شکنندگی مو
شکنندگی مو، عارضه‌ای است که طی آن موها رطوبت خود را از دست می‌دهند و آب مورد نیاز خود را ذخیره نمی‌کنند. در این صورت، از درخشش مو به‌شدت کاسته شده و مو، وز و کدر می‌شود و ممکن است منجر به ریزش مو شود. موی انسان، ساختاری سه لایه دارد. موهای سالم در لایه بیرونی خود دارای مقادیر کافی روغن‌های طبیعی هستند. وجود این نوع چربی، به محافظت از لایه‌های داخلی کمک می‌کند. درخشش و برقِ طبیعی موهای سالم، نتیجه وجود همین مواد روغنیِ موجود در لایه بیرونی مو است. بروز شکنندگی موی سر با خشکی بیش از حد و تجزیه لایه بیرونی مو همراه بوده و ظاهر کدر و ناسالم و موهای خشک، حاصل این اتفاق است.
اصطلاح شکنندگی مو
در زبان انگلیسی برای بیان موی شکننده و خشک از اصطلاحاتی مانند dry hair، dull hair و frizzy hair استفاده می‌شود.
علائم شکنندگی مو
از جمله نشانه‌های شایع موی ضعیف و خشک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نداشتن درخشش طبیعی
- ظاهر ناسالم
- وِز بودن
- ظاهر کدر
- از دست رفتن رطوبت طبیعی مو
- شکنندگی و خورد شدن موها
- از دست رفتن چربی طبیعی ساقه مو
- گره خوردن بیش از اندازه
علت شکنندگی مو
از یک سو عوامل فصلی، ژنتیکی و جغرافیایی نقش عمده‌ای در سلامت مو ایفا می‌کنند و از سوی دیگر، تغذیه هم در تأمین سلامت و جلوگیری از مشکلاتِ مرتبط با پوست و مو تاثیر دارد. از جمله شایع‌ترین دلایل و علل ایجاد موی سر شکننده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیروی نکردن از رژیم غذایی سالم
- ننوشیدن آب کافی طی روز
- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی کافی از جمله ویتامین A، تیامین، نیاسین، اسید فولیک، ویتامین B12، ویتامینD و کلسیم
- خشک کردن مداوم موها با استفاده از سشوار
- قرار گرفتن طولانی‌مدت و مداوم در معرض تابش مستقیم نور خورشید
- زندگی در نواحی جغرافیایی گرم و خشک
- شستن مو با آب داغ
- شانه زدن بیش از حد مو یا شانه زدن موی خیس
- استفاده مداوم از اتوی مو
- شست‌وشوی مکرر و روزانه موها با شامپو
- استفاده از محصولات شیمیایی مخصوص مو، شامپوها و نرم‌کننده‌های قوی
- صاف کردن یا فر کردن موها
- رنگ کردن یا دکلره کردن مکرر موها
- ابتلا به برخی بیماری‌های خاص
- استفاده از برخی روشهای درمانی و داروهای ویژه
- مشکل تیروئید
- ابتلا به بیماری منکس (Menkes syndrome)
علت شکنندگی پایین مو
در مواردی، ریشه و بخش اعظمی از ساقه مو سالم و درخشان بوده و تنها پایین مو دچار خشکی می‌شود. در این صورت، امکان دارد این عارضه به‌دلیل استفاده مکرر از رنگ مو، دکلره، مواد شیمیایی یا سشوار و اتوی مو اتفاق افتاده باشد. تمام این عوامل، باعث از دست رفتن رطوبت و چربی طبیعی مو شده و آن را خشک و شکننده می‌کنند. در صورت بروز این مشکل، بهتر است قسمت‌های شکننده تا جای ممکن کوتاه شده و باقی قسمت‌ها مورد رسیدگی قرار بگیرند. کوتاه کردن مرتب نوک موها از جمله تمهیداتی است که در جلوگیری از خشکی پایین مو موثر خواهد بود.
علت شکنندگی مو کودکان
خشکی و شکنندگی موها از جمله مشکلاتی است که بسته به عامل ایجادکننده آن ممکن است در هر سنی بروز کند. کودکان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. شکنندگی مو در کودکان هم می‌تواند به علت عوامل ژنتیکی، تغذیه‌ای و شرایط جوی و جغرافیایی باشد. در این میان، استفاده از شامپوها و شوینده‌های نامناسب را می‌توان از شایع‌ترین دلایل خشکی موی کودکان برشمرد. در هر حال، توصیه می‌شود در صورت بروز این عارضه، قبل از انجام هر کاری به پزشک مراجعه شود.
پیشگیری شکنندگی مو
با توجه به‌دلایلی که سبب ایجاد مشکل شکنندگی مو می‌شوند، راه‌های پیشگیری از این عارضه را می‌توان به قرار زیر برشمرد:
- تغذیه سالم و سرشار از میوه‌ها و سبزیجات تازه
- استفاده از ویتامین‌های مکمل
- انجام آزمایشات پزشکی به‌طور متناوب و مرتب
- اجتناب از شست‌وشوی روزانه موها
- استفاده از نرم‌کننده‌ها، ماسک‌ها و محصولات مرطوب‌کننده مو
- استفاده از شامپو و نرم‌کننده مناسب با توجه به نوع و ساختار مو
- اجتناب از مصرف مواد شیمیایی برای حالت دادن موها
- خشک کردن مو با حوله
- تا جای ممکن، استفاده نکردن از سشوار، اتوی مو و سایر ابزارهای الکتریکی که موها را به‌شدت داغ می‌کنند.
عوارض شکنندگی مو
وضعیت موها نیز درست مانند سایر اندام‌های بدن، منعکس‌کننده سبک زندگی و شرایط سلامت عمومی انسان است. عارضه شکنندگی مو، پیش از هر چیز، زیبایی ظاهری فرد را تحت‌الشعاع قرار داده و اعتماد به نفس وی را دچار اختلال خواهد کرد. به علاوه، این معضل به خودی خود ممکن است نشانه وجود انواع دیگری از مشکلات جسمی مانند ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله، مشکلات تیروئیدی و وراثتی باشد. رسیدگی نکردن به موی شکننده و فرفری و برطرف نکردن عوامل ایجادکننده آن، ممکن است مشکلاتی به مراتب جدی‌تر را برای مو مانند ریزش مو به‌دنبال داشته باشد.
شکنندگی مو در چه جنسیتی بیشتر است؟
خشکی و شکسته شدن موها، منحصر به جنسیت خاصی نیست و احتمال بروز آن در خانم‌ها و آقایان به یک اندازه است. با این حال، با توجه به تمایلات متفاوتِ خانم‌ها در زمینه نگهداری از موها و قرار گرفتنِ بیشتر در معرض عوامل به‌وجود آورنده این عارضه، می‌توان گفت که احتمال ضعیف و شکننده شدن مو در زنان بیش از مردان است. با این حال، تجربه نشان داده که مشکلات تغذیه‌ای، استفاده از داروها و درمان‌های خاص و ابتلا به برخی بیماری‌های ژنتیکی و غیرژنتیکی می‌تواند موجب شکنندگی مو در مردان شده و آن‌ها را نیز تحت‌تأثیر این عارضه قرار دهد.
شکسنندگی مو برای چه افرادی بیشتر اتفاق می‌افتد؟
عارضه شکنندگی مو بیشتر در مواردی روی می‌دهد که فرد، موهای خود را به‌طور مکرر و بیش از اندازه در برابر عوامل آسیب‌زای محیطی قرار می‌دهد. در مجموع، می‌توان گفت افرادی که نسبت به رژیم غذایی و شرایط محیطی خود توجه چندانی نداشته یا با بیماری‌ها و روشهای درمانی خاصی دست و پنجه نرم می‌کنند، بیش از سایرین در معرض خشکی و شکنندگی موها قرار خواهند داشت.
