اهمیت درمان میخچه
میخچه نوعی عارضه پوستی است که به دلیل اعمال فشار به پوست و سایش آن ایجاد میشود. در اکثر موارد این عارضه بدون مداخله پزشکی و تنها با کاهش فشار وارده به پوست از بین می‌رود. اما درمان میخچه در مواردی که این عارضه ملتهب و دردناک میشود، ضرورت پیدا میکند. همچنین افراد مبتلا به دیابت باید به درمان این عارضه پوستی توجه جدی داشته باشند. زیرا احتمال عفونت میخچه در این‌گونه افراد بسیار بالا است.
انواع روش های درمان میخچه
نوع روش درمانی مناسب به نوع میخچه(سخت یا نرم)، محل و علت شکل‌گیری میخچه بستگی دارد. درمان این عارضه به دو روش جراحی و غیرجراحی انجام میشود.
روشهای غیر جراحی درمان میخچه چیست؟
پزشک برای از بین بردن میخچه‌های سخت و نرم ابتدا روشهای غیر جراحی را پیشنهاد میکند. متداول‌ترین روشهای غیرجراحی شامل لیزر، انجماد، سوزاندن و لایه‌بردارهای مخصوص است. در ادامه به توضیح هریک از این روشها می‌پردازیم.
روش انجام لیزر میخچه
لیزر درمانی یکی از مؤثرترین و ایمن‌ترین روشها برای از بین بردن میخچه است. درمان میخچه با لیزر بدون نیاز به بستری شدن فرد در بیمارستان انجام میشود. عمل میخچه با لیزر CO2 صورت می‌گیرد.
روش انجام لیزر میخچه به این شکل است که پرتوهای این دستگاه به محض برخورد به لایه‌های زبر و ضخیم میخچه، آن‌ها را داغ و تبخیر میکنند. البته پیش از شروع کار، محل تحت درمان با مواد مخصوص بی‌حس می شود. به همین دلیل بیمار حین لیزر درمانی هیچ دردی احساس نمی‌کند. مدت زمان لیزر میخچه بسیار کوتاه و کمتر از ۱۰ دقیقه است.
مزایا و معایب لیزر میخچه
فرد بعد از عمل میخچه پا با لیزر بلافاصله مرخص میشود. او می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را بعد از لیزر کردن از سر بگیرد. دیگر مزایای درمان میخچه با لیزر شامل کاهش درد، خونریزی و خطر عفونت است. همچنین با لیزر درمانی امکان بازگشت میخچه بسیار کمتر است.
البته معایبی نیز برای این روش وجود دارد؛ به‌عنوان مثال اینکه افراد مبتلا به سرطان، عفونت حاد یا پوست‌های حساس و مستعد اسکار نمی‌توانند از لیزر درمانی برای برطرف کردن میخچه های خود استفاده کنند. این محدودیت برای افراد کمتر از ۱۵ سال نیز وجود دارد. بالا بودن هزینه لیزر میخچه را نیز می‌توان به معایب این روش اضافه کرد.
هزینه لیزر میخچه
هزینه درمان میخچه با لیزر با توجه به فاکتورهای زیر تعیین میشود و نسبت به روشهای دیگر گران‌تر است.
- نوع روش
- تعداد میخچه‌ها
- داشتن یا نداشتن بیمه
- پزشک متخصص
- مرکزی که در آن درمان انجام میشود
- هزینه‌های جانبی مانند بی‌حسی و ویزیت پزشک و…
متوسط هزینه در این روشها در سال 1400 بین 500 تا 900 هزار تومان است.
روش درمانی انجماد میخچه چیست؟
بسیاری از عوارض پوستی از قبیل میخچه را می‌توان با استفاده از کرایوتراپی یا انجماد درمانی درمان کرد. درمان میخچه در این روش با استفاده از نیتروژن مایع، یخ دی‌اکسید کربن و پروپان یا دی متیل اتر انجام میشود. برای شروع درمان ابتدا ماده موردنظر (معمولاً نیتروژن مایع) داخل محفظه اسپری ریخته میشود. امکان استعمال آن روی محل تحت درمان با سوآپ پنبه‌ای نیز امکان‌پذیر است.
البته اسپری کردن ماده منجمد کننده روی محل نتیجه مطلوب‌تری به همراه دارد. محل تحت درمان چند ساعت بعد از پایان کار دچار تاول میشود. تاول ایجاد شده در ابتدا شفاف است و سپس به رنگ قرمز یا بنفش تغییر میکند. در ادامه تاول موجود بعد چند روز فروکش کرده و به زخم تبدیل میشود.
زخم نیز به تدریج خشک و از بین می‌رود. مدت زمان ترمیم زخم به نوع پوست، نوع ضایعه و محل آن بستگی دارد. اما معمولاً زمان ترمیم ۱ الی ۳ هفته به طول می‌انجامد. درد شدید یکی از عوارض این روش است. امکان بروز تورم، قرمزی، عفونت و خروج ترشحات چرکی از محل تحت درمان نیز وجود دارد.
هزینه کرایوتراپی میخچه
انجام سرما درمانی برای هر میخچه به طور متوسط بین 100 تا 200 هزار تومان در سال 1400 برآورد شده است.
سوزاندن میخچه (کوتر کردن)
مزایای بسیاری برای درمان میخچه با سوزاندن عنوان شده که ازجمله آن‌ها می‌توان به کاهش عفونت و خونریزی اشاره کرد. این روش تنها مختص میخچه نیست. بلکه در زمینه‌های گوناگون از قبیل اعمال جراحی، برداشتن تومور، زگیل و … نیز کاربرد دارد. برای شروع کار ابتدا محل موردنظر با ژل پوشانده میشود. هدف از این‌کار جلوگیری از سوختگی پوست است. سپس محل موردنظر با ماده مخصوص تحت بی‌حسی قرار می‌گیرد.
در ادامه سوزاندن و تخریب بافت میخچه با استفاده از یک کاوشگر حاوی جریان الکتریکی ملایم انجام میشود. هیچ‌گونه نگرانی در رابطه با ورود جریانات الکتریکی به بدن وجود ندارد. زیرا جریانات الکتریکی وارد بدن نشده و تنها نوک کاوشگر با بافت میخچه تماس پیدا میکند. عوارض این روش شامل خطر عفونت و درد و ناراحتی حین کار است. همچنین افراد دارای مفاصل مصنوعی، قلب باطری‌دار یا هرگونه بیماری باید پزشک را در جریان وضعیت خود قرار دهند.
هزینه سوزاندن میخچه
هزینه این روش به نسبت روشهای جراحی و لیزر کمتر است و بین 150 تا 400 هزارتومان در سال 1400 تخمین زده شده است.
لایه‌برداری میخچه
استفاده از محلول‌های اسیدی و لایه‌بردار نیز یکی دیگر از روشهای غیرجراحی برای درمان میخچه است. متداول‌ترین محلول لایه‌بردار اسیدسالیسیلیک است که در اشکال مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ به‌عنوان مثال می‌توان به محلول، ژل، چسب و کرم اشاره کرد. دز و شکل اسیدسالیسیلیک مصرفی به نوع میخچه و محل آن بستگی دارد. مواد لایه‌بردار با برداشت تدریجی لایه‌های ضخیم میخچه این عارضه را از بین می‌برند.
اسید سالیسیلیک در غلظت‌های مختلف وجود دارد. دوزهای قوی تر ممکن است سریع‌تر کار کنند ، اما نیاز به نسخه پزشک دارند.
البته این روش برای افراد مبتلا به دیابت، افراد دارای پوست حساس و مستعد اسکار و افراد دارای اختلال در گردش خون مناسب نیست. همچنین مواد لایه‌بردار نباید برای نوزادان و کودکان مورد استفاده قرار گیرد. گاهی استفاده نادرست و طولانی‌مدت از این مواد موجب آسیب‌دیدگی پوست و بروز عفونت میشود. به عوارض این روش می‌توان طولانی شدن روند درمانی را نیز اضافه کرد.
جراحی میخچه چیست؟
گاهی عوارض پوستی حاصل از این عارضه تحت‌تأثیر روشهای ساده‌تر و غیر جراحی بهبود پیدا نمی‌کند و حتی بدتر میشود؛ به عنوان مثال می‌توان به عفونت محل میخچه و یا آسیب‌دیدگی بافت‌های اطراف آن به دنبال استفاده از محلول‌های لایه‌بردار اشاره کرد.
در این موارد درمان میخچه با جراحی تنها راهکار برای درمان است. برداشتن میخچه باید حتماً توسط پزشک انجام شود. انجام این کار با ابزار تیز در منزل دستاوردی جز عفونت برای فرد ندارد.
عمل میخچه برای چه کسانی مناسب است؟
افراد دارای میخچه های نرم و سخت، ملتهب و دردناک می‌توانند برای عمل جراحی اقدام کنند. البته ابتدا روشهای غیرجراحی برای این‌گونه افراد اعمال میشود و در صورت عدم دریافت پاسخ مطلوب، جراحی مدنظر قرار می‌گیرد. افراد دارای مشکلات اسکلتی (استخوانی) و مفصلی بدون اصلاح مشکل خود نمی‌توانند از شر میخچه برای همیشه رهایی پیدا کنند؛ به‌عنوان مثال می‌توان به انگشت چکشی یا بزرگی مفاصل انگشت اشاره کرد. در این شرایط ابتدا باید عمل جراحی اصلاح مشکل مفصلی در دستور کار قرار گیرد.
مراحل عمل میخچه
جراحی میخچه پا یک عمل سرپایی است و حدودا کمتر از 30 دقیقه به طول می‌انجامد. پزشک قبل از عمل محل موردنظر را بی‌حس کرده تا میزان درد بیمار حین انجام کار به کمترین حد برسد. سپس بافت‌های ضخیم شده پوست در محل میخچه با استفاده از چاقوی جراحی تراشیده میشود. تراشیدن بافت های مرده تا رسیدن به بافت ملتهب زیرین یا همان بورس ادامه پیدا میکند. بعد از پایان کار محل جراحی بخیه و پانسمان میشود. بیمار نیز بلافاصله مرخص شده و می‌تواند به فعالیت‌های خود بپردازد.
مراقبت‌های بعد عمل میخچه
استحمام بیمار بعد از گذشت ۲ روز از عمل مجاز است. البته بعد از حمام نیازی به پانسمان مجدد محل میخچه نیست. کشیدن بخیه‌ها نیز ۱۰ روز بعد از عمل انجام میشود. وجود مقداری درد بعد از عمل جراحی درمان میخچه طبیعی است. در صورت تشدید درد، استفاده از داروهای مسکن از قبیل استامینوفن مانعی ندارد. این عمل مانعی برای انجام فعالیت‌های بیمار ایجاد نمی‌کند و فرد می‌تواند فعالیت‌های روزمره (مثل راه رفتن، حمام و …) خود را انجام دهد. البته در صورت انجام هم‌زمان عمل‌های اصلاح ساختاری دست یا پا استفاده از کفش یا بریس های طبی به مدت ۳ الی ۴ هفته ضرورت دارد.
دوره نقاهت جراحی میخچه
بهبود میخچه جراحی‌شده بسیار سریع رخ می‌دهد. دوران نقاهت این جراحی بین ۳ الی ۷ روز متغیر است. وجود مقداری التهاب، قرمزی، سوزش، خونریزی و درد در محل جراحی طبیعی است. تمامی موارد مذکور در صورت مراقبت صحیح و تمیز نگهداشتن محل عمل بعد از گذشت چند روز بهبود پیدا میکنند.
مزایا راه درمان میخچه با جراحی
از مزایای از بین بردن میخچه با جراحی آن است که این عمل سرپایی است و بدون بستری شدن در بیمارستان انجام میشود. فرد تحت جراحی بلافاصله بعد از پایان کار می تواند فعالیت‌های روزمره خود را ازسر بگیرد. در این روش به واسطه استفاده از مواد بی‌حس کننده درد کمتری بر بیمار تحمیل میشود. همچنین نتایج بلافاصله بعد از جراحی قابل‌مشاهده است. به نحوی که میزان درد و فشار ناشی از میخچه بعد عمل به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. از دیگر مزایای این روش می‌توان به کوتاهی جلسات درمانی و برداشت هم‌زمان چند میخچه در یک عمل اشاره کرد.
معایب راه درمان میخچه با جراحی
جراحی میخچه نرم و سخت قطعی نبوده و قابل بازگشت است. درمان قطعی در گرو رفع عامل ایجاد کننده میخچه است؛ به‌عنوان مثال مشکلات ساختاری و مفصل در بروز میخچه سخت نقشی کلیدی دارد. انگشت چکشی یکی از این موارد به شمار می‌رود. در این‌گونه موارد باید عمل جراحی رفع ایرادات ساختاری و اسکلتی قبل از جراحی میخچه انجام شود.
در غیر این صورت نتایج جراحی میخچه دوام نداشته و بعد از مدتی بازمی‌گردد. عمل جراحی میخچه یک عمل ساده است و احتمال بروز عارضه در آن بسیار کم است. عوارض احتمالی شامل قرمزی، التهاب یا خونریزی شدید و طولانی مدت است که می‌تواند نشانه بروز عفونت باشد.
هزینه جراحی میخچه
هزینه این عمل ثابت نیست و به عواملی چون نوع کلینیک، تخصص پزشک، مکان، تعداد و نوع میخچه بستگی دارد. علت ایجاد میخچه نیز در تعیین هزینه‌ها مؤثر است. به‌عنوان مثال در مواردی چون مفصل‌های بزرگ شده، اصلاح وضعیت مفصل نیازمند جراحی جداگانه و تهیه تجهیزات مخصوص است. همین موضوع افزایش هزینه‌های درمان میخچه را به دنبال دارد.
متوسط هزینه در این روش بین 600 تا 1 میلیون تومان در سال 1400 تخمین زده شده است.
راه درمان میخچه در بدن
از بین بردن میخچه در بدن بسته به نوع درگیری متفاوت است. میخچه معمولاً دست و پا را درگیر میکند. زیرا این دو بخش بیشتر در معرض اعمال فشار به پوست (به دلیل راه رفتن و انجام کار با دست) قرار دارند.
درمان میخچه پا
میخچه پا معمولاً کف پا، روی انگشتان و لابه‌لای آن‌ها را درگیر میکند. گاهی این عارضه التهاب عصب و درد و ناراحتی شدید فرد را در پی دارد. پیش از درمان میخچه پا، باید عامل ایجاد آن مورد بررسی قرار گیرد.
پزشک برای تشخیص عامل ایجاد میخچه ممکن است از عکس‌برداری اشعه ایکس بهره بگیرد. هدف از این کار پی بردن به مشکلات اسکلتی و مفصلی پا است. سپس بر حسب نوع عارضه، محل، شدت میخچه و شرایط فرد از روش عمل میخچه پا با لیزر یا کوتر، کرایو یا لایه‌برداری برای درمان این مشکل استفاده میکند. در صورت عدم دریافت نتیجه مطلوب از این روشها جراحی ضرورت پیدا میکند.
درمان میخچه دست
میخچه دست معمولاً به دلیل فعالیت‌های مداوم و سنگین با دست ایجاد میشود. گاهی ایرادات ساختاری نیز در بروز این عارضه نقش دارد. درمان میخچه دست نیز تفاوتی با پا ندارد و تمامی روشها را شامل میشود. البته در ابتدا پزشک روشهای غیرجراحی را در دستور کار قرار می‌دهد و در صورت عدم دریافت نتیجه مناسب به جراحی متوسل میشود.
راه‌های پیشگیری از میخچه
شاید این سوال پس از درمان به وجود بیاید که آیا احتمال عود میخچه وجود دارد؟
بله؛ در صورت عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی یا اصول مراقبتی امکان بازگشت این عارضه پوستی وجود دارد. البته اگر فرد پس از درمان میخچه دستورالعمل‌های زیر را رعایت کند، احتمال ابتلا مجدد او به این عارضه کاهش می‌یابد. این موارد عبارتند از:
استفاده از کفش راحت و مناسب
کفش‌ها باید به درستی اندازه پاهای فرد باشند، پاشنه و کفی‌های ضربه گیر خوبی داشته باشند. در قسمت انگشتان، کفش باید از طول و عرض کافی برخوردار باشد تا انگشتان پا به کفش یا انگشتان دیگر مالیده نشوند.
بنابراین فرد بهتر است از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند با نوک باریک به صورت طولانی مدت پرهیز کند. زیرا این کفش انگشتان را به جلو سوق می‌دهد و باعث میشود انگشتان ساییده شده و تحت فشار قرار بگیرند. همچنین هنگام کار با مواد خشن که می‌تواند به پوست دست یا انگشتان آسیب برساند، فرد باید از دستکش استفاده کند.
پاهای خود را روزانه چک کند و آن‌ها را تمیز نگه دارد.
پاها را در آب گرم و با صابون بشوید، خشک کند و از کرم مرطوب‌کننده پا استفاده کند. این به لطافت پوست فرد کمک میکند.
ناخن‌های پا را مرتب نگه دارد.
پابرهنه راه نرود.
از دیگر موارد مهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
پوشیدن جوراب با کفش
فرد باید اطمینان حاصل کند که جوراب‌ها اندازه هستند و زیر پاهای او جمع نمی‌شوند.
استفاده از کفی‌های طبی
اگر فرد سابقه میخچه یا پینه دارد، بهتر است در مورد کفی‌های سفارشی از پزشک خود سوال کند. این کفی‌ها می‌توانند فشار زیاد به پاشنه پای فرد را از بین ببرند و از تشکیل پینه جلوگیری کنند.
اگر فرد میخچه دارد از پشم گوسفند (نه پنبه) بین انگشتان پا برای رفع اصطکاک و نرم شدن میخچه استفاده کند.
سوالات متداول
سوالات متداول ارائه شده در این زمینه عبارتند از:
زمان بهبودی بعد از درمان میخچه چقدر است؟
زمان بهبودی همیشه یکسان نیست و به نوع روش مورد استفاده بستگی دارد.
بهترین راه درمان میخچه کدام است؟
نمی‌توان به طور مشخص یکی از روشهای مذکور را به عنوان بهترین درمان معرفی کرد. زیرا روش درمانی مناسب، با توجه به نوع میخچه، محل آن، عامل ایجاد کننده و شرایط فرد انتخاب میشود.
در صورت داشتن میخچه یا پینه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
افراد مبتلا به دیابت. زیرا افراد دیابتی ممکن است گردش خون ضعیفی در پاها و انگشتان خود داشته باشند که این امر بهبودی را دشوارتر میکند.
در صورتی که فرد بیماری‌های زمینه‌ای یا شرایط دیگری دارد که خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد.
اگر درمان‌های خانگی برای مدیریت میخچه یا پینه او موثر نیست.
در صورتیکه به دلیل تشکیل مکرر میخچه و پینه، ساختار استخوان تغییر کرده است.
اگر میخچه یا پینه او دردناک باشد یا فکر میکند عفونت کرده است. علائم عفونت شامل قرمزی، درد، تورم و خروج چرک از میخچه است.
منابع
