آلوپسی چیست؟
آلوپسی، عارضه‌ایی است که باعث ریزش مو به صورت لکه‌های کوچک می‌شود. این مشکل در ابتدا شاید به چشم نیاید، اما پس از مدتی، لکه‌ها به یکدیگر می‌پیوندند و یک ناحیه طاسی چشمگیر را تشکیل می‌دهند. این وضعیت، زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و در نتیجه ریزش مو اتفاق می‌افتد.
این بیماری می‌تواند به ریزش کامل مو منجر شده و از رشد آن جلوگیری کند. حتی ممکن است زمانی که مو مجدداً رشد می‌کند، دوباره سیستم ایمنی بدن آن را از بین ببرد. میزان ریزش مو و رشد مجدد در افراد مختلف، متفاوت است.
آلوپسی به انگلیسی
اصطلح این عارضه در انگلیسی Alopecia است. این عارضه انواع مختلفی دارد. alopecia areata، alopecia totalis، alopecia universal و Androgenic alopecia از انواع مختلف این عارضه هستند.
علائم ریزش مو سکه ای
ریزش موی سکه ای، معمولاً براساس ویژگی‌های بالینی تشخیص داده می‌شود. علامت اصلی این عارضه، تکه‌های کوچک طاسی است. اگرچه این تکه‌ها می‌توانند شکل‌های زیادی به خود بگیرند، اما معمولاً گرد یا بیضی شکل هستند و به همین علت به آن ریزش سکه ای گفته می‌شود. ریزش سکه ای اغلب روی پوست سر و ریش تأثیر می‌گذارد، اما ممکن است در هر قسمت از بدن دیده شود.
از دیگر علائم این بیماری، تغییر حالت و رنگ ناخن‌هاست که البته احتمال بروز این نشانه بین 10 تا 20 درصد است. وجود فرورفتگی‌های کوچک روی ناخن، قرمزی آن و همچنین ایجاد خطوط روی ناخن و شکنندگی آن، می‌تواند از نشانه‌های این بیماری باشد.
انواع آلوپسی چیست؟
این عارضه انواع مختلفی دارد که هر کدام دارای ویژگی منحصر به فرد خود هستند.
طاسی منطقه‌ای (alopecia areata)
ریزش موی سکه ای آره‌آتا، یک اختلال شایع است که باعث ریزش مو می‌شود. «آلوپسی» یک اصطلاح لاتین به معنای طاسی است و «آره‌آتا» به ماهیت لکه‌دار ریزش مو اشاره دارد که به‌طور معمول با این حالت مشاهده می‌شود. در بیشتر موارد ابتلا، موها در لکه‌های کوچک و گرد ریزش می‌کنند و منطقه‌ای به اندازه یک سکه خالی می‌شود. این ریزش موی لکه‌دار، اغلب در پوست سر اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت پیدا کند.
آلوپسی کامل (alopecia totalis)
عارضه ریزش موی توتالیس، منجر به ریزش تمام موهای پوست سر شده و درنهایت طاسی کامل می‌شود.
طاسی سر تا سری (alopecia universal)
ریزش سکه ای یونیورسال، بیماری نادری است که بر اثر آن، ریزش موهای سکه ای در کل بدن رخ می‌دهد.
طاسی الگوی مردانه (Androgenic alopecia)
ریزش مو به‌واسطه حضور آندروژن دی هیدروتستوسترون، شایع‌ترین شکل ریزش موی سکه ای در زنان و مردان است. تقریباً همه افراد دارای درجه‌ای از آلوپسی آندروژنتیک هستند. ریزش مو معمولا بین سنین 12 تا 40 سالگی شروع می‌شود.
فولیکول‌های مو حاوی گیرنده‌های آندروژن است. در حضور آندروژن‌ها، ژن‌هایی که فاز آناژن را کوتاه می‌کنند، فعال شده و فولیکول‌ها را کوچک‌تر می‌کنند. با ادامه چرخه‌های آناژن، فولیکول‌ها پی‌درپی کوچک‌تر می‌شوند.
ریزش موی ﺳﻴﻜﺎﺗﺮﻳﺴﻴل (Cicatricial alopecia)
آلوپسی ﺳﻴﻜﺎﺗﺮﻳﺴﻴﻞ، نوعی از ریزش موی سکه ای است که با آکنه همراه بوده و شامل تمام اشكال ریزش مو مي‌شود که در آن ریزش سکه ای به‌طور دائـم و برگـشت‌ناپـذير رخ می‌دهد. ریزش موی سکه ای سیکاتریسیل، به دو نوع اوليـه و ثانويـه تقسیم می‌شود. در نوع اوليه، فوليكول مو در یک روند التهابي تخريـب می‌شود و در نوع ثانويه، رونـد غيرفوليكـولي مانند عفونـت، تومـور، سـوختگي و… نقش‌آفرینی می‌کند.
آلوپسی در کودکان
کودکان مبتلا به این عارضه، ممکن است بخشی از موی بدن خود را از دست بدهند یا حتی کاملاً طاس شوند. پزشکان با معاینه پوست سر کودک، می‌توانند ریزش سکه ای را تشخیص دهند. درمان قطعی برای ریزش مو سکه ای در کودکان وجود ندارد، اما بیشتر کودکان با استفاده از برخی درمان‌های رایج، طی یک سال موهای خود را دوباره باز می‌یابند.
ریزش موی سکه ای در نوزادان
ممکن است چند روز پس از زایمان، پوست سر نوزاد با تورم قابل‌توجهی همراه باشد. در نوزادان اول، این بیماری شایع‌تر است. این نوع ریزش سکه ای از دسته غیرزخم و موضعی بوده و بیشتر در 2، 3 ماهگی نوزادان قابل مشاهده است.
دلایل ریزش موی سکه ای
دانشمندان هنوز دلیل قطعی بروز آلوپسی را نمی‌دانند، اما به نظر می‌رسد، یک بیماری خودایمنی است که با ریزش ناگهانی و غیرمعمول مو از پوست سر یا سایر قسمت‌های بدن مشخص می‌شود. بر این اساس، سیستم ایمنی بدن به‌دلایل نامشخص به غده‌های مو حمله می‌کند و در نتیجه، منجر به ایجاد لکه‌های صاف و گرد ریزش مو می‌شود.
برای ریزش مو سکه ای ناگهانی، دلایل دیگری نیز مطرح است. بیماری، رژیم غذایی، داروها و زایمان از جمله این دلایل است. اما ریزش سکه ای تدریجی به احتمال زیاد دارای یک مؤلفه ژنتیکی است، زیرا این نوع ریزش در کسانی که سابقه آن را در خانواده خود دارند، بیشتر احتمال بروز دارد.
برخلاف آنچه بسیاری از مردم فکر می‌کنند، شواهد علمی بسیار اندکی برای تأیید این نظر وجود دارد که ریزش مو سکه ای، بر اثر استرس ایجاد می‌شود.
اثرات و عوارض آلوپسی
در ریزش سکه ای مو، پوست قسمتی که دچار ریزش شده، اغلب بدون زخم و طبیعی به نظر می‌رسد، اما گاهی اوقات امکان دارد در ناحیه طاسی، قرمزی پوست (که به‌نام اریتما شناخته می‌شود) مشاهده شود. رشد موها در نقاطی که ریزش به‌صورت لکه‌ای اتفاق افتاده، باریک‌تر و کوتاه‌تر است. در برخی موارد ابتلا به این عارضه، ناخن‌ها ممکن است دچار فرورفتگی شوند یا لکه و خطوط سفید روی آن‌ها ظاهر شود. همچنین در مناطق مختلف پوست ممکن است به‌طور همزمان ریزش و رشد مجدد مو دیده شود. این بیماری همچنین ممکن است برای مدتی بهبود یابد یا دائمی باشد.
راه‌های جلوگیری از پیشرفت ریزش موی سکه ای
گرچه علت اصلی ریزش مو سکه ای مشخص نیست، اما مواردی وجود دارد که باعث جلوگیری از تشدید آن می‌شود. استرس، عامل ایجاد این بیماری نیست، اما کچلی را تشدید می‌کند. عدم حفظ آرامش، بحران‌های روانی و عاطفی، عدم رعایت بهداشت مو و… از عوامل تشدیدکننده این عارضه است.
سوالات متداول
آیا ریزش موی سکه ای واگیردار است؟
خیر، این بیماری مسری و واگیردار نیست.
آیا آلوپسی بیماری خطرناک و غیرقابل درمانی است؟
خوشبختانه در اکثر موارد، ریزش موی سکه ای خطرناک نیست و پس از 6 ماه تا یک سال موی از دست رفته دوباره باز می‌گردد.
آیا رژیم غذایی خاصی برای کاهش ریزش سکه ای توصیه می‌شود؟
هنوز رابطه‌ای بین رژیم غذایی و ریزش مو سکه ای پیدا نشده است و به همین دلیل توصیه می‌شود بدون دلیل از رژیم‌های غذایی عجیب استفاده نشود.
آیا رنگ کردن و سشوار کشیدن مو، موجب تشدید آلوپسی می‌شود؟
رنگ کردن و سشوار کشیدن مو در تشدید ریزش سکه ای تأثیری ندارد. اگر دچار ریزش موی سکه ای هستید و می‌خواهید موهای خود را رنگ کنید، می‌توانید بدون نگرانی از بدتر شدن اوضاع، موهایتان را رنگ کنید.
اگر دچار نوعی از ریزش مو سکه ای شدیم، باید اقدام به کاشت مو کنیم؟
برای کاشت مو اصلا عجله نکنید، ابتدا باید به درمان بپردازید و علت اصلی آلوپسی را تشخیص دهید، در غیر این صورت با تحمل سختی و هزینه زیاد بعد از کاشت مو، ممکن است موهای شما مجددا دچار ریزش شود.
سن شروع این بیماری چقدر است؟
این بیماری سن و سال نمی‌شناسد و از نوزادی می‌تواند اتفاق بیفتد. هر قدر زمان شروع آن زودتر باشد، احتمال برگشت‌پذیری آن بیشتر است، اما به‌طور معمول این عارضه در سنین 20 تا 40 سالگی به سراغ فرد می‌آید.
آیا این بیماری ارثی است؟
می‌توان گفت بله، این بیماری عامل ژنتیکی دارد و ممکن است اگر یک فرد در خانواده دچار این عارضه باشد، فرد دیگری در خانواده نیر به آن مبتلا شود.
منابع
