کم پشتی مو چیست؟
کاهش تراکم موهای سر بر اثر نازکی یا ریزش را کم پشتی مو می‌گویند. تراکم مو، اطلاعاتی درباره قدرت و سلامتی موهای فرد می‌دهد و به میزان نزدیک بودن رشته‌های مو به یکدیگر اشاره دارد. هر رشته مو به ضخامت کلی موهای فرد می‌افزاید. متخصصان با شمارش هر رشته در یک اینچ مربع از پوست سر، تراکم مو را می‌سنجند.
کاهش تراکم موهای سر مو چه زمانی رخ می‌دهد ؟
هر فردی به‌طور طبیعی روزانه بین پنجاه تا صد تار موی خود را از دست می‌دهد، اما این موضوع با توجه به وجود بیش از صد هزار تار مو روی سر، اغلب نباید موجب کم پشتی موی سر شود.
اما اگر موی ریزش کرده با موی جدید جایگزین نشود، سرعت ریزش مو بیشتر از سرعت رویش مجدد آن باشد، موهای جدید نازکتر از موهای از دست رفته باشند، و موها به‌طور پراکنده رویش کنند،کاهش تراکم رخ می‌دهد.
نشانه‌های کم حجم شدن مو
کاهش تراکم موهای سر می‌تواند نشانه‌های متعددی داشته باشد. ریزش مو و نازک شدن تارهای مو، از مهم‌ترین نشانه‌های کم پشت شدن مو است. افزایش سن به کم پشت شدن تدریجی مو سرعت می‌بخشد. این اتفاق باعث خواهد شد بخش‌هایی از سر، خالی از مو به نظر برسد و فرد را متوجه کم پشت شدن موهایش کند.
انواع موهای کم پشت
کم پشتی مو می‌تواند در قسمت‌های مختلفی از سر مانند جلوی سر، پیشانی، پشت سر، شقیقه‌ها و فرق سر زنان و مردان اتفاق بیفتد. این اتفاق در مردان و زنان انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
کم شدن حجم مو در زنان
در زنان سه نوع الگوی ربزش و کاهش تراکم موهای سر شایع است که عبارتند از:
- نازک شدن قسمت تاج با حفظ خط مقدم مو
- شکسته شدن خط میانی جلو با ضخیم و بزرگ شدن قسمت مرکزی پوست و بدون ریزش مو( این نوع بیشتر به‌عنوان «الگوی درخت کریسمس» شناخته می‌شود.)
- نازک شدن مو در قسمت جانبی-جلویی پوست سر و پیشانی
کم شدن حجم مو در مردان
در مردان 3 نوع الگوی متفاوت برای این عارضه رایج‌تر است که عبارتند از:
- کم پشتی تاج سر: این نوع کم پشتی موجب عقب رفتن و نازک شدن مو در اطراف تاج سر می‌شود و اغلب به طاسی می‌انجامد. هر قدر کم پشتی زودتر به الگوی طاسی نزدیک شود، فرد موی بیشتری از دست خواهد داد.
- کم پشتی شقیقه‌ها: ریختن موهای اطراف پیشانی، در بلندمدت موجب می‌شود پیشانی بلندتر به نظر برسد.
- کم پشتی بالای سر:
این عارضه موجب عقب رفتن و نازک شدن مو در وسط سر و در نهایت طاسی می‌شود.
دلایل کم پشتی مو
برای ایجاد این عارضه دلایل متعددی ذکر شده که بعضی از این دلایل مختص زنان، بعضی مختص مردان و بعضی دلایل نیز مشترک است. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود.
وراثت
بزرگ‌ترین علت ایحاد این عارضه هم در زنان و هم در مردان ژنتیک است. اگر در خانوادۀ فرد، این عارضه ارثی باشد، امکان کم پشت شدن مو افزایش می‌یابد.
رفتارهای مخرب و مراقبت نکردن از مو
برخی کارها که معمولا خانم‌ها بیشتر آن‌ها را انجام می‌دهند مانند رنگ کردن، استفاده از سشوار، صاف کردن و سفت بستن مو یا به اصطلاح دم اسبی بستن مو، می‌تواند به فولیکول‌ها آسیب رسانده و موجب ریزش مو شود.
از کراتینه کردن مو نیز به‌عنوان یکی از دلایل این عارضه نام برده‌اند. به‌طور کلی، استفاده از وسایل گرمایشی می‌تواند به کوتیکول(لایه پوشاننده بیرونی مو) آسیب برساند. توصیه می‌شود از سشوار نیز بیش از سه بار در هفته، آن هم با پایین‌ترین درجه حرارت، استفاده نشود.
عوارض مصرف برخی داروها
قرص‌هاي ضدبارداري مي‌توانند با تغيير سطح هورمون‌ها، باعث ريزش مو و به تبع آن کم پشتی موها شوند. بعضی اوقات این ریزش مو بعد از قطع قرص رخ می‌دهد.
استفاده از برخی داروها مانند پروپرانولول، کاپتوپریل، کلومیدین، لیتیوم، هالدول، آمی‌تریپتلین، دوگزپین، ایمی‌پرامین، داروهای مرتبط با التهاب پوستی، قرص‌های ضدبارداری، داروهای کاهش وزن و داروهای مرتبط به تشنج، باعث کم پشتی یا ریزش مو می‌شود.
رژیم غذایی
اگر فرد رژیم غذایی خوبی نداشته باشد یا به اندازه کافی پروتئین و مواد مغذی مانند آهن مصرف نکند، موهای او می‌توانند نازک شود. کاهش وزن غیراصولی هم می‌تواند باعث کم پشتی مو شود.
تروما
تروما یا صدمه به سر می‌تواند باعث کم پشت شدن مو شود. علت‌های زیادی از جمله تصادف، سقوط از ارتفاع، ضربه‌های فیزیکی به سر، تصادفات رانندگی و… می‌تواند باعث صدمات سر و به تبع آن کم پشت شدن مو شود.
مشکلات تیروئید
عدم تعادل در هورمون‌های ایجاد شده توسط غده تیروئید می‌تواند در رشد مو اختلال ایجاد کند. البته اگر مشکل موی کم پشت فرد، ناشی از مشکلات تیروئید باشد، علائم دیگری مانند خشکی پوست یا افزایش وزن غیرمعمول را نیز به‌همراه خواهد داشت.
شیمی درمانی
ریزش، کم پشتی و نازکی ساقه موها، یک عارضه جانبی رایج در شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است که به‌طور گسترده در درمان سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرد. موهای فرد معمولاً پس از اتمام درمان، مجدداً رشد می‌کنند.
آلوپسی
این بیماری نسبتاً نادر که بر اثر حمله سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود، باعث ریزش مو در لکه‌های گرد می‌شود. ممکن است موها دوباره در آن ناحیه رشد کنند، اما احتمال کم پشت بودن مو در آن قسمت‌ها زیاد است.
دلایل دیگر ایجاد موی کم پشت
از دیگر دلایل کم پشت شدن مو که کمتر شایع است می‌توان به آمیلوئیدوز، سارکوئیدوز، سوختگی‌های شیمیایی، تریکوتیلومانیا، سرطان سلول بازال، قارچ میکوز فولیکولوتروپیک، سرطان سلول سنگفرشی، سیفیلیس و جذام اشاره کرد.
مراجعه به پزشک و تعیین علت ریزش موهای ابرو می‌تواند به پیدا شدن بهترین روش برای درمان آن کمک کند.
علت کم پشت شدن موی سر زنان
علاوه بر علت‌های ذکر شده، دلایل دیگری برای ریزش موی بانوان وجود دارد که عبارتند از:
بارداری
برخی از خانم‌ها چند ماه پس از زایمان، موهای زیادی را از دست می‌دهند، زیرا هورمون‌ها به حالت عادی باز می‌گردند و ریختن مو به یکباره اتفاق می‌افتد. این موقتی است و به‌طور کلی، موها طی 12 ماه به حالت عادی برمی‌گردند.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
بیماری شایع، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان، می‌تواند موجب ریزش شدید موهای سر شود. البته موی این عارضه حاصل از تنبلی تخمدان، با علائم دیگری مانند دور‌ه‌های قاعدگی نامنظم، آکنه و چاقی همراه است.
علت کم پشت شدن موی مردان
علاوه بر علل ذکر شده، در مردان علت دیگری نیز باعث بروز این عارضه می‌شود. بیش از 50 درصد مردان، ریزش مو را در آستانه 30 سالگی تجربه می‌کنند. دلیل این اتفاق این است که ماده شیمیایی به‌نام دی‌هیدروتستوسترون (DHT)، خود را به فولیکول مو متصل می‌کند و به آرامی باعث می‌شود فولیکول منقبض شده و سرانجام بمیرد.
پژوهشگران معتقدند ریزش مو در 95 درصد مردان بهدلیل اثرات DHT روی فولیکول‌هاست.
علت کم پشت شدن مو در کودکان
کم پشتی مو در کودکان، به‌دنبال نازک شدن موها یا ایجاد لکه‌های طاسی به‌وجود می‌آید. در بیشتر موارد این عارضه، نازک شدن و ریزش مو در کودکان، با تشخیص مناسب، قابل درمان است.
ریزش و نازک شدن مو در کودکان بیشتر به‌دنبال اختلالاتی مانند کم‌کاری تیروئید، موکنی، تلوژن افلوویوم، آلوپسی کششی و آسیب‌دیدگی پوست سر به‌وجود می‌آید.
در مورد کودکان، با دیدن نشانه‌های زیر بهتر است به پزشک مراجعه شود:
- کودک از خارش پوست سر یا دردناک بودن خارش شکایت دارد.
- کودک موهای ابرو یا مژه خود را از دست بدهد.
- نقاط طاس قابل مشاهده باشد.
- کودک نسبت به گذشته مقدار قابلتوجهی از موهایش را از دست بدهد.
- کودک به‌دنبال بیماری یا هنگام مصرف داروی جدید، ریزش مو پیدا کند.
- کودک دچار آسیب‌دیدگی پوست سر یا سوختگی شود.
سوالات متداول
آیا کوتاه کردن مو می‌تواند باعث جلوگیری از کم پشت شدن آن شود؟
کوتاه کردن مو بدون مراقبت‌های دیگر، کمکی به جلوگیری از کم پشت شدن موی سر نمی‌کند. کوتاه کردن موی سر تنها می‌تواند باعث شود فرد بیشتر به موهایش رسیدگی کند و شست‌وشوی مو را راحت‌تر می‌کند.
آیا شانه زدن موهای خیس باعث کم پشتی مو می‌شود؟
نمی‌توان چنین مسئله‌ای را به‌طور قطع اثبات کرد، اما در موهاي خشک و ضعيف، شانه کردن موهاي خيس باعث ايجاد موخوره مي‌شود.
آیا حجاب در بانوان باعث کم پشتی مو می‌شود؟
ریزش مو و کم پشتی در میان زنان کشورهای اروپایی و آسیای شرقی هم مشاهده شده است، پس نمی‌توان بین کم پشت شدن مو و رعایت کردن حجاب خانم‌ها زیر روسری یا مقنعه ارتباط مستقیمی پیدا کرد. البته بهتر است به‌منظور جلوگیری از هر گونه انتقال بیماری پوستی از روسری، مقنعه و شال مشترک استفاده نشود.
علت کم پشتی مو در نوجوانان چیست؟
ریزش مو در هر سنی نگرانکننده است و منجر به خجالت و کاهش عزت نفس می‌شود، اما برای نوجوانان، ریزش مو می‌تواند آسیب‌زا باشد. ریزش مو در نوجوانان، اغلب نشانه‌ای از مشکل اساسی مانند کمبود ویتامین یا عدم تعادل هورمونی است. خوشبختانه ریزش مو در نوجوانان معمولاً موقتی است و با رفع مشکل، موهای آن‌ها دوباره رشد می‌کند.
