انواع روش های درمان تبخال لب
تبخال نوعی عارضه پوستی است که به دلیل راهیابی و فعالیت ویروس هرپس سیمپلکس در داخل بدن نمود پیدا می‌کند. تاول‌ها و جوش‌های تبخالی در بخش‌های مختلف صورت و بدن مشاهده می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به تبخال لب اشاره کرد. درمان تبخال لب در اکثر موارد ضرورتی ندارد و عارضه خود به خود بهبود پیدا می‌کند. اما در موارد شدید، دردناک و طولانی مدت باید مداخله پزشکی انجام شود.
از آنجایی که تبخال لب نوعی بیماری ویروسی است. به همین دلیل داروهای ضدویروسی به‌عنوان بهترین درمان این عارضه شناخته می‌شوند. این داروها در اشکال مختلف خوراکی، تزریقی و پماد در دسترس متقاضیان قرار دارند. فواید داروهای ضد ویروسی شامل طولانی شدن زمان خاموشی ویروس و عدم بروز علائم پوستی است. این داروها همچنین در صورت عود شدید بیماری می‌توانند شدت و مدت علائم را کاهش دهند.
از بین بردن این عارضه با استفاده از لیزر درمانی نیز امکان‌پذیر است. البته لیزر درمانی تنها عارضه پوستی را از بین برده و تاثیری در نمود بعدی ویروس ندارد.
لازم به ذکر است که درمان قطعی با هیچ یک از روش‌های فوق امکان‌پذیر نیست. زیرا ویروس بعد از درمان نیز همچنان در بدن فرد مبتلا باقی مانده و در صورت فراهم شدن شرایط مناسب، مجدد نمود پیدا می‌کند.
درمان تبخال لب با کرم و دارو
داروهای مورد استفاده برای درمان سریع تبخال لب شامل داروهای ضدویروس، آنتی بیوتیک (رفع عفونت) و مسکن (تسکین درد) است. این داروها به صورت استعمالی یا موضعی، خوراکی و تزریقی برای فرد تجویز می‌شوند. در اغلب موارد داروهای مذکور به صورت خوراکی و استعمالی تجویز می‌شوند. تزریق داخل وریدی تنها برای افراد مبتلا به تبخال لب شدید در دستورکار قرار می‌گیرد.
متداول‌ترین داروهای ضد ویروس مورد استفاده در رابطه با این موضوع شامل آسیکلوویر، پنسیکلوویر، فامسیکلوویر و والاسیکلوویر است. داروهای ضدویروسی باید تحت نظارت پزشک متخصص مصرف شوند. زیرا دوز و نحوه مصرف بر حسب شرایط سنی و جسمی افراد متفاوت است.
به‌عنوان مثال برخی افراد داروهای ضدویروسی را تنها در زمان شعله‌ور شدن علائم و به محض نمود آنها مصرف می‌کنند. این رژیم دارویی مصرف متناوب نام دارد. در مصرف متناوب فرد مبتلا تنها به مدت ۲ الی 5 روز از داروهای ضد ویروسی تجویزی استفاده می‌کند.
درمان سرکوب‌گر مختص کسانی است که بیش از ۶ بار در سال به تبخال لب مبتلا می‌شوند. مصرف دارو در این درمان، هر روزه و برای کاهش تعداد بروز این عارضه است. میزان اثرگذاری این نوع درمانِ فوری تبخال لب، طبق تحقیقات مثبت ارزیابی شده است. زیرا افراد تحت درمان با این روش در بسیاری از موارد هیچ شیوعی در سال نداشته‌اند.
داروهای ضدویروس می‌توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند. به‌عنوان مثال می‌توان به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، ایبوپروفن و … اشاره کرد. به‌همین دلیل باید لیست کامل داروهای مصرفی بیمار در اختیار پزشک قرار گیرد.
درمان تبخال لب با قرص آسیکلوویر
اسیکلوویر نوعی داروی ضد ویروسی است که برای درمان عفونت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس (ویروس منشا تبخال) مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این دارو خصوصاً برای افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف در درمان سریع تبخال لب اهمیت پیدا می‌کند. زیرا سیستم ایمنی تاب مقاومت در برابر ویروس را نداشته و عوارض پوستی با شدت و دفعات بیشتری نمود پیدا می‌کنند. اشکال مختلف داروی آسیکلوویر شامل تزریقی، خوراکی (قرص و محلول) و پماد است.
این دارو با نام های تجاری Zovirax و Cymex Ultra در بازار موجود است. درمان تبخال لب با این دارو معمولا 5 الی 10 روز به طول می‌انجامد. اما در شرایط خاص مصرف مداوم به بیمار تجویز می‌شود. یک دوز قرص اسیکلوویر بین 200 الی 800 میلی گرم متغیر است. میزان دقیق مصرف بر اساس سن و شرایط بیمار مشخص می‌شود. اما تعداد دفعات استفاده بین 2 الی 5 مرتبه در روز (در فواصل مساوی) متغیر است.
عوارض جانبی داروهای خوراکی ضدویروسی از جمله آسیکلوویر کم است. اما در صورت مشاهده مواردی چون سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و حساسیت باید سریعاً به پزشک مراجعه شود. بثورات پوستی، سوزن‌سوزن‌شدن و خارش پوست نیز از عوارض نادر قرص‌های ضدویروسی هستند. عوارض جانبی برای کرم‌های ضد ویروسی کمتر از داروهای خوراکی است. این عوارض ممکن است تنها در 1 نفر از هر 100 نفر مشاهده شود. خارش، سوزش، خشکی و پوسته پوسته شدن از جمله عوارض پمادهای ضدویروس به شمار می‌روند.
درمان تبخال لب کودکان
درمان تبخال لب کودکان در موارد خفیف ضرورتی ندارد و عوارض پوستی آن بعد از گذشت چند روز بهبود پیدا می‌کند. اما در موارد شدید تبخال، مداخله پزشکی ضرورت می‌یابد. علائمی چون سرماخوردگی شدید، تب، گسترش تاول‌ها به سایر بخش‌های صورت از قبیل چشم و گیجی می‌تواند نشانه شدید بودن وضعیت تبخال لب کودکان باشد.
علاوه‌بر این، مراجعه به پزشک در صورت طولانی شدن روند بهبودی زخم (بیش از 10 روز) ضرورت دارد. شیوع تبخال لب بیش از 5 الی 6 بار در سال را نیز می‌توان به موارد نیازمند درمان در کودکان اضافه کرد.
در اکثر موارد پزشک برای درمان این کودکان از داروی ضد ویروسی بهره می‌گیرد. دوز مصرف کودکان با بزرگسالان کاملاً متفاوت و بر اساس وزن آنها تعیین می‌شود. به همین دلیل نباید به‌صورت خودسرانه اقدام به مصرف این داروها کرد. ضمن این‌که بعضی از داروهای ضدویروسی برای کودکان دز تایید شده ندارد. پروسه درمان با داروهای ضد ویروسی باید بلافاصله بعد از ظهور علائم اولیه از قبیل سوزش، سوزن-سوزن‌شدن و خارش انجام شود. درغیراین‌صورت تاثیر مطلوبی ایجاد نمی‌کند.
درمان تبخال لب در بارداری
معمولا تبخال لب در بارداری بدون خطر است و مشکلی برای جنین ایجاد نمی‌کند. دلیل این موضوع ناتوانی عفونت موضعی حاصل از تبخال لب، برای عبور از جفت است. متداول‌ترین روش برای درمان سریع تبخال لب در دوران بارداری استفاده از محصولات ضد ویروسی است. اشکال خوراکی این داروها اثر مخرب روی جنین یا مادر دارد. به همین دلیل جز در موارد خاص استفاده نمی‌شود. در اینگونه موارد زنان مبتلا بیشتر از کرم‌های ضدویروسی استفاده می‌کنند.
دوکوزانول یکی از کرم‌های رایج تجویز شده برای درمان فوری تبخال لب در زنان باردار است. البته سازمان غذا و دارو، ایمنی این دارو برای دوران بارداری را تایید نکرده است. این کرم اگرچه موجب درمان قطعی تبخال لب نمی‌شود. اما درد و ناراحتی آن را تسکین می‌دهد. کرم‌های آسیکلوویر و والاسیکلوویر نیز فراوان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سوالات متداول
مواردی از سوالات ارائه شده در زمینه درمان سریع تبخال لب عبارتند از:
درمان تبخال در این ناحیه چند روز طول می‌کشد؟
درمان سریع تبخال لب به کمک داروهای ضدویروس بین 5 الی 10 روز متغیر است. اما برخی افراد بنابر شرایط خود (تعداد زیاد عود عارضه پوستی در سال) مجبور به مصرف هر روزه این داروها هستند.
چرا درمان تبخال در اولین نمود علائم اهمیت دارد؟
شدت علائم در افرادی که برای اولین بار دچار این عارضه پوستی می شوند بیشتر و مشابه یک سرماخوردگی شدید است. به همین دلیل باید مورد رسیدگی و درمان قرار گیرد.
دلیل تاثیرگذاری پایین داروهای ضدویروسی در درمان فوری این عارضه چیست؟
بیشترین تاثیرگذاری این داروها مختص زمانی است که مصرف بلافاصله با مشاهده اولین علائم (گزگز پوست و خارش) آغاز شود. دلیل تاثیر نداشتن داروهای ضد ویروسی در اکثر موارد به استفاده در زمان نامناسب مربوط می‌شود.
از بین بردن تبخال با دارو برای چه کسانی توصیه نمی‌شود؟
مصرف داروهای ضد ویروسی برای افراد بالای ۶۵ سال، زنان باردار و شیرده محدودیت دارد. به همین دلیل اینگونه افراد باید زیر نظر پزشک اقدام به مصرف کنند. افراد دارای ضعف سیستم ایمنی را نیز می‌توان به این موارد اضافه کرد.
منابع
