عمل جراحی اتوپلاستی (زیبایی گوش) چیست؟
عمل اتوپلاستی یا عمل جراحی زیبایی گوش، راهی برای تغییر اندازه، حالت و شکل گوش‌هاست. به‌طور طبیعی، لاله گوش‌ها و جمجمه باید زاویه‌ای بین ۱۰ تا ۱۵ درجه را تشکیل دهند. در برخی از افراد به صورت مادرزادی این زاویه بیش از حد طبیعی است؛ بنابراین گوش‌های این افراد بزرگ، برجسته و گاهی نامتقارن است که امکان دارد موجب احساس نارضایتی در آنها شود.
عمل اتوپلاستی به انگلیسی
عمل عمل زیبایی گوش در انگلیسی و در اصطلاح پزشکی معادل واژه «otoplasty» است. این عمل برای رفع نواقص گوش‌ها مورد توجه قرار دارد. البته این عمل، نقشی در رفع نقص شنوایی یا بهبود آن ندارد و به‌منظور زیبایی انجام می‌شود تا شکل، موقعیت یا نسبت گوش را بهبود بخشد.
عمل زیبایی گوش برای چه کسانی مناسب است؟
اتوپلاستی برای کسانی که نقص مادرزادی در فرم و شکل گوش‌های خود دارند و گوش‌های آنها در یکی از دسته‌‌‌های زیر جای می‌گیرد، مناسب است:
- میکروتیا(Microtia): گوش‌هایی که در زمان تولد بسیار کوچک بوده و به میزان کافی رشد نکرده‌اند.
- ماکروتیا(Macrothia): گوش‌هایی بسیار بزرگ که با صورت تناسب ندارند. (به آنها «گوش خفاشی» یا «بلبله گوش» نیز می‌گویند.)
- ویلدرموت(Wildermuth): در این نوع، گوش‌ها به جای اینکه به سمت بیرون انحنا داشته باشند، به سمت داخل و سر انحنا دارند.
- استال(Stall): گوش‌هایی که به‌صورت تاخوردگی یا جمع‌شدگی غیرطبیعی دیده می‌شوند.
- شکاف گوش: گوش‌هایی با شکاف در قسمت لاله گوش که به‌صورت فرورفتگی خود را نشان می‌دهند.
- کاگوت(Cagot): گوش‌هایی که در ساختمان آنها و در زمان تولد، لاله گوش وجود نداشته است.
- گوش مخفی(Hide ears): در این نوع و در قسمت فوقانیِ انحنای گوش، درون سر قرار گرفته است.
- کوسمان(Kusman): لاله گوش فاصله مشخصی تا جمجمه دارد و انحنای گوش به سمت بیرون است. (این گوش‌ها به علامت سوالی معروف شده‌اند.)
- گوش لوله‌ای(Tubular ear): گوش‌هایی که به سمت جلو، لوله‌ای شکل شده و دهلیز خارجی گوش بسته است.
اتوپلاستی برای کسانی که به هر دلیلی گوش‌هایشان دچار نقص شده نیز مفید است. افراد زیر شامل این دسته می‌شوند:
- افرادی که به‌صورت مادرزادی، لاله گوش آنها تشکیل نشده و علاوه بر نقص ظاهری، دچار مشکلات شنوایی نیز هستند.
- افرادی که بر اثر یک حادثه مانند ضربه خوردن، کنده شدن و سوختگی یا به‌دلیل برداشتن تومور، بخشی از لاله گوش یا تمام لاله گوش آنها از بین رفته است.
- افرادی که به‌دلیل استفاده از گوشواره‌های سنگین، لاله گوش آنها پاره شده است.
چه سنی برای اتوپلاستی مناسب است؟
اگر گوش عارضه‌ای مادرزادی داشته باشد، بهترین سن برای جراحی آن، پس از رشد کامل و حدود ۵ تا ۶ سالگی و پیش از ورود به مدرسه است. در این سن، از یک‌سو گوش‌ها از نظر اندازه رشد کامل خود را طی کرده‌اند و از سوی دیگر، کودک با حس خوبی که از ظاهر گوش‌های خود خواهد داشت، دوران تحصیلی را آغاز می‌کند. علاوه بر این موارد، از آنجایی که غضروف گوش کودکان، نرم‌تر و انعطاف‌پذیر است، امکان استفاده از تکنیک‌های جراحی بهتر و نتایج با بازگشت‌پذیری کمتر وجود دارد.
در بزرگسالان (به‌ویژه مردان)، به‌دلیل محکم و سفت‌تر بودن غضروف گوش‌ها، نیاز به تکنیک‌های جراحی متفاوت از کودکان و در موارد معدودی، درجه‌ای از برگشت‌پذیری وجود دارد. با توجه به این موضوع، توصیه می‌شود والدین در صورت تولد نوزادی با گوش‌های ناموزون، به سرعت این موضوع را پیگیری و برای رفع آن به پزشک مراجعه کنند.
آمادگی‌های قبل از عمل جراحی اتوپلاستی
افرادی که می‌خواهند عمل جراحی زیبایی گوش انجام دهند، باید دارای شرایط زیر باشند:
- فرد باید سالم بوده و هیچ‌گونه بیماری تهدیدکننده یا عفونت درمان‌نشده‌ای در گوش خود نداشته باشد.
- اگر بیمار کودک است، باید حداقل ۵ ساله بوده و غضروف گوش او به اندازه کافی رشد کرده باشد.
- بیمار حداقل ۴ هفته قبل از عمل، مصرف سیگار و محصولات نیکوتین‌دار را ترک کرده باشد.
مشاوره قبل از انجام عمل زیبایی گوش
پیش از عمل اتوپلاستی، فرد باید یک جلسه مشاوره با پزشک خود داشته باشد. میزان موفقیت جراحی زیبایی گوش، بستگی زیادی به صداقت فرد در جلسه مشاوره دارد. در این جلسه، پرسش‌هایی از فرد پرسیده خواهد شد که باید به‌درستی به آنها پاسخ دهد. این پرسش‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- هدف فرد از جراحی چیست و چه انتظار و خواسته‌هایی از این عمل دارد؟
- پرسش‌هایی برای بررسی و ارزیابی سلامت فرد و اینکه بیمار در چه شرایطی قرار دارد.
- فرد چه داروهایی در حال حاضر مصرف می‌کند؟ آیا حساسیت دارویی دارد؟
- چه جراحی‌هایی در گذشته انجام داده است؟
مراقبت‌های قبل از عمل
- مصرف آسپرین و داروهای حاوی آن، محصولات دارای ویتامینE و هر آنچه پزشک صلاح بداند، از ۲ هفته قبل از عمل اتوپلاستی باید قطع شود.
- اگر فرد قبل از عمل با تب، سرفه و علائم ابتلا به بیماری مانند سرماخوردگی روبه‌رو است، باید با جراح تماس بگیرد تا در صورت امکان عمل را به زمان دیگری موکول کند.
- انجام تست‌های بالینی و آزمایش‌هایی که جراح تجویز می‌کند.
توصیه‌هایی برای شب قبل از عمل جراحی
- پرهیز از خوردن و آشامیدن حداقل از ۸ ساعت قبل از عمل
- آماده کردن غذاهای ساده و مقوی مانند سوپ و آبمیوه برای روز بعد از عمل
- استحمام در شب قبل از عمل
مراحل عمل زیبایی گوش
بیهوشی
در مرحله بیهوشی برای عمل زیبایی گوش، به انتخاب پزشک از داروهای آرام‌بخش موضعی، داخل وریدی یا بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.
برش
برش‌های مربوط به اتوپلاستی در سطح پشتی گوش انجام می‌شود. جراح پس از جدا کردن پوست از غضروف زیرین، دستکاری روی غضروف را آغاز می‌کند.
بستن برش‌ها
پس از اطمینان از قرینگی هر دو گوش، برش‌ها در پشت یا جلوی گوش با بخیه‌های قابل جذب یا غیرقابل جذب، بسته به نظر جراح بسته می‌شوند و پس از پانسمان گوش، بانداژی دور سر فرد بسته می‌شود.
لینک‌های زیر ویدئوهایی از جراحی زیبایی گوش را نمایش می‌دهند.
تکنیک‌های مورد استفاده در اتوپلاستی
تکنیک‌های مورد استفاده در این جراحی بستگی به ایراد گوش دارد. تکنیک خاصی که پزشک انتخاب می‌کند، در حقیقت محل برش و جای بخیه‌ها را تعیین خواهد کرد. این برش ممکن است پشت گوش یا در چین‌های داخلی گوش‌ها انجام شود.
شکل زیر تکنیک برش از پشت گوش را نشان می‌دهد.
مدت زمان جراحی زیبایی گوش
انجام جراحی زیبایی اتوپلاستی بین یک تا دو ساعت طول می‌کشد.
عمل زیبایی گوش توسط چه متخصصانی انجام می‌شود؟
این عمل توسط جراحان پلاستیک و زیبایی یا جراحان گوش، حلق و بینی انجام می‌شود.
مدت دوره نقاهت بعد از جراحی زیبایی گوش
پس از جراحی اتوپلاستی، گوش‌ها برای محافظت بیشتر باندپیچی می‌شوند. دوران نقاهت این جراحی حداقل ۶ هفته است. در طول دوره نقاهت، ممکن است احساس خارش در گوش‌ها ایجاد شود، اما فرد تحت هیچ شرایطی نباید بانداژ را از روی گوش‌هایش بردارد، مگر اینکه این کار را با اجازه پزشک انجام دهد. البته برای درد، خارش یا سوزش احتمالی، پزشک داروهایی را تجویز می‌کند.
مراقبت‌های ضروری بعد از عمل زیبایی گوش
پس از جراحی زیبایی گوش، برای پیشگیری از وارد شدن فشار به بخیه‌ها، فرد باید از خوابیدن به یک سمت خودداری کند. بهتر است بیمار در دوران نقاهت از پیراهن‌های دکمه‌دار یا یقه‌باز استفاده کند.
پس از باز کردن بانداژ، گوش‌ها ممکن است متورم و قرمز به نظر برسند، از این‌رو در این دوران فرد باید به مدت ۲ تا ۶ هفته از یک هدبند شل استفاده و از گوش‌های خود در موقع خوابیدن محافظت کند. این کار همچنین مانع از کشیده شدن گوش‌ها هنگام غلت زدن در خواب می‌شود.
درباره زمان کشیدن بخیه‌ها، بیمار باید با پزشک خود مشورت کند. برخی از بخیه‌ها خود به خود جذب می‌شوند، اما بخیه‌های دیگر باید در هفته‌های بعد از جراحی، توسط پزشک کشیده شوند.
فرد درباره زمان از سرگیری کار‌های روزمره خود مانند استحمام و فعالیت‌های فیزیکی، بهتر است با پزشک مشورت کند. همچنین بسته به نوع عمل، فرد بین 5 روز تا 2 هفته بعد از جراحی، اجازه رانندگی ندارد.
با توجه به شرایط ایجادشده بعد از اتوپلاستی، کسانی که شاغل هستند و شغل‌شان به‌گونه‌ای است که ممکن است گوش‌هایشان در معرض خطر باشد، ( برای نمونه از هدست باید استفاده کنند) باید تا زمان بهبودی از رفتن به محل کار خودداری کنند. این موضوع درباره ورزشکاران نیز صدق می‌کند.
توقعات بیمار پس از اتوپلاستی
نتیجه جراحی زیبایی گوش، به سرعت قابل رویت است. بعد از سپری شدن کامل نخستین مرحله نقاهت و برداشتن بانداژ، می‌توان نتیجه نهایی جراحی گوش را مشاهده کرد. جای شکاف‌های جراحی، پشت یا داخل گوش پنهان خواهد بود. البته باید این موضوع را در نظر داشت که در حالت طبیعی هم گوش‌ها کاملا متقارن نیستند؛ بنابراین نباید از عمل زیبایی گوش انتظار نتیجه کاملا متقارن را داشت.
مزایای عمل جراحی زیبایی گوش
عمل اتوپلاستی مزایایی دارد که به شرح زیر است:
– عمل جراحیِ ایمنی به‌شمار می‌رود و همراه با خطرات نادری است.
– این عمل می‌تواند بسیاری از نواقص گوش را برطرف کند.
– این عمل می‌تواند اعتماد به نفس فرد را افزایش دهد.
– این عمل می‌تواند شرایط روانی فرد را بهبود ببخشد.
– در این عمل، برش‌های ایجادشده، بسیار کم است و اغلب دیده نمی‌شود.
– این عمل، ظاهر گوش فرد را طبیعی می‌کند.
عوارض عمل جراحی زیبایی گوش
اتوپلاستی می‌تواند با عوارض زیر همراه باشد:
جای بخیه
ممکن است جای بخیه‌ها باقی بماند، اما این بخیه‌ها پشت یا لای چین گوش مخفی می‌شود.
تقارن نداشتن گوش‌ها بعد از عمل
این موضوع ممکن است طی دوره بهبودی رخ دهد. همچنین اگر گوش‌ها از قبل نامتقارن بوده‌‌باشند، ممکن است پس از عمل جراحی نیز اصلاح نشوند.
کشیدن بخیه‌ها
بخیه‌هایی که برای حفظ شکل جدید گوش استفاده می‌شوند، اگر به سطح پوست راه پیدا کنند باید برداشته شوند، زیرا باعث التهاب پوست آسیب‌دیده می‌شوند و در نتیجه ممکن است نیاز به انجام جراحی دیگری باشد.
عوارض جانبی عمل
تغییر مکان گوش‌ها در حین جراحی می‌تواند به‌طور موقت احساس پوست را در آن ناحیه تغییر دهد. در برخی موارد نادر نیز ممکن است این تغییر دائمی باشد. همچنین اتوپلاستی می‌تواند سبب ایجاد ظاهر غیرطبیعی و چسبیدن گوش‌ها به سر شود. عمل زیبایی گوش نیز مانند سایر عمل‌های جراحی، می‌تواند با خطراتی همچون خونریزی، عفونت و حساسیت به مواد بیهوشی همراه باشد.
افرادی مشهوری که اتوپلاستی انجام داده‌اند
در میان افراد مشهور در جهان، کسانی هستند که در بزرگسالی چنین جراحی را انجام داده‌اند که از جمله آنها می‌توان به برد پیت (Brad Pitt) بازیگر هالیوود و ویل اسمیت (Will Smith) هنرپیشه، خواننده، دوبلور و تهیه‌کننده آمریکایی اشاره کرد.
ویل اسمیت
برد پیت
در ویدئوی زیر می‌توانید افراد مشهوری که این عمل را انجام داده‌اند، ببینید و درباره این عمل بیشتر بدانید.
هزینه عمل اتوپلاستی در ایران
هزینه جراحی زیبایی گوش به عوامل مختلفی مانند جراح و میزان تجربه او، روش مورد استفاده و همچنین شهری که در آن عمل می‌کنید بستگی دارد. معمولا جراحی‌هایی که با استفاده از بی‌حسی موضعی یا مسکن انجام می‌شوند، نسبت به جراحی‌هایی که نیاز به بیهوشی کامل دارند، هزینه کمتری خواهند داشت.
هزینه جراحی زیبایی گوش در ایران در سال 1399، به‌طور ميانگین برای دو گوش 18 میلیون تومان بوده است.
سوال‌های متداول
آیا بیمه هزینه‌های جراحی زیبایی گوش را متقبل می‌شود؟
اگر اتوپلاستی با هدف زیبایی انجام شود، بیمه هیچ سهمی از هزینه‌های آن را پوشش نمی‌دهد، اما اگر جراحی گوش‌ها برای اصلاح یک نقص مادرزادی یا بهبود شنوایی باشد، برخی از بیمه‌ها ممکن است بخشی از هزینه‌های این نوع جراحی را متقبل شوند.
چه زمانی بعد از این عمل می‌توان از عینک استفاده کرد؟
با توجه به اینکه پس از این جراحی، سر بیمار بانداژ می‌شود، به‌طور معمول، ۳ هفته طول می‌کشد تا بتواند دوباره از عینک استفاده کند. در این دوران اگر بیمار نیاز ضروری به عینک داشته باشد، می‌تواند از لنزهای طبی استفاده کند.
آیا پس از عمل می‌توان از گوشواره استفاده کرد؟
مانعی برای آویزان کردن گوشواره بعد از عمل جراحی وجود ندارد.
