عمل حلقه معده (باندینگ معده) یا گاستریک باندینگ چیست؟
امروزه روشهای گوناگونی برای درمان چاقی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها میتوان در مدت کوتاهی به وزن مناسب رسید. عمل حلقه معده یا باندینگ معده یکی از این روشهای کاهش وزن که به فرد کمک می‌کند اگر نتوانسته با استفاده از رژیم عذایی و فعالیت بدنی به وزن دلخواه خود برسد، سراغ آن برود. این روش به علت روند جراحی بسیار ساده، طرفداران زیادی دارد. در این عمل یک حلقه دور معده بیمار قرار داده می‌شود که ظرفیت معده او را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. این حلقه قابل تنظیم است و برای تنظیم دهانه آن، یک لوله زیر پوست قرار می‌گیرد که با تزریق مایعات تنگ یا گشاد می‌شود. در این روش، حلقه عاملی برای احساس سیری است و هورمون‌های اشتها در آن کنترل نمی‌شوند.در انیمیشن زیر نحوه انجام این عمل را تماشا کنید.
[presto_player id=30421]
عمل حلقه معده به انگلیسی
حلقه معده به انگلیسی معادل واژه گاستریک باندینگ (Laparoscopic Adjustable Gastric Banding) است که به اختصار آن را LAGB و در علم پزشکیLAP-BAND Surgery یا عمل باندینگ معده می‌نامند. این عمل در بیشتر کشورهای جهان و به‌ویژه اروپا به‌عنوان راهکاری برای کمک به کاهش وزن اضافی شناخته می‌شود. از آنجایی‌که در این روش قسمتی از معده برداشته نمی‌شود، نسبت به دیگر روشهای جراحی چاقی آسان‌تر، کم‌ریسک‌تر و محبوب‌تر است.
چه کسانی شرایط عمل باندینگ معده را دارند؟
عمل حلقه معده اگرچه برای کاهش وزن مفید است، اما بیشتر برای افرادی با ویژگی‌های زیر توصیه می‌شود؛
- افرادی که bmi بین ۳۵ تا ۴۰ دارند.
- افرادی که با مشکلاتی مانند آپنه خواب، دیابت نوع دو، بیماری قلبی و فشار خون بالا همراه با اضافه وزن مواجه هستند.
- افرادی که روشهای دیگر برای درمان چاقی یا ورزش و انواع داروهای لاغری تجویزشده ازسوی پزشک برای آن‌ها نتیجه‌ای نداشته و تنها راه باقیمانده برای کاهش وزن آن‌ها، عمل جراحی است.
- افرادی که حداقل ۵ سال سابقه چاقی مفرط داشته‌اند.
چه افرادی نباید عمل حلقه معده را انجام دهند؟
در صورتی که فرد دارای شرایط زیر باشد این عمل برای او مناسب به نظر نمی‌رسد.
- بیماری قلبی
- بیماری التهابی روده
- سیروز کبدی
- کم‌کاری تیروئید و بیماری‌های گوارشی
- بارداری یا قصد بارداری
- داشتن بیماری‌های خودایمنی یا سابقه آن در خانواده
- اعتباد به الکل، سیگار یا مواد مخدر
- حساسیت داشتن به وجود جسم خارجی در بدن
- علاقه شدید به مصرف مواد غذایی و خوراکی‌های شیرین( پس از عمل ممکن است فرد به این علت که نمی‌تواند غذا بخورد، تمایلش به این نوع خوراکی ها مانند بستنی افزایش یابد.)
آمادگی قبل از عمل حلقه‌گذاری قابل تنظیم معده
فردی که قصد عمل حلقه معده را دارد باید با رژیم غذایی که متخصص تغذیه از چند هفته قبل از عمل برای او در نظر می‌گیرد، بدن خود را برای عمل جراحی آماده کند. در صورتی که فرد سیگاری است باید قبل از عمل آن را ترک کند. بیمار چند روز قبل از عمل جراحی باید مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین، ایبوپروفن و… را متوقف کند؛ بنابراین اگر دارویی مصرف می‌کند باید قبل از عمل به پزشک خود اطلاع دهد. پزشک برای اینکه مطمئن شود بیمار در حال حاضر بیماری درمان‌نشده‌ای ندارد، یک‌سری آزمایش برای او در نظر می‌گیرد که عبارتند از
- آزمایش‌های کامل خون و ادرار
- سونوگرافی از شکم و لگن
- اندوسکوپی مری، معده و اثنی‌عشر
همچنین نیاز است برای آگاهی از سلامت کامل بیمار و تصمیم‌گیری برای عمل، بیمار نزد متخصص قلب، ریه، روان‌پزشک، تغذیه و در برخی موارد نزد مشاوره غدد برود و وضعیت سلامت بدنی خود را به‌طورکامل چک کند. لازم به ذکر است که بیمار نباید بعد از نیمه شب و قبل از عمل چیزی بخورد یا بنوشد.
عمل حلقه معده توسط چه متخصصی انجام می‌شود؟
عمل عمل گاستریک باندینگ توسط متخصصان گوارش انجام می‌شود، زیرا با ساختار کلی کبد و سیستم گوارش آشنا هستند و برای انجام آندوسكوپی تخصص و مهارت زیادی دارند. البته بیمار قبل از انجام عمل باید مدتی را تحت‌نظر متخصص تغذیه قرار بگیرد تا بدن او برای انجام عمل حلقه معده آماده شود.
نحوه انجام عمل حلقه‌گذاری قابل تنظیم معده
حلقه‌گذاری قابل تنظیم معده از طریق لاپاروسکوپی و با ایجاد برش‌های کوچک در قسمت بالای شکم انجام می‌شود. لاپاروسکوپی یک تکنیک در جراحی است که در آن نسبت به سایر تکنیک‌ها نیاز به برش‌های کوچک‌تری وجود دارد و همین موضوع باعث می‌شود زخم‌های بیمار زودتر بهبود پیدا کنند و خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی در آن کمتر است. در این روش یک حلقه سیلیکونی قابل تنظیم را بالای دهانه معده قرار می‌دهند. این حلقه ۵ سانتی‌متر پایین‌تر از دریچه معده قرار می‌گیرد و معده را به دو بخش نامساوی تبدیل می‌کند. ظرفیت قسمت بالایی معده ۳۰ تا ۳۵ سی‌سی بوده که قرار است بعد از عمل حلقه معده به حجم واقعی معده تبدیل شود. دهانه این حلقه به‌وسیله یک لوله بسیار باریک که به یک مخزن کوچک به‌‌نام رِزِروال متصل است، تنظیم می‌شود. این لوله و حلقه، زیر پوست و سمت چپ شکم قرار می‌گیرند و از طریق تزریق مایع به داخل رزروال، تنظیم می‌شوند. در صورتی که پزشک تصمیم به تغییر سایز حلقه بگیرد، مایع را درون مخزن تزریق یا کمی از آن را خارج می‌کند. این کار منجر به تنظیم دهانه‌ای می‌شود که بین دو قسمت بالایی و پایینی معده قرار دارد؛ در نتیجه عبور غذا از بخش بالایی معده که کوچک است به بخش پایینی معده که بزرگ است، کنترل می‌شود.
مدت زمان انجام عمل گاستریک باندینگ
عمل حلقه گذاری معده در دسته عمل‌های سرپایی قرار می‌گیرد. مدت زمانی که نیاز است تا بیمار در اتاق عمل تحت این عمل جراحی قرارگیرد بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت است.
مراقبت‌های بعد از عمل حلقه معده
از آنجایی که انجام عمل گاستریک باندینگ به بیهوشی کامل بیمار نیاز دارد، بهتر است بیمار یک همراه داشته باشد. پس از اتمام عمل و به هوش آمدن بیمار، به مرور زمان تأثیر داروی بی‌حسی از بین می‌رود. در این هنگام فرد احساس درد بسیاری می‌کند و برای آرام شدن نیاز به مسکن دارد. البته مصرف مسکن‌ها به علت ادامه‌دار بودن دردها مقطعی نیست. پزشک با توجه به شرایط بیمار، میزان و نوع مسکن را مشخص می‌کند. پس از کارگذاری حلقه معده پزشک باید از جا‌گیری صحیح آن اطمینان حاصل کند، به همین دلیل برای فرد عمل شده رادیوگرافی را تجویز می‌کند. بیمار باید طی یک برنامه زمانی تعیین‌شده به پزشک مراجعه کند تا دهانه حلقه او را تنظیم کند. بیمار بعد از گذشت ۲ ماه از عمل می‌تواند به فعالیت‌های ورزشی خود بپردازد. روند کاهش وزن در افراد مختلف متفاوت است. در صورت موفق بودن عمل باندینگ معده میزان وزن کم شده به مقدار مورد نظر خواهد رسید. بیمار باید پس از عمل برای اطمینان از نداشتن کم خونی، قند خون بالا، کمبود کلسیم یا ویتامین D هر چند ماه یک بار آزمایش خون انجام دهد. همچنین اگر احساس سوزش سر دل دارد، برای کاهش اسید معده باید به پزشک مراجعه کند و دارو بگیرد.
محدودیت‌های بعد از عمل باندینگ معده
بعد از عمل جراحی حلقه معده ممکن است برای شما محدودیت‌هایی ایجاد شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
رعایت رژیم غذای خاص
بعد از عمل جراحی پزشک بیمار را به متخصص تغذیه معرفی می‌کند تا با دریافت برنامه غذایی مناسب، بتواند همه ویتامین‌ها و مواد غذایی مورد نیاز را به بهترین شکل دریافت کند. تا دو روز بعد از انجام عمل، فرد فقط باید مایعات مصرف کند و در روز سوم غذای او به مواد غذایی نیمه‌جامد مانند سوپ تبدیل شود. در ادامه این روند، بعد از یک هفته، خوردن غذاهای جامد نرم شروع می‌شود. فرد هنگام غذا خوردن باید از نوشیدن مایعات اجتناب کند که دلیل این امر، ظرفیت بسیار پایین معده است که با مایعات خیلی زود پر شده و موجب حالت تهوع می‌شود.
نحوه غذا خوردن
هنگام غذا خوردن آرامش فرد مهم است و باید غذا را به آرامی میل کند. همچنین غذا باید در تکه‌های کوچک یا حتی به صورت پوره میل شود. در صورتی که فرد غذا را تند بخورد، خوب نجود، پرخوری کند یا لقمه‌های بزرگ بخورد، معده غذا را پَس می‌زند و فرد دچار حالت تهوع می‌شود. پس از شروع مصرف مواد غذایی جامد، پزشک حلقه معده بیمار را تنظیم می‌کند تا در صورت گشاد شدن اشتهای او زیاد نشود.
مصرف مکمل‌های دارویی
بیمار بعد از گذاشتن حلقه معده احتمالا نیاز به مصرف مکمل‌های دارویی برای تامین ویتامین‌های ضروری بدن خود دارد که تیم پزشکی حتما به بیمار این مورد را اطلاع خواهند داد. مصرف روزانه مولتی ویتامین، کلسیم، ویتامیD ، ویتامین B12 و آهن از جمله این مکمل‌ها هستند.
محدودیت در میزان و نوع غذا
پرخوری و عدم رعایت رژیم غذایی باعث حالت تهوع در بیمار می‌شود.
محدودیت در حرکات بدنی و ورزش‌های سنگین
بیمار تا چند ماه بعد از عمل باید از انجام فعالیت‌های شدید بدنی خودداری کند.
مدت زمان دوره نقاهت
بیمار می‌تواند پس از گذشت ۲ روز از زمان عمل به کارهای سبک و روزانه خود بپردازد. سلامت نسبتا کامل بعد از یک هفته به‌دست می‌آید و فرد می‌تواند مانند قبل فعالیت خود را آغاز کند. در طول دوره نقاهت بیمار باید از انجام حرکات ورزشی سنگین یا فعالیت شدید پرهیز کند.
توقعات بیمار بعد از عمل گاستریک باندینگ
طول عمر باندی که دور معده پیچیده می‌شود، دو سال است. در طول این دو سال باید فرد به مرور به وزن مورد نظر خود برسد. طبق بررسی‌های انجام شده انتظار می‌رود فرد 50 تا60 درصد از وزن اضافی خود را در طول این مدت از دست بدهد. شروع کاهش وزن با گذاشتن حلقه معده آهسته است، اما بعد از ۲ سال سیر کاهش وزن تکامل پیدا می‌کند. بعد از برداشته شدن حلقه، حجم معده به حالت عادی برمی‌گردد پس امکان بازگشت وزن اولیه در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی وجود دارد. در ادامه در ویدئوی زیر می‌توانید تغییر شرایط فردی که عمل گاستریک باندینگ را انجام داده، ببینید و از سیر کاهش وزن در این عمل آگاه شوید.
مزایای عمل حلقه معده
- عمل بدون ریسک و آسانی است و در صورت عدم رضایت یا ایجاد حساسیت در فرد میتوان حلقه را برداشت و معده را به حالت عادی برگرداند.
- کمربند به‌کار رفته در این عمل قابلیت تنظیم دارد که در موقع نیاز میتوان از آن استفاده کرد.
- هزینه آن از دیگر عمل‌های جراحی لاغری کمتر است.
- در عمل حلقه معده در ساختار اصلی معده تغییری ایجاد نمی‌شود.
- در این عمل نیاز به دارو و مکمل‌های غذایی کمتر از دیگر عمل‌های جراحی است.
- در صورت بارداری در زنان، بالن یا همان مخزن به‌کار رفته در کمربند، قابلیت تخلیه را دارد. بعد از آن دهانه معده به اندازه مناسب برای بارداری خواهد رسید.
- خطر مرگ در این عمل کمتر از یک به ۳۰۰۰ است.
- این عمل موجب بهبود عوارضی مانند دیابت، آپنه انسدادی خواب، فشار خون بالا و کاهش وزن می‌شود.
عوارض عمل حلقه معده
- استفاده از قرص‌های مکمل برای تامین مواد مغذی بدن
- حالت تهوع
- لخته شدن خون و بروز عفونت
- احتمال ابتلا به عوارضی همچون بیماری‌های استخوانی، قلبی، خستگی، ریزش مو و… در صورت داشتن تغذیه نامناسب و نرسیدن ویتامین‌های مورد نیاز به بدن
- آسیب دیدن اعضای نزدیک به معده مانند دیافراگم و کبد یا سوراخ شدن معده هنگام عمل
- ریفلاکس اسید معده
افراد مشهوری که عمل حلقه معده انجام داده‌اند
در ادامه به معرفی افراد مشهوری می‌پردازیم که از عمل گاستریک باندینگ برای کاهش وزن استفاده کرده‌اند.
- Brian Dennehy بازیگر آمریکایی
- Carnie Wilson خواننده آمریکایی
- Lisa Lampanelli کمدین آمریکایی
- Rex Ryan مربی NFL
- Chris Christie فرماندار نیوجرسی
- Ann Wilson خواننده آمریکایی
قیمت عمل باندینگ معده در ایران
با توجه به شرایط بیمارستان دولتی و خصوصی و تفاوت در هزینه آن‌ها و همچنین پزشک مورد نظر، هزینه این عمل جراحی در ایران قیمت‌های متفاوتی دارد. باندینگ معده را میتوان با 5 تا 14 میلیون در ایران انجام داد.
سوالات متداول
میزان تاثیر عمل حلقه معده برای کم کردن وزن چقدر است؟
حلقه‌گذاری قابل تنظیم معده از عمل‌های سنگین چاقی به‌شمار نمی‌آید و یک روش موقت است که برای افراد با BMI بالا انجام می‌شود تا پس از انجام آن برای عمل چاقی آماده شوند.
آیا عمل گاستریک باندینگ باعث نازایی می‌شود؟
خیر. این عمل ارتباطی با نازایی ندارد.
عمل باندینگ معده برای زنان با مردان متفاوت است؟
این عمل برای مردان و زنان تفاوت چندانی ندارد، اما تنها تفاوت عمده آن بارداری زنان و شرایط آنان هنگام عمل یا بارداری بعد از عمل است که پزشک طبق شرایط فرد نکات مهم را برای او در نظر می‌گیرد.
وزن کم شده در عمل حلقه معده قابل بازگشت است؟
در صورتی که رژیم غذایی خوبی رعایت و ورزش‌های مناسبی انجام شود، وزن کم شده بر نمی‌گردد. حرف آخر آنکه این روش هم مانند دیگر روشهای لاغری نیاز به تعهد به سالم‌خواری و تغییر سبک زندگی دارد.
منابع
