زگیل دهان چیست؟
زگیل دهان یا پاپیلومای دهانی، نوعی بیماری دهان و دندان است که ممکن است نشانه‌ای نداشته باشد یا همراه با برآمدگی‌ها و زخم‌های کوچک، نرم، صورتی یا سفید روی لثه، حلق، زبان، حنجره و لوزه ظاهر شود.
این نوع زگیل طی هفته‌ها تا ماه‌ها از نظر اندازه رشد می‌کند. این عارضه در اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. بیش از 40 نوع از این ویروس می‌توانند دهان را آلوده کنند. زگیل‌های دهانی اکثرا ناشی از رابطه جنسی دهانی هستند.
البته باید گفت در بیشتر موارد، سیستم ایمنی بدن، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را از بدن قبل از اینکه باعث ایجاد عفونت و بروزعلائم شود پاک می‌کند.
اصطلاح انگلیسی
این عارضه به انگلیسی Oral Warts، Mouth Warts و Oral HPV نامیده می‌شود.
علت زگیل دهان چیست؟
طبق تحقیقات انجام شده، ویروس HPV دهانی بیشتر از طریق رابطه جنسی دهانی و ارتباط دهان به دهان بین افراد منتقل می‌شود. هنگام تماس دهان به دستگاه تناسلی یا دهان به دهان، ذرات HPV موجود در بزاق یا مخاط فرد مبتلا به ویروس، از طریق بریدگی یا زخم در دهان یا گلو بدون عفونت وارد بدن فرد دیگر می‌شود. این راه ابتلا به خصوص برای افرادی که سیگار می‌کشند، بیشتر است.
انواع زگیل دهانی
برخی از انواع ویروس HPV منجر به ضایعات دهانی بیضرری می‌شوند که معمولاً شبیه زگیل‌های معمولی هستند، اما پزشکان برخی دیگر را با سرطان‌های دهان مرتبط میدانند.
از مهمترین انواع این نوع زگیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
زگیل حلق، گلو و حنجره
بیش از 40 زیرگونه از HPV مقاربتی وجود دارد که بر دستگاه تناسلی و دهان و گلو تاثیر می‌گذارند و باعث ایجاد زگیل لوزه و حلق و زگیل گلو می‌شوند. در موارد خاص، اگر HPV-16 روی این مناطق اثر بگذارد، باعث سرطان گلو می‌شود.
زگیل زبان
اگر شریک جنسی فردی زگیل تناسلی داشته باشد، او می‌تواند از طریق رابطه جنسی دهانی، زگیل زبانی را دریافت کند. اگر فردی با دست خود زگیل را لمس کند و آن قسمت از دست را در دهان خود بگذارد، می‌تواند باعث به وجود آمدن زگیل روی زبان شود.
عکس زگیل دهانی را در زیر می‌توانید ببینید:
زگیل دهانی در بارداری
ممکن است این عارضه در دوران بارداری از مادر به نوزاد منتقل شود. زگیل دهان در کودکان مانند علائم بزرگسالان است و تفاوتی با آن‌ها ندارد.
علائم زگیل دهانی
این عارضه اغلب علائمی ندارد و غیرقابل تشخیص است. این بدان معناست که مردم اغلب متوجه نمی‌شوند آلوده شده‌اند و اقدامات لازم را برای محدود کردن شیوع بیماری انجام نمی‌دهند.
در موارد خاص ممکن است زگیل در گلو ایجاد شود، اما احتمال آن بسیار کم است. در برخی موارد زگیل در دهان می‌تواند منجر به سرطان گلو (oropharyngeal cancer) شود. در صورت ابتلا به سرطان گلو، سلول‌های سرطانی در وسط گلو از جمله زبان، لوزه‌ها و حلق تشکیل می‌شوند.
از علائم اولیه Mouth Warts می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل در بلع
- گوش درد مداوم
- سرفه خونی
- کاهش وزن غیرعادی
- غدد لنفاوی بزرگ شده که تا 3 هفته خوب نشود.
- گلو درد مداوم
- برآمدگی گونه‌ها
- کوفتگی
اگر فردی متوجه هر یک از این علائم شد، بهتر است سریعا با پزشک مشورت کند.
نحوه تشخیص زگیل دهانی از روی شکل
هیچ آزمایشی برای تشخیص اینکه فرد HPV دهانی دارد یا خیر وجود ندارد. پزشک یا دندانپزشک ممکن است از طریق غربالگری سرطان، جراحات را تشخیص دهد، یا ممکن است در همان ابتدا متوجه جراحات شود.
اگر فردی در دهانش جراحت یا زخم داشته باشد، پزشک می‌تواند با انجام بیوپسی تشخیص دهد این ضایعات سرطانی هستند یا خیر. پزشک همچنین می‌تواند نمونه‌های بیوپسی را برای HPV آزمایش کند. اگر HPV وجود داشته باشد، ممکن است سرطان نسبت به درمان پاسخگو باشد.
به طور کلی بهتر است فرد با دیدن علائم زیر برای تشخیص قطعی زگیل به پزشک مراجعه کند:
کوچک و سخت باشد.
به رنگ سفید، صورتی، گوشتی یا قرمز باشد.
کمی برجسته یا مسطح باشد.
بی‌درد باشد.
رشد کند.
صاف یا کمی پینه بسته باشد.
مانند یک توده گلکلم یا سنگفرش باشد.
در هر جایی از دهان، اما اغلب روی زبان، کام نرم در پشت یا سقف دهان و لبها ایجاد شده باشد.
راه انتقال
راه انتقال برای زگیل حنجره، حلق و دهان شامل موارد زیر است:
رابطه جنسی دهانی
شواهد نشان می‌دهند که افزایش فعالیت جنسی دهانی ممکن است خطری باشد که مردان بیشتر در معرض آن قرار دارند، به خصوص اگر آن‌ها سیگاری باشند.
داشتن چندین شریک جنسی
داشتن چندین شریک جنسی نیز میزان خطر را برای ابتلا به زگیل در دهان افزایش می‌دهد. طبق گفته کلینیک Cleveland، داشتن بیش از 20 شریک جنسی در طول زندگی، احتمال ابتلا به زگیل دهان را تا بیش از 20 درصد افزایش می‌دهد.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن به تهاجم HPV کمک می‌کند. استنشاق دود گرم، فرد را در برابر پارگی و بریدگی دهان آسیب‌پذیرتر می‌کند و یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان دهان نیز به شمار می‌رود.
نوشیدن مشروبات الکلی
تحقیقات نشان داده که نوشیدن زیاد الکل، خطر عفونت HPV را در مردان افزایش می‌دهد. اگر فردی سیگار بکشد و از مشروبات الکلی نیز استفاده کند، در معرض خطر بیشتری قرار دارد.
مذکر بودن
مردها در مقایسه با خانم‌ها در معرض خطر ابتلای بیشتری قرار دارند.
راههای پیشگیری
بیشتر سازمان‌های پزشکی و دندانپزشکی برای تشخیص HPV، غربالگری را توصیه نمی‌کنند. تغییر سبک زندگی ساده‌ترین راه برای جلوگیری از ایجاد زگیل در دهان است. در زیر برخی از نکات پیشگیرانه آورده شده است:
- افراد باید با انجام رابطه جنسی ایمن از قبیل استفاده از کاندوم هر بار قبل از برقراری رابطه جنسی، از ابتلا به STI (بیماری‌های آمیزشی) جلوگیری کنند.
- تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنند.
- با شرکای جنسی خود صحبت کنند و از آن‌ها بپرسند آخرین بار چه زمانی آزمایش STIs انجام داده‌اند.
- اگر آن‌ها از نظر جنسی فعال هستند باید به طور مرتب از نظر STI آزمایش شوند.
- اگر با شریک جنسی ناآشنا هستند، از برقراری رابطه جنسی دهانی خودداری کنند.
- هنگام برقراری رابطه جنسی دهانی، برای جلوگیری از STIs دهانی، از سدهای دندانپزشکی یا کاندوم استفاده کنند.
- طی چکاپ 6 ماهه دندانپزشکی، از دندانپزشک بخواهند برای یافت موارد غیرطبیعی، دهان آن‌ها را بررسی کند.
- در برابر HPV واکسینه شوند.
سوالات متداول
آیا زگیل دهانی خطرناک است؟
بله، برخی از انواع Mouth Warts خطرناک هستند. این عارضه مهمترین علت سرطان‌های حفره دهان یا زبان است، اگرچه عارضه‌ای نادر است.
سرطان معمولا در نتیجه عفونت‌هایی اتفاق می‌افتد که زبان و حلق را در گلو درگیر می‌کند.
آیا زگیل دهانی درد دارد؟
در صورتی که اورال وارتس باعث ایجاد زخم و جراحات در قسمت‌های مختلف دهان شود، دردناک است.
