پوست چرب و راه های شناخت آن
هر فرد برای ماندگاری و مرطوب ماندن پوست خود، به مقدار مشخصی چربی طبیعی نیاز دارد. نوع پوست با توجه به میزان چربی که روی صورت تولید می‌شود، تشخیص داده می‌شود. بر همین اساس، هر فرد می‌تواند پوست چرب، خشک یا مختلط داشته باشند.
غدد چربی، وظیفه ترشح یک ماده چربی بهنام سبوم را بر عهده دارند. سبوم پوست را چرب کرده و از خشک شدن یا تحریک آن محافظت می‌کند.
این چربی، به همراه عرق از طریق منافذ ترشح می‌شود. هنگامی که این روند یکنواخت پیش برود، سبوم همچنین باعث از بین رفتن سلول‌های مرده پوست و سایر محرک‌ها از منافذ می‌شود. با این وجود، هنگامی که غدد چربی بیش از حد فعال می‌شوند، سبوم اضافی تولید می‌کنند، پوست براق به نظر می‌رسد، منافذ دچار گرفتگی شده و منجر به تعدادی از نواقص پوستی می‌شوند.
اصطلاح پوست چرب به انگلیسی
پوست روغنی به انگلیسی Oily Skin یا greasy skin نامیده می‌شود.
علائم پوست چرب
علائم پوست روغنی و شدت آن بین افراد مختلف، متفاوت است. از مهم‌ترین مشخصات پوست روغنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1– صورت شبیه به یک لکه چربی به نظر می‌رسد.
یکی از واضح‌ترین راههای تشخیص پوست روغنی، قرار گرفتن مقدار زیادی سبوم روی پوست است. صورت این افراد اغلب براق است و عرق را می‌توان بر چهره آنها مشاهده کرد.
2-منافذ بزرگ در ناحیه T وجود دارد.
منافذ بزرگ اطراف ناحیه T (بینی، پیشانی در بالای ابروها و چانه) یکی دیگر از راههای تشخیص پوست روغنی است. دلیل این امر، بسته شدن منافذ توسط آلودگی‌ها یا سلول‌های مرده پوست است.
3- در صورت جوش سرسیاه ظاهر می‌شود.
جوش‌های سرسیاه، ناشی از سبوم اضافی هستند که در پایه فولیکول‌های مو در پوست جمع می‌شوند. وقتی این سبوم هوا را لمس می‌کنند، اکسید شده و باعث ایجاد جوش سرسیاه می‌شوند. این اتفاق در پوست روغنی به علت منافذ باز بیشتر اتفاق می‌افتد.
راههای تشخیص پوست چرب
از مهم‌ترین راههای تشخیص پوست روغنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-هنگام صحبت کردن با تلفن، گوشی چربی می‌شود.
در افراد دارای پوست روغنی، چربی روی سطوح مختلف از جمله لباس‌ها و گوشی تلفن همراه می‌نشیند.
2- کمی بعد از شست‌وشو پوست براق به نظر می‌رسد.
یکی از راههای تشخیص نوع پوست روغنی آن است که فرد صورت خود را با پاک‌کننده ملایم بشوید و اجازه بدهد پوست خشک شود. داشتن پوستی براق بعد از شستوشوی صورت می‌تواند یکی از نشانه‌های داشتن این نوع پوست باشد.
3-موها به طور مداوم چرب شود.
تولید بیش از حد سبوم نهتنها پوست را تحتتاثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند به موها آسیب برساند و چربی را در این ناحیه افزایش دهد که سبب تولید موهایی روغنی می‌شود.
علت پوست چرب
علت روغنی شدن پوست صورت را می‌توان به موارد زیر نسبت داد:
ژنتیک
اگر یکی از والدین دارای پوستی روغنی باشد، به احتمال زیاد فرزند آنها نیز غدد چربی بیش فعال دارد.
محل زندگی و فصول سال
اگر ژنتیک یکی از دلایل اساسی ایجاد پوست روغنی نباشد، محل زندگی فرد و فصول سال نیز می‌توانند در این امر تاثیرگذار باشند. افرادی که در آب و هوای گرم و مرطوب زندگی می‌کنند، اغلب با این عارضه سر و کار دارند. همچنین در طول تابستان، بیشتر از پاییز و زمستان پوست روغنی می‌شود.
منافذ باز پوست
گاهی اوقات منافذ پوست بهدلایلی از جمله افزایش سن، نوسانات وزن و جوش‌های قبلی بازتر می‌شوند. منافذ باز پوست تمایل به تولید چربی بیشتری دارند، در نتیجه موجب داشتن پوست روغنی می‌شوند.
استفاده اشتباه از محصولات مراقبت از پوست
مهم است که همیشه از محصولات مراقبت از پوستی که برای نوع پوست هر فرد مناسب است، استفاده شود. این محصولات باید از کیفیت بالایی برخوردار بوده و برچسب‌گذاری oil-free داشته باشند.
استفاده از محصولات مراقبت از پوست اشتباهی نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل روغنی شدن پوست باشد. برخی از افراد به اشتباه پوست مختلط را با پوست چرب اشتباه می‌گیرند و بهعنوان مثال، از کرم‌های خیلی سنگین استفاده می‌کنند.
افراط در مراقبت از پوست
شست‌وشو، پاکسازی یا لایه برداری بیش از حد پوست صورت، می‌تواند آن را چرب کند. اگر فردی این کارها را بیش از حد انجام دهد، پوستش خشک می‌شود و چربی طبیعی خود را از دست می‌دهد.
به همین خاطر باعث می‌شود غدد چربی به حالت اضطراری دربیایند و چربی بیشتری تولید کنند تا این ضرر جبران شود. در نتیجه مقدار چربی از حالت اعتدال خارج می‌شود
استرس و چربی پوست
استرس می‌تواند روی بدن و پوست تاثیر بدی بر جا بگذارد. براساس تحقیقات منتشر شده ازسوی آکادمی پوست آمریکا (AAD)، هنگامی که فردی مضطرب می‌شود، میزان هورمون استرس بدن، کورتیزول، افزایش می‌یابد و این امر به نوبه خود می‌تواند باعث افزایش تولید چربی صورت شود.
نادرست بودن رژیم غذایی
داشتن رژیم غذایی سالم، نهتنها نقشی کلیدی در سلامتی ایفا می‌کند، بلکه ممکن است بر چهره نیز تاثیر بگذارد. یک رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات مانند نان سفید، شکر و برنج سفید می‌تواند منجر به تولید انسولین زیاد شود. تولید زیاد انسولین به نوبه خود می‌تواند منجر به افزایش تولید سبوم و در نتیجه روغنی شدن پوست می‌شود.
دارودرمانی
داروهای ضدبارداری و خوراکی‌ها و داروهای جایگزین هورمونها می‌توانند باعث افزایش تولید چربی در بدن شوند. از سوی دیگر، یکی از عوارض جانبی احتمالی مرتبط با مصرف انواع خاصی از استروئیدها، داشتن پوست روغنی است. بسیاری از داروها نیز می‌توانند باعث کمبود آب بدن شوند که منجر به تولید چربی اضافی می‌شود.
مزایای پوست چرب
از مهم‌ترین مزایای این نوع پوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محافظت از پوست در برابر آفتاب
داشتن یک لایه چربی روی بدن باعث محافظت از آن در مقابل اشعه ماوراءبنفش خورشید می‌شود. این اتفاق برای پوست نرمال یا خشک نمی‌افتد. البته این بدان معنا نیست که فرد اصلا از ضدآفتاب استفاده نکند، زیرا پرتوهای اشعه ماوراءبنفش در هر حال به پوست آسیب می‌رساند و می‌تواند باعث آسیب قابلتوجهی در پوست، پیری زودرس و سرطان پوست شود.
نیاز کمتر به استفاده از محصولات مراقبت از پوست
چربی نوعی رطوبت است؛ بنابراین چربی صورت، موجب مرطوب شدن پوست به صورت طبیعی می‌شود و در نتیجه آن را نیز نرم‌تر می‌کند؛ بنابراین فرد زمان و هزینه‌ای جدا را صرف مرطوب‌کننده نمی‌کند.
آهسته کردن روند پیر شدن پوست
رطوبت حاصل از پوست چرب، باعث کند شدن روند پیری پوست می‌شود. همچنین از بروز خطوط ریز، التهاب و چین و چروک جلوگیری می‌کند.
محافظت از پوست در برابر آلودگی
چربی بهعنوان سدی در برابر نفوذ آلودگی هوا به پوست عمل می‌کند. هرچند چربی محافظ صد در صدی نیست، اما حضور آن بسیار موثر است.
معایب داشتن پوست چرب
جوش و آکنه
یکی از بزرگ‌ترین نقاط ضعف در روغنی شدن پوست این است که می‌تواند منافذی را در پوست صورت مسدود کند که اغلب منجر به ایجاد جوش صورت و آکنه می‌شود.
شستوشوی روزانه
بسیاری از افراد از این نوع پوست به خاطر درخشش طبیعی آن لذت می‌برند، اما موضوع اغلب فراتر از درخشش است. داشتن پوست چرب در زنان باعث تعرق بیشتر می‌شود و آنان نمی‌توانند یک روز کامل را بدون شستن صورت و آرایش بگذرانند، زیرا میزان چربی باعث احساس سنگینی در پوست را به آن ها می‌دهد.
شاید افرادی که پوست خشک دارند بتوانند شستن صورت خود را هر از گاهی فراموش کنند، اما با داشتن پوست روغنی، فرد باید هر روز صورت خود را بشوید، زیرا چربی آن به همراه تمام آرایش و کثیفی، منافذ پوست را مسدود می‌کند و موجب خرابی پوست می‌شود.
راههای پیشگیری از ابتلا به پوست چرب
عدماستفاده از محصولات شیمیایی برای شستن پوست به صورت مداوم
بسیاری از افراد گمان می‌کنند برای جلوگیری از داشتن پوست روغنی باید از مواد شیمیایی قوی بهطور روزانه استفاده کرد. این کار اشتباه است، زیرا چربی طبیعی را هم به کل از بین میبرد و پوست برای جبران آن، چربی بیشتری تولید می‌کند و در نتیجه روغنی شدن پوست بیشتر هم می‌شود.
بنابراین این یک راه حل مؤثر نیست، بهویژه اینکه برخی چربی‌های طبیعی خوب است. دو بار شستن روزانه صورت کافی است تا منافذ تمیز و بدون آلودگی باشد. فقط یک یا دوبار در هفته شستن صورت با استفاده از اسکراب یا سایر مواد قوی توصیه می‌شود.
استفاده از یک پاک‌کننده ملایم پوست
بهتر است فرد به جای مواد شیمیای قوی به‌دنبال پاککنندهای ملایم و بدون الکل باشد که چربی‌های طبیعی را از بین نمی‌برد و پوست فرد را خشک نمی‌کند.
از کاغذهای مخصوص برا گرفتن چربی در صورت استفاده شود
بهتر است فرد از کاغذها و پودرهای مخصوص کنترل چربی برای صورت خود استفاده کنند، مخصوصا کسانی که آرایش روزانه دارند.
سوالات متداول
آیا پوست چرب نیاز به آبرسان دارد؟
در پوست‌های معمولی و چرب، عوامل خارجی مانند آلودگی، اشعه ماوراءبنفش و پاکسازی بیش از حد، می‌تواند به سد رطوبتی پوست آسیب برساند و باعث از بین رفتن رطوبت و افزایش تولید چربی شود. به همین دلیل، در این نوع پوست‌ها بعد از تمیز کردن باید از مرطوب‌کننده استفاده شود.
چرا پوست بعد از عمل بینی چرب می‌شود؟
به‌دنبال عمل بینی، تورم و روغنی شدن بینی بسیار شایع است. در واقع بخشی از تورم به این دلیل است که پوست صورت چرب می‌شود یا ظاهر براقی دارد. روغنی شدن پوست بینی بعد از عمل همیشگی نیست و با گذشت چند ماه، به وضعیت قبلی خود بازمی‌گردد.
آیا روغنی شدن پوست صورت نشانه بارداری است؟
در برخی از خانم‌ها در دوران بارداری، غدد چربی، سبوم بیشتری نسبت به حالت طبیعی تولید می‌کنند. این امر نه تنها پوست را براق‌تر می‌کند، بلکه باعث ایجاد جوش و لک نیز می‌شود.
منابع
https://www.medicalnewstoday.com
