه پسران

سایر عواملی که می‌توانند باعث بزرگ شدن سینه در مردان شوند، شامل موارد زیر است:

– داشتن اضافه وزن یکی از دلایل عمده ژنیکوماستی به‌شمار می‌رود. اضافه وزن می‌تواند سطح استروژن را افزایش دهد و سبب رشد بافت پستان‌ها شود. در اضافه وزن، احتمالا چربی اضافی نیز می‌تواند بافت سینه را بزرگ کند.

– برخی بیماری‌ها ممکن است سبب بزرگ شدن سینه در مردان شود که از جمله آن‌ها می‌توان به سیروز کبد، اختلالاتِ اندام جنسی مردان، برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم کلاین‌فلتر (یک اختلال ژنتیکی نادر که مردان یک کروموزوم x اضافی در بدن خود دارند و ترکیب غیرطبیعی xxy در بدن آنها ایجاد شده است)، برخی سرطان‌ها مانند سرطان بیضه یا غدد آدرنال، پرکاری تیروئید، هیپوژنز، هیپرپرولاکتینمی، هیپوگنادیسم و نارسایی کلیه‌ها اشاره کرد.

– مصرف برخی داروها مانند داروهایی برای کنترل فشار خون (آلدکتون)، داروهای بیماری قلبی، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (کتوکونازول، مترونیدازول و ایزونیزید)، داروهایی برای زخم معده (مانند سایمتیدین، رانیتیدین و …)، داروهایی برای درمان سرطان پروستات، متایلدپا، داروهایی برای درمان بیماری اچ‌آي‌وی، دیازپام و برخی داروهای ضدافسردگی،‌ سبب بروز سینه‌های بزرگ در مردان می‌شوند.

– مصرف مکمل‌هایی ویژه بدن‌سازی (استروئیدهای آنابولیک) که پایه هورمونی دارند.

– مصرف مواد مخدر (حشیش، هروئین و ماری‌جوانا) و الکل.

– رژیم غذایی که سبب تولید استروژن بیشتر در بدن شود، می‌تواند عامل ایجاد این عارضه باشد.

– افزایش سن با کاهش هورمون مردانه می‌تواند عاملی برای بروز سینه‌های بزرگ در مردان باشد.

عوارض بزرگ شدن سینه‌ها در مردان

ژنیکوماستی در مردان در دوران بلوغ و نوجوانی، امری طبیعی است که پس از مدت کوتاهی از بین می‌رود. اگر این عارضه به صورت بلندمدت و بیش از یک سال طول بکشد، ممکن است به فیبروز سینه منجر شود که درمان آن، گاه با مشکلاتی همراه است.

 در بسیاری از موارد، این عارضه پس از مدتی خود به خود درمان می‌شود. در موارد شدید که امکان دارد بافت سینه زخمی شده، برای بازگرداندن ظاهرِ طبیعی آن، نیاز به عمل جراحی ضرورت دارد.

از سوی دیگر، این عارضه ممکن است در بلندمدت با عوارض روحی همراه باشد. بیشتر افرادی که به این عارضه دچار هستند، از این اختلال در رنج بوده و از آن خجالت بکشند. این موضوع بر اعتماد به نفس آن‌ها برای زندگی روزمره و حضور در محافل عمومی تاثیر منفی بگذارد.

به‌طور کلی، عوارض بزرگ شدنِ پستانِ مردان، در بلندمدت خودش را نشان می‌دهد.

درمان بزرگ شدن سینه پسران

برای درمان ژنیکوماستی انواع روش های خانگی و پزشکی وجود دارد. برای مطالعه هر چه دقیق تر و کامل تر این روش ها میتوانید به مقالات، درمان خانگی ژنیکوماستی ، درمان ژنیکوماستی با ورزش ، مراجعه نمایید.

راه‌های پیشگیری از بزرگ شدن سينه پسران

زمانی که بزرگ شدنِ سینه‌های مردان به‌دلیل تغییرات و نوسانات هورمونی در نوجوانی یا پیری روی بدهد، قابل پیشگیری نیست. اما زمانی که این عارضه به‌دلیل مصرف دارو یا بیماری خاص باشد، پس از درمان یا قطع کردنِ مصرف دارو، این عارضه از بین می‌‌رود.

چه زمانی برای عارضه بزرگ شدن سینه مردان باید به پزشک مراجعه کرد؟

جامعه پزشکی معمولا بزرگ شدن پستان‌های مردان را عارضه‌ای خوش‌خیم و بی‌خطر می‌دانند. با این حال، هرگاه بزرگ شدن پستان مردان با تورم شدید، درد یا حساسیت و ترشح نوک پستان همراه باشد، بهتر است فرد هر چه زودتر به پزشک مراجعه کند. زیرا ممکن است به عمل ژنیکوماستی احتیاج پبدا کند.

تفاوت سرطان سینه در مردان با بزرگی سینه در چیست؟

بین سرطان سینه در مردان با بزرگ شدن بافت سینه آن‌ها تفاوت بسیاری وجود دارد. سرطان سینه معمولا در یکی از پستان‌ها بروز می‌کند و با نشانه‌های دیگری مانند جمع شدن نوک سینه‌ها، فرورفتگی پوست، ترشح نوک سینه و همچنین بزرگ شدن غدد لنفاویِ زیر بغل همراه است.

مردانی که به عارضه بزرگ شدن سینه بر اثر ترشح غدد لنفاوی مبتلا می‌شوند، به‌طور معمول، حدود پنج برابر بیشتر در خطر ابتلا به سرطان سینه مردانه در مقایسه با سایر مردان قرار می‌گیرند. البته بزرگ شدن سینه، دلیل مبتلا شدن به سرطان به‌شمار نمی‌رود، اما عواملی که سبب تغییرات هورمونی می‌شوند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان را در مردان نیز افزایش دهند.

آیا بزرگ شدن سینه‌ها به‌دلیل انباشتگی چربی با ژنیکوماستی متفاوت است؟

باید بین بزرگ شدن و رسوب چربی در سینه مردان، تفاوت قائل شد. زیرا یکی ناشی از رشد بافت غدد لنفاوی در پستان است و دیگری به‌دلیل انباشته شدن چربی که معمولا در افراد چاق بروز می‌‌کند و به پسودوژینکوماستی معروف است.

چگونه می‌توان ژنیکوماستی را از پسودوژینکوماستی تشخیص داد؟

این موضوع که بزرگ شدن سینه‌ها در مردان به علت بزرگ شدن غدد لنفاوی و بیماری ژنیکوماستی است یا پسودوژینکوماستی، با معاینات پزشکی قابل تشخیص است. بیمارانی که ژنیکوماستی دارند، توده سفتی در مرکز نوک سینه آنها قرار دارد که با لمس هم احساس می‌شود، اما در افرادی که دچار پسودوژینکوماستی هستند، چنین توده‌ای وجود ندارد و بافت‌های به‌وجود آمده، بیشتر از نوع چربی است.

ژنیکوماستی به انگلیسی

بزرگ شدن سینه در مردان به انگلیسی معادل عبارت Enlarged Male breast است. این عارضه زمانی که بر اثر بزرگ شدن غدد لنفاوی بروز پیدا می‌کند، به ژنیکوماستی یا Gynekomasti معروف است. این عارضه  با سرطان سینه مردانه یا تجمع رسوب چربی که به پسودوژینکوماستی Pseudogynecomastia معروف است، متفاوت است.

مطالعه بیشتر