ریزش مو
در بدن انسان، حدود صد هزار تار مو وجود دارد. اگر انسان روزانه بین 50 تا 100 تار موی خود را از دست بدهد، اتفاقی کاملاً طبیعی است و به آن ریزش مو نمی‌گویند، زیرا روزانه به‌طور معمول همین تعداد مو در بدن رشد خواهد کرد و جایگزین موهای از دست رفته خواهد شد. البته شمارش موهای از دست رفته در یک روز مشخص، غیرممکن است.
ممکن است بعد از شستن موها یا شانه کردن آن‌ها، متوجه شوید به‌طور غیرعادی موهای خود را از دست می‌دهید. نازک شدن مو و ریختن موها می‌تواند هم به‌تدریج و با گذشت سال‌ها ایجاد شود و هم ناگهانی اتفاق بیفتد. این عارضه می‌تواند دائمی یا موقتی باشد.
علائم ریزش مو
از دست دادن و ریختن شدید مو به روشهای مختلفی اتفاق می‌افتد. این امر می‌تواند بر موی روی پوست سر یا تمام بدن انسان تأثیر بگذارد. علائم و نشانه‌های این عارضه، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
علائم ریزش مو نازکی
رایج‌‌ترین نشانه ریزش مو، نازک شدن تدریجی موی بالای سر است. نازک شدن مو، عارضه‌ایی است که به‌تدریج و با افزایش سن، به‌طور معمول هم در زنان و هم در مردان اتفاق می‌افتد. این اتفاق باعث طاسی نمی‌شود، اما می‌تواند مقدمه‌ای برای آن باشد.
علائم ریزش مو پیشانی
با افزایش سن، آقایان و خانم‌ها هر دو این عارضه را تجربه می‌کنند. ریختن موهای جلوی سر در مردان معمولا از الگوی خاصی پیروی می‌کند. ریختن موها در آقایان، معمولا از خط پیشانی شروع شده و خط رویش مو شبیه به حرف M می‌شود. برای خانم‌ها معمولا پوسته سر مشخص شده و علائم ریزش با باز شدن فرق مشخص می‌شود.
علائم ریزش مو خارش
خشک بودن پوست فرد، یکی از دلایل اصلی خارش سر است. خارش شدید و دردناک پوست سر یکی از علائم اولیه ریزش شدید مو است.
علائم ریزش مو شلی
شوک جسمی یا عاطفی می‌تواند باعث شل شدن موها شود. تعداد انگشت‌شماری از موها ممکن است هنگام شانه‌زدن و شستن یا حتی پس از کشیدن ملایم بیرون بیایند. این اتفاق معمولا آغازی برای ریختن شدید مو است.
علت ریزش مو
ریختن موهای سر می‌تواند به‌دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که در مقاله‌ای با عنوان علت ریزش مو، به‌طور کامل به آن‌ها اشاره شده است. در ادامه به مهم‌ترین دلایل این عارضه به صورت تیتروار اشاره می‌شود؛
بارداری، زایمان، قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری، یائسگی، بیماری تیروئید، آلوپسی (بیماری خودایمنی)، عفونت‌های پوست سر، سرطان، فشار خون بالا، آرتروز، افسردگی، مشکلات قلبی، شوک عاطفی، کاهش شدید وزن، تب بالا، اختلال کندن مو (تریکوتیلومانیا)، رژیم غذایی فاقد پروتئین، سفت بستن موی سر و… از جمله دلایل ریزش غیر طبیعی مو است. همچنین این عارضه می‌تواند به علت برخی شرایط و درمان‌های پزشکی مانند شیمی‌درمانی اتفاق بیفتد.
انواع ریزش مو
ریختن مو انواع مختلفی دارد و الگوی آن در زنان و مردان متفاوت است که در ادامه به تشریح آن میپردازیم.
انواع ریزش مو مردانه
علائم ریزش مو در مردان، اغلب از 30 سالگی نمایان می‌شود. بسیاری از مردان در 60 سالگی، تقریباً طاس هستند. نوعی طاسی که مربوط به تستوسترون هورمون مردانه است، طاسی با الگوی مردانه نامیده می‌شود. دلیل ریختن موی مردان، ترشح ماده‌ای شیمیایی به‌نام دی‌هیدروتستوسترون (DHT) است که خود را به فولیکول مو متصل می‌کند و به آرامی باعث می‌شود فولیکول منقبض شده و سرانجام بمیرد.
انواع ریزش مو زنانه
زنان نیز ممکن است با افزایش سن، نوعی ریختن و کاهش حجم مو را تجربه کنند. به این حالت، طاسی زنانه گفته می‌شود که در آن حتی ممکن است پوست سر نمایان شود. مهم‌ترین دلایل ریزش و کاهش مو در بانوان، بارداری و بیماری تنبلی تخمدان است.
انواع ریزش مو Alopecia
برخی افراد، از دست دادن موها را به شکل لکه‌هایی صاف و به اندازه یک سکه تجربه می‌کنند. این نوع ریزش شدید مو معمولا فقط روی پوست سر اتفاق می‌افتد، اما گاهی اوقات در ریش یا ابرو نیز رخ می‌دهد.
آلوپسی، علت ریزش مو به صورت لکه‌های کوچک است. این مشکل در ابتدا شاید به چشم نیاید، اما پس از مدتی لکه‌ها به یکدیگر می‌پیوندند و ناحیه طاسی چشمگیری را تشکیل می‌دهند.
انواع ریزش مو آندروژنیک
ریختن آندروژنیک مو (Androgenic hair loss)، یک عارضه ژنتیکی است که می‌تواند در کم‌پشتی موی مردان و زنان تاثیر بسزایی داشته باشد. مردان مبتلا به این بیماری می‌توانند این عارضه را در اوایل جوانی یا حتی بیست سالگی تجربه کنند. در این بیماری با افزایش سن، موها به‌تدریج ناپدید شده و کم‌پشت شدن آن‌ها از تاج و پوست جلوی سر مشخص می‌شود.
انواع ریزش مو آناژن
اناژن افلوویوم (anagen effluvium) به نوعی از ریزش مو گفته می‌شود که در مرحله رشد چرخه مو (آناژن) بوجود می‌آید. این عارضه دقیقا برعکس تلوژن افلوویوم است که ریزش مو در استراحت چرخه مو بوجود می‌آید.
آناژن افلوویوم به دلیل آسیب حاد فولیکول‌های مو رخ می‌دهد و منجر به ریزش ناگهانی موهای آسیب دیده می شود. آناژن افلوویوم در افرادی که شیمی درمانی انجام می‌دهند در هر سن ، جنس و نژادی شایع است. افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی نیز می‌توانند به این عارضه مبتلا شوند.
انواع ریزش مو تلوژن
ریزش تلوژن (Telogen effluvium)، نوعی ریختن موقت موهاست که معمولا پس از استرس، شوک، حادثه یا زخم و در قسمت بالای پوست سر رخ می‌دهد. در اختلال تلوژن افلوویوم، ممکن است مقادیر زیادی از موهای فرد از بین برود، اما تفاوت آن با آلوپسی این است که اغلب موقت بوده و موها معمولا در این حالت به عقب می‌رود و اصطلاحا پیشانی بلند می‌شود.
انواع ریزش مو تریکوتیلومانیا
تریکوتیلومانیا (Trichotillomania) ، نوعی اختلالی روانی است که فرد بر اثر آن، مکرراً موهای سر خود را می‌کَند. فرد این کار را گاه ناخودآگاه انجام می‌دهد و توانایی ترک آن را ندارد. کشیدن مو از پوست سر، باعث ایجاد لکه‌های پوستیِ گاها دائمی می‌شود.
جلوگیری ریزش مو
برای جلوگیری از این عارضه، روشهای مختلفی پیشنهاد می‌شود که در مقاله کم پشتی مو کامل‌تر به آن پرداخته‌ایم. برخی از مهم‌ترین روشهای پیشگیری عبارتند از:
مصرف سبزیجات، پروتئین، ویتامین A، مولتی ویتامین، ویتامین D، بیوتین و جنسینگ، شست‌وشوی صحیح و مداوم مو، استفاده از روغن‌های نارگیل، زیتون و روغن برای ماساژ سر و انجام ورزش به‌خصوص یوگا.
آیا شوره نشانه ریزش مو است؟
ارتباط مستقیمی بین شوره سر و ریزش یا کاهش حجم مو وجود ندارد، اما خارش یا خشکی پوست سر که از علائم شوره موی سر است، می‌تواند باعث سستی ریشه موی سر شود. شوره سر همچنین می‌تواند باعث نازک شدن مو شود. برخی از مشکلات مربوط به شوره سر مانند خارش پوست سر نیز می‌توانند رشد موها را تضعیف کرده و باعث کم پشت شدن موها شود.
چه بیماری‌هایی بر ریزش مو سر تاثیرگذار هستند؟
لوپوس اریتماتوس سیستمیک، مشکلات تیروئید، سرطان، قند خون بالا، کمبود ویتامین در اثر بی‌نظمی در خوردن غذا، سندرم سوزش پوست سر و سندرم تنبلی تخمدان، مهم‌ترین بیماری‌هایی است که بر ریختن مو تأثیرگذار است. در مقاله علت ریزش مو، به‌طور مفصل به این بیماری‌‍‌ها پرداخته‌ایم.
آیا سن بر ریزش مو افراد تاثیر دارد؟
مو از بسیاری از رشته‌های پروتئینی ساخته شده است. موها بین 2 تا 7 سال زندگی عادی دارند، سپس از بین رفته و موهای جدید جایگزین آن‌ها می‌شود. میزان موهای بدن و سر را ژن انسان مشخص می‌کند.
تقریباً همه افراد با افزایش سن، دچار ریزش و کاهش موی سر و کند شدن سرعت رشد مو می‌شوند. با افزایش سن، رشته‌های مو نازک‌تر شده و رنگدانه خود را از دست می‌دهند؛ بنابراین موهای ضخیمِ یک فرد جوان، سرانجام به موهای نازک و ریز تبدیل می‌شوند.
