راه درمان تبخال تناسلی چیست؟
برای درمان تبخال تناسلی هنوز راه قابل تضمینی وجود ندارد و داروهای موجود به بهبود علائم، پیشگیری از ابتلا یا عود مجدد آن کمک می‌کنند. برخی از این روشها، شبیه به روش‌های درمان تبخال در سایر نقاط بدن و برخی دیگر منحصر به فرد برای درمان این عارضه است.
برای درمان این بیماری دو راهکار وجود دارد. راه اول استفاده متناوب از داروهاست. یعنی بیمار به محض مشاهده علائم، داروهای تجویز شده از سوی پزشک را مصرف می‌کند. این کار باعث تسکین علائم خواهد شد. استفاده از داروهای ضد ویروس متداول‌ترین روشی است که برای درمان تبخال‌های تناسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درمان‌های پیشگیرانه نیز متد دیگری است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش نیز شامل مصرف داروهای خاص است. افرادی که به صورت مداوم به تبخال تناسلی مبتلا می‌شوند، به این متد درمانی نیاز خواهند داشت تا از عود مجدد این عارضه جلوگیری کنند.
این روش همچنین احتمال انتقال تبخال به سایر نقاط بدن و حتی شریک جنسی را کمتر می‌کند.
انتخاب اینکه کدام یک از روش‌های درمان مورد استفاده قرار بگیرد، به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
دارو برای درمان تبخال تناسلی
همان‌طور که گفتیم داروهای ضدویروس اولین راهکار برای درمان تبخال واژن به شمار می‌روند. استفاده از این داروها در مرحله اول ایجاد تبخال به موارد زیر کمک می‌کند.
- بهبود زخم‌های اولیه.
- تسکین علائم ناشی از تبخال مانند سوزش و درد.
- پیشگیری از عود بیشتر.
- کاهش احتمال انتقال ویروس به سایر قسمت‌های بدن.
آسیکلوویر (Zovirax) و والاسیکلوویر (والترکس) و فامسیکلوویر (Famvir) سه دارویی هستند که معمولا برای درمان تبخال در این ناحیه مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها معمولا عوارض جانبی ندارند.
آنها اغلب به صورت قرص مصرف می شود. در موارد شدید آسیکلوویر (Zovirax) به صورت وریدی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه مصرف داروهای ویروسی برای درمان
دستور و مقدار مصرف داروها باید توسط پزشک ارائه شود. به طور کلی درمان اولیه، اگر در ابتدای ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی باشد فرد علائمی مانند زخم دارد. در این صورت پزشک معمولاً یک دوره کوتاه (هفت تا 10 روز) درمان ضد ویروسی را برای تسکین یا جلوگیری از بدتر شدن حال فرد انجام می‌دهد. اگر در این مدت زخم‌ها خوب نشوند، پزشک ممکن است مدت زمان مصرف داروها را افزایش دهد.
پس از درمان، پزشک معمولا به دو صورت زیر عمل می‌کند.
درمان متناوب
در این روش پزشک داروی ضد ویروسی را برای فرد تجویز می‌کند تا در صورت عود مجدد تبخال تناسلی، آن را مصرف کند. این روش، درمان متناوب نامیده می‌شود.
در این صورت فرد به محض مشاهده زخم یا احساس عود مجدد آن می‌تواند قرص‌ها را به مدت دو تا پنج روز مصرف کند. در تبخال تناسلی ممکن است زخم‌ها به خودی خود بهبود یابند و از بین بروند، اما مصرف داروها می‌تواند علائم را کمتر کند و روند بهبود را تسریع ببخشد.
درمان پیشگیرانه
در درمان پیشگیرانه که درمان جدید تبخال تناسلی به حساب می آید اگر پزشک ببیند که تبخال تناسلی به طور مداوم در فرد عود می‌کند، ممکن است از او بخواهد هر روز یک داروی ضد ویروس مصرف کند. برای کسی تبخال تناسلی برای او بیش از شش بار در سال اتفاق میفتد، درمان پیشگیرانه می‌تواند تعداد آن را 70 تا 80 درصد کاهش دهد و یا حتی به صفربرساند.
انتخاب این روش البته تنها به تعداد عود مجدد این عارضه بستگی ندارد بلکه پزشک بر اساس آن که شیوع هر چند وقت یک بار اتفاق می‌افتد و میزان شدت آن انتخاب این روش را توصیه می‌کند.
درمان پیشگیرانه همچنین ممکن است خطر انتقال ویروس به شریک جنسی را کاهش دهد.
طول درمان تبخال
دوره درمان این عارضه به سیستم ایمنی بدن فرد وابسته است. به طور کلی برخی از افراد با مصرف ۵ الی ۱۰ روزه دارو، بهبود پیدا می‌کنند. اما برخی دیگر به درمان‌های متناوب نیاز دارند و باید در بازه‌های زمانی که به تبخال تناسلی مبتلا می‌شوند، دارو مصرف کنند. آنها در هر بار مشاهده علائم باید حدود یک هفته (با توجه به دستور پزشک) از روش‌های درمان تبخال استفاده کنند. همچنین افرادی که تبخال در آنها شیوع بیشتری دارد، باید به سراغ روش‌های سرکوب کننده بروند. دوره درمان این روشها بسیار متفاوت است.
مورد دیگر آنکه زمان شروع درمان، در طول درمان این عارضه بسیار موثر است. برای درمان سریع تبخال، فرد باید درمان را 24 ساعت قبل از بروز علائم اولیه شروع کند. به عنوان مثال، به محض شروع سوزن سوزن شدن پوست این کار را انجام دهد. در این صورت طی 1 الی 2 روز علائم از بین می‌رود. اما اگر درمان را به تعویق بیندازد تا 10 روز درمان ممکن است طول بکشد.
به طور کلی شدت بروز تبخال برای اولین بار نسبت به دیگر دفعات بیشتر است. به طور معمول مدت درمان در دفعات بعدی کاهش می‌یابد.
درمان تبخال تناسلی در زنان
در بسیاری از خانم‌ها تبخال‌ها بعد از مدتی خودبه خود از بین می‌رود. این افراد نیازی به استفاده از هیچ یک از روش‌های درمان تبخال تناسلی ندارند. روش‌های درمان زمانی به کار می‌رود که تبخال خودبه خود بهبود پیدا نکند یا دوره بهبود آن طولانی شده باشد.
البته درمان قطعی تبخال تناسلی زنان وجود ندارد اما در صورتی که علائم برای بیمار آزاردهنده باشد، می‌تواند از متدهای درمان سریع تبخال تناسلی که به آن اشاره شد استفاده کند.
اقداماتی که به بهبود تبخال تناسلی خانم‌ها در حین مصرف دارو کمک می‌کند، عبارتند از؛
- تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی.
- استفاده از ژل‌های نفتی مانند وازلین روی تاول‌ها برای تسکین علائم.
- استفاده از ژل‌های ضد درد در صورتی که تاول‌ها دردناک هستند یا هنگام ادرار درد می‌گیرند.
- اجتناب از پوشیدن لباس‌های زیر تنگ یا پلاستیکی.
درمان تبخال تناسلی در بارداری
تبخال دستگاه تناسلی بر قدرت باروری یا توانایی بارداری فرد تأثیر نمی‌گذارد اما ممکن است برای آنان مشکلاتی را ایجاد کند. اگر هنگام زایمان فرد عفونت فعال داشته باشد، می‌تواند ویروس تبخال را به کودک خود منتقل کند. تبخال نوزادی (هنگام تولد) کودک را در معرض نابینایی، آسیب مغزی، عفونت‌های پوستی و مرگ قرار می دهد.
اگر مادران باردار به تبخال تناسلی مبتلا شوند، حتما باید با پزشک مشورت کنند. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می‌شود که مادر پیش از بارداری سابقه ابتلا و درمان تبخال واژن را نداشته باشد و برای اولین بار این عارضه را در بارداری تجربه کند.
احتمال انتقال تبخال به جنین وجود دارد. این عارضه می‌تواند برای جنین خطرناک باشد. به همین دلیل لازم است که مادر و جنین تحت نظر پزشک قرار گیرند. مادر و پدر باید تمام دستورات پزشک را انجام دهند تا دوران بارداری به سلامت سپری شود.
به خانم های بارداری که دچار این عارضه می‌شوند، توصیه می‌شود در دوران بارداری از داروهای ضد ویروسی خوراکی برای درمان تبخال واژن استفاده کنند همچنین برای جلوگیری از زایمان زود هنگام، به زنانی که به طور مدوام تبخال در آنان عود می‌کند توصیه می‌شود یک داروی ضدویروس خوراکی را روزانه از هفته 36 بارداری شروع کنند. در این مواقع پزشک معمولا برای کاهش خطر سزارین را پیشنهاد می‌کند تا از انتقال عفونت به کودک در هنگام تولد جلوگیری شود.
درمان تبخال تناسلی مردان
روش‌های بهبود تبخال تناسلی در مردان با روش‌های مورد استفاده برای زنان تفاوت زیادی ندارد. چرا که ویروسی که باعث ایجاد این عارضه در خانم‌ها و آقایان می‌شود، همان HSV است. شرکای جنسی ممکن است با برقراری رابطه این بیماری را به یکدیگر نیز انتقال دهند. به همین دلیل لازم است آقایان نیز در صورت ابتلا به این عارضه تا زمان بهبود از برقراری رابطه خودداری کنند. تبخال تناسلی در آقایان نیز معمولا بعد از مدتی خودبخود بهبود پیدا می‌کند.
رعایت بهداشت جنسی و استفاده از کاندوم نیز دو راهکار مهم برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه در آقایان است. همچنین در صورتی که شریک جنسی فرد به این بیماری مبتلاست، بهتر است از برقراری رابطه خودداری شود.
جلوگیری از عود تبخال تناسلی
روش‌های پیشگیرانه مهم‌ترین راهکار برای درمان تبخال تناسلی هستند. چرا که در صورت ابتلا به ویروس، بهبود آن به زمان زیادی نیاز دارد. به طور کلی باید نکات زیر را برای پیشگیری از عود این مشکل رعایت کرد.
- در صورتی که یکی از زوجین به علائم تبخال تناسلی مشکوک است، باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کند. تا زمان تشخیص دقیق این موضوع نیز بهتر است رابطه جنسی انجام نشود.
- هر نوع رابطه جنسی باید با استفاده از کاندوم انجام شود.
- در صورتی که سایر قسمت‌های بدن به تبخال مبتلاست، افراد باید مطمئن شوند که آن قسمت به ناحیه تناسلی خود یا همسرشان برخورد نمی‌کند.
به طور کلی رعایت بهداشت جنسی و انجام روابط جنسی به صورت محافظت شده، جزو مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از تبخال تناسلی به شمار می‌روند.
سوالات متداول
آیا روش‌های درمان تبخال تناسلی قطعی هستند؟
مطابق با تحقیقات انجام شده، تاکنون هیچ درمان قطعی برای این عارضه در جهان ارائه نشده است. راهکارهای درمانی روی نمونه‌های واقعی تست شده‌اند و توانسته‌اند نتایج خوبی نشان دهند. به همین دلیل در سطح گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هنگام عود تبخال تناسلی چه اقداماتی باید انجام داد؟
پیش از هر چیز باید از برقراری رابطه جنسی خودداری کرد. این عارضه معمولا بعد از حدود ده روز بهبود پیدا می‌کند. در صورت ادامه‌دار بودن، لازم است از روش‌های درمان تبخال تناسلی استفاده شود.
با استفاده از کاندوم باز هم احتمال انتقال ویروس وجود دارد؟
حتی با وجود کاندوم ممکن است بدن شریک جنسی با قسمت مبتلا به تبخال برخورد داشته باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود تا زمان بهبود رابطه برقرار نشود. در ضمن اینکه به احتمال زیاد رابطه برای شخصی که به تبخال تناسلی مبتلاست، دردناک خواهد بود.
آیا امکان انتقال تبخال به سایر نقاط ناحیه تناسلی وجود دارد؟
بله. در صورتی که عضو مبتلا به تبخال به ناحیه تناسلی خود فرد یا شریک جنسی او برخورد کند، احتمال ایجاد تبخال تناسلی بیشتر می‌شود.
باید برای درمان این عارضه به چه متخصصی مراجعه کرد؟
تبخال دستگاه تناسلی توسط متخصصان داخلی و پزشکی عمومی و همچنین متخصصان اطفال برای کودکان درمان می‌شود. برای زنان، متخصصان زنان اغلب پزشکان معالج هستند. در شرایط خاص، ممکن است با متخصصان دیگر، از جمله متخصصان اورولوژی و متخصصان بیماری‌های عفونی مشورت شود.
آیا واکسنی برای درمان یا جلوگیری از تبخال تناسلی در جهان وجود دارد؟
خیر، در حال حاضر هیچ واکسنی برای جلوگیری از ابتلای فرد به این ویروس وجود ندارد. با این حال، افراد می‌توانند خطر ابتلا به تبخال دستگاه تناسلی یا انتقال آن را از طریق مواردی که در پیشگیری بیان شد کاهش دهند.
منابع
