بسیاری از افراد به‌دنبال سفید کردن دندان‌های خود به روشهای مختلف هستند. همه ما می‌دانیم که دندان‌های سفید تأثیر بسیاری در زیبایی چهره ما دارند. سوالات بسیاری درباره انجام این روش وجود دارد. بسیاری از افراد حتی از تأثیر آن اطمینان ندارند و نمی‌دانند این روش چگونه عمل می‌کند. در این مقاله قصد داریم توضیحات جامعی درباره روشهای مختلف سفیدی دندانها ارائه دهیم.
سفید کردن دندان چیست؟
این اولین و مهم‌ترین سوالی است که باید به پاسخ آن بپردازیم. سفید کردن دندان ها، فرآیندی است که در آن مواد سفیدکننده مخصوصی روی دندان زده می‌شود. برخی از این مواد به‌تنهایی اثربخش هستند، اما برخی دیگر با استفاده از دستگاه‌هایی مانند لیزر فعال می‌شوند. مواد مورد استفاده، آلودگی‌ها و لکه‌های موجود روی دندانها را حل می‌کنند و با این روش موجب سفیدی دندانها می‌شوند.
اصطلاح پزشکی سفید کردن دندان به انگلیسی
فرآیندی که موجب سفید شدن دندانها می‌شود در علم پزشکی به بلیچینگ (Tooth bleaching) شناخته می‌شود، این روش موجب می‌شود دندانها سفیدتر و درخشنده‌تر به نظر برسند. البته انتظار دندان‌های سفیدی که هنگام لبخند برق می‌زنند در این روش منطقی نیست، اما موجب می‌شود رنگ دندان‌های فرد تا چند درجه روشن‌تر شود.
چه کسانی باید دندان‌های خود را سفید کنند؟
دندان‌های ما سفیدی خود را به علت‌های مختلفی از دست می‌دهند. به‌طور کلی با افزایش سن، دندانها مشکلات مختلفی پیدا می‌کند. همچنین رنگ آنها به مرور زمان رو به تیرگی می‌رود.
کسانی که بر اثر عواملی مانند؛
مصرف مواد غذایی مضر،
استعمال دخانیات،
برخی از داروها و زخم‌های دهان،
عدم رعایت نکات بهداشت و دندان،
جنس نامرغوب دندان
و… دارای دندان های با رنگ زرد هستند می‌توانند از این روشها برای رفع زردی دندان خود استفاده کنند.
به‌طور کلی، اگر دندان‌های دائمی افراد به هر دلیلی زرد شود، می‌توانند با استفاده از روشهای بلیچینگ آنها را سفید کنند.
سفید کردن دندان ها برای چه کسانی مناسب نیست؟
سفید کردن دندان مصنوعی با استفاده از روشهای معمول ممکن نیست. افرادی که دندان‌های آنها روکش دارد نیز نمی‌توانند از بلیچینگ نتیجه‌ای بگیرند. دندان‌های پروتز و پر شده نیز سفید نمی‌شوند. بنابراین اگر دندان‌های بیمار آسیب دیده باشد یا از دندان مصنوعی و پروتز استفاده می‌کند، باید روشهای دیگری را امتحان کند.
از سوی دیگر، استفاده از برخی روشها برای برخی از گروه‌ها مناسب نیست. به‌عنوان مثال، درمانهای لیزری با استفاده از اشعه انجام می‌شود؛ بنابراین برای کودکان، بانوان باردار، مادران شیرده و افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مناسب نیست. بهترین راه برای تعیین مناسب بودن یا نبودن این روش، معاینه و مشورت با پزشک متخصص است.
آمادگی، مراقبت و روش انجام بلیچینگ
آمادگی قبل از بلیچینگ
بهتر است فرد هنگام مراجعه به دندانپزشک و معاینه دندان‌هایش، تمام سوالات خود را از پزشک بپرسد. پزشک باید همه توقعات فرد درباره نتایج، روند کار و تعداد جلسات مورد نیاز را برای بیمار مشخص کند. هزینه‌های کار نیز باید پیش از شروع روند درمان مشخص شود.
بیمار باید درباره سوابق دارویی، بیماری‌های خاص و حساسیت‌های خود با پزشک صحبت کند، چراکه برخی از افراد به مواد استفاده شده در این روش حساسیت نشان می‌دهند. بسیاری از بیماران ترجیح می‌دهند برای اطمینان بیشتر، با افرادی که قبلا از روش سفید کردن دندان استفاده کرده‌اند، صحبت کنند. برخی هم با دندانپزشک‌های مختلفی مشورت می‌کنند و نظر آنها را جویا می‌شوند.
انواع روشهای سفید کردن دندان
به‌طور کلی، روش انجام بلیچینگ دندان به دو دسته تقسیم می‌شود. در روشهای دسته اول، سفید کردن دندان با تاباندن نور لیزر و با استفاده از مواد سفیدکننده در مطب پزشک انجام می‌شود. در روشهای دسته دوم، این عمل بدون استفاده از نور لیزر و با استفاده از مواد سفیدکننده و قالب‌های مخصوص انجام می‌شود که انجام آن هم در خانه و هم در مطب امکان‌پذیر است.
روش لیزر تأثیر بیشتری دارد، اما هزینه آن نیز به همان نسبت بالاتر است. در واقع، افراد بلافاصله بعد از انجام بلیچینگ دندان توسط پزشک می‌توانند آثار آن را مشاهده کنند. در ادامه به معرفی این روشها می‌پردازیم.
سفید کردن دندان با استفاده از لیزر
لیزر AMD
این روش به کمک لیزرهای AMD انجام می‌شود. در این روش، پزشک در اولین و مهم‌ترین مرحله، لثه‌های بیمار را با دقت می‌پوشاند تا مواد سفیدکننده به آنها آسیب نرساند. سپس ژل مخصوص را روی دندان‌های بیمار قرار می‌دهد. در مرحله بعد، دستگاه حاوی لیزرهای دیودی را روی دندان‌های بیمار می‌کشد. جالب است بدانید این روش ممکن است دندان‌های برخی از افراد را تا ده درجه روشن‌تر کند.
سفید کردن دندان با استفاده از اشعه UV
استفاده از اشعه UV، راه دیگری برای سفید کردن دندان است. پزشک ژل مخصوصی که عمدتا از هیدروژن پروکسید ساخته می‌شوند را روی دندان‌های بیمار می‌زند. بعد از آن به کمک اشعه UV، خاصیت سفیدکنندگی این ژل را فعال می‌کند. این ژل، آلودگی‌ها و لکه‌های روی دندانها را حل می‌کند و باعث سفیدی آنها می‌شود.
در صورتی که بیمار نکات بهداشتی و مراقبت از دندان را رعایت کند، بلیچینگ لیزری بیش از یک سال دوام خواهد داشت. اما بعد از این مدت باید برای حفظ آن، دوباره آن را انجام داد.
سفیدسازی دندانها با استفاده از مواد سفیدکننده
مواد سفیدکننده دندان هم در خانه‌ها و هم در مطب پزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته در مطب این مواد ترکیبات قوی‌تری دارند؛ بنابراین تأثیرگذاری آنها بیشتر خواهد بود. دسترسی به مواد مورد استفاده توسط دندانپزشک به صورت عادی امکان‌پذیر نیست. همچنین استفاده از آنها بدون نظارت پزشک می‌تواند خطرات زیادی به‌دنبال داشته باشد. ماندگاری این روش به سبک زندگی و جنس دندان‌های بیمار بستگی دارد و بین ۶ ماه تا دو سال متغیر است.
بلیچینگ دندان در مطب با مواد سفیدکننده
در این روش، پزشک ماده سفیدکننده مخصوص دندان را طوری روی دندانها قرار می‌دهد که به لثه بیمار برخورد نکند. اگر برای این روش از مواد نامرغوب استفاده شود یا روی لثه‌ها به خوبی پوشانده نشود، ممکن است مینای دندان فرد، آسیب ببیند. پس بهتر است این روش در مطب و تحت نظر پزشک مورد اعتماد فرد انجام شود.
مدت زمان مورد نیاز برای عملکرد این مواد یک ساعت است و بعد از آن بیمار می‌تواند اثر آن را روی دندان‌های خود ببیند. البته با توجه به میزان زردی و جنس دندان فرد، تعداد جلسات برای کسب نتیجه نهایی متفاوت است.
بلیچینگ دندان با استفاده از قالب تری در خانه (homebleaching)
هوم‌بلیچینگ، روش دیگری است که برای سفید کردن دندان به‌کار می‌رود. در این روش، پزشک پیش از شروع کار، پوسیدگی‌ها و خرابی‌ها دندان را بررسی و درمان می‌کند. در مرحله بعد، دندانها پولیش می‌شوند. سپس پزشک از فک بالا و پایین فرد قالب‌گیری می‌کند تا فرد بتواند این روش را در منزل نیز انجام دهد و نیاز به مراجعه مجدد به مطب نداشته باشد. به این قالب‌ها، تری‌بلیچینگ نیز می‌گویند.
مواد سفیدکننده‌ای که در این روش به‌کار می‌روند از پراکسیدکاربامید تولید می‌شوند. تعیین غلظت این مواد برعهده پزشک است و با توجه به میزان زردی و جنس دندان‌های بیمار تعیین می‌شود. مواد غلیظ، سنگین‌تر هستند و اثر سریع‌تری دارند. اما مواد رقیق سبک‌تر هستند و در زمان طولانی‌تری تأثیر خواهند داشت. زمان و تعداد دفعاتی که باید فرد از قالب تری‌بلیچینگ استفاده کند به میزان زردی دندان‌های او و غلظت مواد سفیدکننده بستگی دارد.
روش استفاده از قالب تری در منزل(homebleaching)
برای استفاده از این قالب‌ها در خانه، پزشک توضیحات کاملی به بیمار ارائه می‌دهد. با توجه به شرایط هر فرد، ممکن است کمی تفاوت در دستورالعمل استفاده از این روش برای سفید کردن دندان وجود داشته باشد اما به‌طور کلی فرد باید این نکات را در انجام آن رعایت کند:
قبل از استفاده، دندان‌های خود را با دقت مسواک بزند و با نخ‌دندان بین دندان‌های خود را تمیز کند.
در هر بار استفاده، یک قطره از ژل سفیدکننده دندان را که دکتر تجویز کرده در هر حفره قالب دندان بریزد.
سپس قالب را روی دندان خود بگذارد و از قرار گرفتن صحیح آن روی دندان های خود مطمئن شود و مراقب باشد ژل از قالب بیرون نریزد. در این مرحله، حباب‌هایی را مشاهده می‌کند که نشان‌دهنده شروع فرآیند سفید شدن دندان‌هاست.
قالب‌ها طی مدت زمانی که پزشک با توجه به شرایط دندان فرد تجویز کرده، باید روی دندان های فرد باقی بماند. پس از طی مدت زمان مشخص، قالب‌ها را خارج کند و دندانها و لثه‌های خود را با مسواک بشوید.
مراقبت‌های بعد از هوم‌بلیچینگ دندان
قالب‌های تری باید پس از هربار مصرف کاملا شسته، خشک و تمیز شوند و آثاری از ژل روی آنها باقی نماند. قالب‌ها باید در جایی خشک و خنک نگه‌داری شوند. فرد باید از مصرف مواد رنگی مانند کافئین، شکلات، دخانیات و تمام مواردی که رنگ دندانها را تیره می‌کند طی درمان با بلیچینگ خودداری کند.
بهداشت دهان و دندان را جدی‌تر بگیرد و از نخ دندان در کنار مسواک استفاده کند.
فرد در بازه‌های زمانی مشخص برای پیگیری نتایج باید به پزشک مراجعه کند.
تعیین زمان مورد نیاز برای دوره درمان توسط دندانپزشک انجام می‌شود. طی این زمان هوم‌بلیچینگ باید منظم انجام شود.
سفید کردن دندان توسط چه متخصصانی انجام می‌شود؟
این یک روش تخصصی است که حتما باید توسط دندانپزشکان یا زیر نظر آنها انجام شود. افرادی که در این حوزه کار می‌کنند، مانند متخصصان بهداشت دهان و درمانگران این حوزه نیز می‌توانند این کار را برای فرد انجام دهند.
در برخی موارد مشاهده می‌شود که در برخی سالن‌های زیبایی یا آرایشگاه‌ها برای این کار اقدام می‌کنند. اگر در چنین مجموعه‌ای، یک دندانپزشک حضور نداشته باشد، این کار غیرقانونی محسوب می‌شود و حتی ممکن است سلامت دهان و دندان فرد به خطر بیفتد.
مدت زمان انجام عمل سفید کردن
این موضوع تا حد زیادی به میزان زردی دندان‌های بیمار و نتیجه دلخواه او بستگی دارد. بدیهی است هر چه رنگ دندانها فاصله بیشتری با سفیدی داشته باشد، به زمان بیشتری برای سفید کردن دندان نیاز است. به‌طور متوسط هر جلسه بلیچینگ لیزری ۳۰تا ۶۰دقیقه زمان نیاز دارد. در مقابل استفاده از مواد سفیدکننده ممکن است تا دو ساعت طول بکشد. در این مدت، بیمار باید در کلینیک و تحت‌نظر پزشک باشد. برخی از این روشها در یک جلسه درمان کافی هستند و به تکرار در بازه زمانی کوتاه‌مدت نیاز ندارند. تشخیص این موضوع بر عهده پزشک است.
مراقبت‌های مورد نیاز بعد از سفیدی دندانها
مراقبت‌های مورد نیاز بعد از سفید کردن دندانها برای دوام تأثیر آن انجام می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین نکاتی که باید در این زمینه رعایت شود، اشاره خواهیم کرد؛
- عدم مصرف دخانیات
- عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی به‌ویژه نوشیدنی‌های حاوی رنگ
- کاهش مصرف نوشیدنی‌های رنگی مانند قهوه، نوشابه و چای
- مسواک زدن بین دو تا سه وعده در روز
- مراقبت از دندانها و پیشگیری از خراب شدن و آسیب دیدن آنها
رعایت این نکات ساده نه‌تنها باعث حفظ سفیدی دندانها می‌شوند، بلکه سلامت همیشگی آنها را نیز به‌دنبال خواهد داشت.
دوره نقاهت
اگر اشعه‌ها و مواد سفیدکننده با لثه‌های بیمار تماس پیدا نکند، بعد از درمان دردی تجربه نمی‌شود. البته برخی از بیماران حین استفاده از لیزرها حس‌هایی چون گرم شدن و سوزش را تجربه کرده‌اند.
افراد بلافاصله بعد از مرخص شدن از مطب پزشک می‌توانند فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهند. همچنین منع غذایی وجود ندارد. اما بهتر است تا چند روز بلافاصله بعد از مصرف نوشیدنی‌های رنگ‌دار، دندانها مسواک شوند.
مزایای سفیدسازی دندانها
اولین و مهم‌ترین تأثیر استفاده از این روش، زیبایی ظاهری فرد است. طبیعتا این موضوع نتایج دیگری چون افزایش اعتماد به نفس و روابط بهتر را نیز به‌دنبال خواهدداشت. دندان‌های سفید، لبخند انسان‌ها را زیباتر می‌کنند.
ماندگاری
نکته‌ای که درباره سفید کردن دندانها اهمیت دارد، مدت زمان باقی ماندن اثر آن است. اثر سفیدی همیشگی نیست و به سبک زندگی افراد وابسته است. به‌طور میانگین بعد از به‌کار بردن روشهای سفیدی دندان، دندان‌های فرد از چند ماه تا سه سال سفید باقی می‌ماند. رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از مواد غذایی مناسب، می‌تواند این زمان را طولانی‌تر کند. در مقابل اگر از مواد غذایی رنگ‌دار مانند قهوه و چای زیاد استفاده شود یا سیگار و الکل مصرف شود، اثر سفیدی دندانها زمان کمتری باقی می‌ماند.
توقعات فرد پس از بلیچینگ
اگر فرد از روشهای لیزری در مطب دندانپزشک استفاده کند، بعد از پایان کار نتیجه را مشاهده خواهد کرد. هوم‌بلیچینگ یا استفاده از درمانهای خانگی به زمان بیشتری برای حصول نتیجه نیاز دارد.
عوارض استفاده از روشهای سفید کردن دندانها
سفید کردن دندان بدون عارضه نیست. افرادی که لثه‌های حساسی دارند، بیشتر دچار عوارض آن می‌شوند. برخی از لثه‌ها به مواد مورد استفاده حساسند. البته پزشکان باید از روکش‌هایی استفاده کنند که مانع رسیدن سفیدکنندهها به لثه می‌شود. اما در هر صورت امکان رسیدن این مواد به لثه وجود خواهد داشت.
عوارض حساسیت مواردی مانند ایجاد زخم، تاول و سوختگی لثه هستند.
عارضه دیگری که احتمال آن وجود دارد، تخریب مینای دندان است. این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که از ابزار و مواد نامرغوب برای سفیدی دندانها استفاده شود.
افراد مشهوری که دندان‌هایشان را سفید کرده‌اند
بسیاری از سلبریتی‌های مشهور جهان با استفاده از اقدامات دندانپزشکی ظاهر دندان‌های خود را بهبود بخشیده‌اند. در ادامه افرادی را نام می‌بریم که اگر عکس‌های امروز آنها را با عکس‌های سال‌های قبل مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که از روش سفید کردن دندان استفاده کرده‌اند.
- جاستین بیبر
- اما رابرتس
- دیانه کروگر
- کایلی جنر
- کریسی تیگن
- ویکتوریا بکهام
- دیوید بکهام
هزینه این روش در ایران و سایر کشورهای جهان
هزینه این روش درمانی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. میزان لکه‌های موجود روی دندان، تعداد جلسات مورد نیاز و روش و مواد مورد استفاده عوامل تعیین‌کننده قیمت آن هستند. در اروپا و آمریکا هزینه سفید کردن دندان حدود 500 تا هزار دلار به ازای هر جلسه است.
در ایران نیز با توجه به اینکه در کدام شهر و نزد کدام پزشک این کار را انجام می‌دهید، قیمت‌ها متفاوت خواهد بود. هزینه بلیچینگ در ایران از ۷۰۰ هزار تومان به ازای هر جلسه و برای هر فک شروع می‌شود. کلینیک‌ها و پزشک‌های معتبر ممکن است هزینه بیشتری دریافت کنند.
سوالات متداول
- هر فرد به چند جلسه بلیچینگ نیاز دارد؟
این موضوع توسط پزشک تعیین می‌شود، اما به‌طور کلی افراد به تعداد جلسات زیادی نیاز ندارند. حتی بسیاری از آنها با یک جلسه دندان‌هایشان کاملا سفید می‌شود و به نتیجه مطلوب می‌رسند.
- آیا سفید کردن دندان درد دارد؟
اگر اشعه‌های لیزر یا سفیدکنندهها به لثه، زبان یا سایر قسمت‌های دهان نرسد، دردی احساس نمی‌شود.
- روشهای سفیدی دندان در خانه بهتر است یا مطب؟
روشهای درمان در خانه کم‌هزینه‌تر هستند. اما روش‌هایی که توسط پزشکان انجام می‌شوند نتایج بهتر در زمان کوتاه‌تر خواهند داشت.
